Een uitgebreide samenvatting van het hoofdstuk cultuur van de moderne. Alle belangrijke kenmerken van stromingen en personen staan erin. Ik heb gebruik gemaakt van veel puntsgewijze opsommingen waardoor de belangrijkste kenmerken goed duidelijk zijn. Ik heb met deze samenvatting een 8 op mijn toets...
Algemene Inleiding
Modernisme betrekking op avant-gardekunst uit eerste helft van twintigste eeuw.
Beroepsgroepen als organisatiedeskundigen, architecten, kunstenaar en ingenieurs
vormen de nieuwe maatschappelijke elite > bevoorrechte mensen in de samenleving
Ze pleiten voor gebruik van nieuwe materialen en productietechnieken
Dus rationalisering en modernisering
Schoonheid van moderne gebouwen: soberheid: zo veel mogelijk versieringen
weglaten
De techniek gaat steeds verder, allemaal nieuwe