Class notes
ERB hoorcolleges 5 t/m 8
- Course
- Institution
Gedetailleerde uitwerkingen hoorcolleges 5 t/m 8 ERB. 22 pagina's.
[Show more]
Seller
Follow
Maxime17
Reviews received
Content preview
ERB Hoorcollege 5Inleiding en beperkingsystematiek EVRM
Hoofdlijn tweede helft: grondrechten in het EVRM, primair gericht op EVRM.
We kijken naar de definitie van grondrechten en waar ze vandaan komen. Dan kijken we naar
de beperkingsystematiek van de grondwet, EVRM en EU handvest.
Raad van Europa (EVRM) en EU (Handvest). Raad van Europa: Wit-Rusland is het enige
land dat geen lid is van de Raad van Europa. Organisatie waar het EVRM bij hoort. Alle
partijen bij het EVRM zijn lid van de Raad van Europa. 47 landen. De EU is veel kleiner, 27
landen. Voor het recht van de EU gebruik je Europees recht, dan bedoel je het recht van de
EU. Het EVRM is wel recht dat bij Europa hoort, maar is internationaal recht, het is een
verdrag.
Definities mensenrechten
Formeel: mensenrechten staan altijd in een bijzonder soort juridisch instrument, die een hoge
rangorde hebben. Fundamentele rechten, neergelegd in documenten van hogere orde.
Bijvoorbeeld in de Grondwet, Verdragen.
Materieel: als het iets fundamenteels heeft. Beschermen menselijke waardigheid/integriteit.
De fundamentele dingen die je als mens nodig hebt. De kern van de menselijke waardigheid.
Datgene wat je lichaam en geest nodig heeft om er te zijn. Grondrechten worden gekenmerkt
door een bepaalde inhoud.
Grondslag mensenrechten
Grondrechten zijn in de afgelopen eeuwen gecodificeerd. Is een grondrecht nou een
grondrecht omdat het in de wet staat en is het zonder een wet geen grondrecht? Of erkent dat
verdrag alleen maar dat een grondrecht bestaat?
Natuurrecht: grondrechten bestonden altijd, die zijn er gewoon. Die heeft God gegeven of
hangen met de mensheid samen. Natuurrechtelijke visie. De vastlegging van iets wat er al
was. De regel was er al voordat het werd vastgelegd. Ze golden ook al daarvoor.
Verlichting: rationele grondslag overheidsbevoegdheden. We moeten goed kijken wat het
concept van een overheid is. Waar komen zij vandaan? Eerst was er geen overheid en toen
sloeg iedereen elkaar dood. Toen werd die bevoegdheid overgedragen aan de overheid en die
zorgt ervoor dat de oorlog van allen tegen allen stopt. Een aantal bevoegdheden hebben we
overgenomen en de andere houden we zelf, de grondrechten. Deliberatieve school.
Bijvoorbeeld: Locke, second treatise of government: verdrag gesloten waarbij de burgers de
vrijheidsrechten hebben behouden. Mengt de natuurrechtelijke visie en deliberatieve visie.
Concept van grondrechten wordt gebruikt in the US Declaration Independence (1776): hierin
beroepen ze zich op mensenrechten. Alle mensen zijn gelijk geschapen en begiftigd met
bepaalde onvervreemdbare rechten. Bij de onvervreemdbare rechten horen leven, vrijheid en
de mogelijkheid op geluk. Om die rechten te beschermen is de overheid ingesteld en als de
,overheid zijn taak niet goed uitvoert, is het het recht van het volk om een nieuwe overheid in
te stellen. De vorst is er om het volk te dienen en niet andersom. Als hij zich wel gedraagt
alsof het volk er is om de vorst te dienen, dan is hij geen vorst. een vorst die zijn positie
misbruikt, die mogen we afzetten. Dat rechtvaardigen ze met het idee van grondrechten. We
hebben grondrechten en als die worden afgenomen, komen we in opstand.
Ontwikkeling mensenrechten
Codificaties voor WOII
1789: Frankrijk. Declaration des Droits de l‟Homme.
1776/1789: Declaration Independence/Constitution/Bill of Rights.
1798/1814: Bataafsche Staatsregeling, Grondwet.
Vanaf 1776 zie je het idee dat grondrechten moeten worden vastgelegd opkomen, maar een
echte juridische breuk zie je na WOII.
1948: UVRM: agenda van VN, dit vinden we belangrijk en dit gaan we doen, geen juridisch
bindend instrument. 1950: EVRM. 1966: IVBPR en IVESCR.
De factor die voor de versnelling zorgt is WOII. Nationale bescherming van grondrechten
faalt soms. Er moet een laag boven. Er moet worden verzekerd dat landen hun grondwet niet
zo kunnen wijzigen dat de grondrechten er niet meer zijn. Het moet buiten de macht van e
nationale wetgever worden gebracht. Verdragen zijn een manier om dat te doen. Een mooie
grondwet is geen afdoende bescherming. Verder zie je dat er een bereidheid is om de
staatssoevereiniteit te beperken. Noodventiel op staatssoevereiniteit. Tot 1920 was het
duidelijk dat alleen staten subjecten van IR konden zijn, maar daar krijgt men nu aarzelingen
bij. Personen kunnen wel subject van IR zijn en mensenrechten zijn daar het duidelijkste
voorbeeld van opvatting locus standi in internationaal recht. Mogelijkheid om procedure te
beginnen.
Twee actuele kwesties
Mensenrechtenzijn heel lang een vrij rustig bezit geweest. De afgelopen 5 jaar is er vanuit het
VK en Nederland een discussie losgebarsten over mensenrechten. Sinds 1950 hebben
individuen de mogelijkheid om naar een internationale rechter te gaan, en zijn de uitspraken
van de supranationale rechter bindend voor het land waartegen deze gewezen is. Art. 34
EVRM, art. 46 EVRM. Supranationale rechter is geaccepteerd. In NL en VK hebben daar
soms spijt van. Twee dingen die pijn doen:
Belang nationale veiligheid: Othman/VK: Othman is een bedenkelijk figuur, radicale moslim.
Soort terrorist. Blind geweld gebruiken om wat hij goed vindt door te drukken. Jordanië wil
meneer Othman berechten voor terrorisme. Othman zegt dat hij in Jordanië gemarteld zal
worden. In Jordanië zijn medeverdachten gemarteld. Dus de uitzetting wordt verboden.
Straatsburgse hof zegt dat als hij wordt uitgeleverd aan Jordanië dat de kans groot is dat hij
daar dan ook gemarteld wordt. Uitlevering naar een land waar je een proces krijgt, en in dat
proces kan bewijs tegen je worden gebruikt dat door marteling is verkregen, dan mag dit niet.
In Engeland kan hij niet worden berecht, hij mag nergens naar worden uitgezet en hij mag niet
achter de tralies worden gezet. EVRM legt serieuze beperkingen op.
,Wie bepaalt betekenis grondrechten? Lautsi/Italië: godsdienstvrijheid. Lautsi is een Finse
mevrouw die in Italië woont en haar kind gaat in Italië naar een openbare school. De vrouw
wilt haar kind onderwijs geven volgens haar eigen godsdienstige overtuiging. Schending recht
op godsdienstvrijheid en onderwijs. Dit vinden zij veel te zwaar, dit is de cultuur van italie.
Als je het niet accepteert moet je maar naar Finland. Dit is een onzinkwestie. Europese hof is
er niet voor stukjes hout in klaslokalen. Laat dit aan de Italianen zelf over. Hoe ver mag het
Europese hof gaan? Mag hij dwars over een nationaal systeem heen gaan?
Structuur grondrechten
Klassieke/politieke grondrechten: doorgaans verbod overheidsoptreden. Vrijheidsrechten.
Sociale grondrechten: doorgaans aanspraak op/opdracht tot overheidsoptreden.
Grondwet - beperkingen
In de grondwet is het anders geregeld dan in het EVRM. In het EVRM weer anders geregeld
dan in het handvest. EVRM is belangrijk.
Reikwijdte van het betreffende recht – bepaald door nationale rechter. Valt datgene dat
iemand wilt wel onder de vrijheid? Als er een beperking is, dan mag hij wel beperkt worden,
maar alleen onder de voorwaarden die de grondwet daarvoor stelt. Beperkingen moeten
voldoen aan Gw-eisen, verschilt per bepaling. Een beperking mag niet neerkomen op een in
het algemeen verbieden (HR APV Nuth: Nuth is een dorpje en daar stond dat je geen gratis
religieuze geschriften mag uitdelen aan de openbare weg, behalve op dinsdag- en
woensdagochtend tussen 9 en 11. Dit was in het belang van de openbare orde. De HR zei: dit
is een algemeen verbod. Dit gaat zo ver, dat dit een verbod is dat de uitoefening van de
vrijheid van drukpers teniet doet. De beperking gaat te ver. Die beperkingen in het
grondwettelijk systeem komen in drie soorten:
- Doelcriteria, bijv. art. 8, in belang openbare orde.
- Procedurevoorschriften, bijv. art. 12 lid 2: voorafgaande legitimatie.
- Competentievoorschriften: niet iedereen mag grondrechten inperken. Dat stelt de
grondwet vast. Beperking moet op een bepaalde manier gebeuren.
Wetgever mag altijd beperken. Behalve art. 5
Andere organen o.g.v. delegatie?
o Soms niet toegestaan (“bij wet”)
o Soms wel (“bij of krachtens”, “wet regelt”, “regeling” ). Als de grondwet
delegatie toestaat, dan moet de delegatie wel in de wet staan.
o Dan altijd delegatie a) bij wet, b) specifiek in wet geregeld.
Indien beperkingen niet vooraf voorzien:
a) “Redelijke uitleg” reikwijdte: uitoefening niet altijd en overal.
b) Ruime interpretatie “specifieke grondslag”. HR Goeree: verbod op een aantal van de
geschriften van het echtpaar Goeree. HR moest beslissen of art. 6:162, een volkomen
onbepaalde bepaling, of dat genoeg was. HR besliste dat het voldoende was. Hier
wordt het grondrecht op godsdienstvrijheid beperkt o.g.v. een bepaling die geen
, enkele houvast geeft. Biedt geen enkel houvast om je gedrag op af te stemmen. We
willen eigenlijk niet dat grondrechten zo beperkt worden. In casu speelde het een rol
dat het echt heel nare uitlatingen waren. Je hebt je verantwoordelijkheid voor de wet.
Je moet er een niet pluis gevoel bij hebben. Dit is de grens als het gaat om wat als
wettelijke grondslag beschouwd kan worden.
EVRM – beperkingen
Nooit. Absoluut. Notstandfest. Art. 3, 4 lid 1 en art. 7 lid 1 EVRM. Beperkingen zijn nooit
toegestaan, ook als je dat wel zou willen. Gafgen/BRD: jongen wordt ontvoerd. Familie moet
1 miljoen betalen. Ze vinden Gafgen. Politiechef heeft iets gezegd om ervoor te zorgen dat ze
de jongen vinden, terwijl hij dat niet mag zeggen. Hof: dit mag niet, ook niet als je een goede
reden hebt. MAAR. Stel: tijdens college heb ik iets gezegd en ik word weggehaald door de
regering en er wordt in mijn kiezen geboord. Marteling medische behandeling zonder
toestemming. Als ik nu neerval en u belt dan 112 en ik wordt weggedragen en geopereerd,
dan is dit geen mishandeling, al wordt er zonder toestemming in mijn lichaam gesneden. Je
moet iets verzinnen waarom het er niet onder valt. Ook absolute bepalingen worden niet zo
maar toegepast, het kan niet anders. Zelfs bij een absolute bepaling zit de vraag of het er wel
onder valt. Proportioneel.
Alleen i.g.v. oorlog/noodtoestand (art. 15, art. 4 lid 2, art. 4 lid 3 sub c en art. 5 EVRM)
Specifieke beperkingen (art. 2, art. 4 lid 3, art. 5 en art. 6 lid 1 EVRM)
Algemene beperkingen (art. 8, 9, 10 en 11 lid 2 EVRM) BELANGRIJK.
1. Valt deze situatie wel onder de reikwijdte van de bepaling? Zo ja: is er wel een inmenging?
2. De beperking moet bij wet zijn voorzien. Materieel wetsbegrip, dus vaste jurisprudentie is
een wet in de zin van art. 8,9,10 en 11 lid 2 EVRM. Een avv is ook een wettelijke bron.
Sunday Times paragraaf 49-52: een farmaceutisch bedrijf had medicijnen op de markt
gebracht en veel vrouwen kregen afschuwelijk mismaakte kinderen. Ze bleven verkocht
worden. Daar werd over geprocedeerd. Los van immateriële schadevergoeding wilden zij hun
kinderen nog een dragelijk leven geven. De Sunday times schreef daar artikelen over en die
artikelen werden verboden als een zaak onder de rechter is mag daar niet over gepubliceerd
worden omdat de rechter daardoor beïnvloedt zou kunnen worden. Rechters en juryleden
moeten onafhankelijk oordelen. Sunday times zegt dat daar geen wettelijke grondslag voor is.
Hof: als er maar een norm is die duidelijk genoeg is en toegankelijk is (je moet hem kunnen
kennen). Sunday times moest hem kennen en hij moest precies genoeg zijn. Sunday times zei
dat de regel te onduidelijk is. Alleen duidelijk genoeg als hij voor jou is geschreven. Hof:
deze inmenging is bij wet voorzien want de Sunday times kon hem kennen en kon zijn gedrag
daarop afstemmen want de regel was concreet genoeg. Als de inmenging bij wet is voorzien
komt de volgende vraag.
3. Is er wel een legitiem doel? Sunday times paragraaf 55-57. Legitiem doel is er altijd wel, ze
zijn nl heel breed geformuleerd. En het hof is heel voorzichtig met het zeggen dat er een fout
motief is. Derde vraag.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Maxime17. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now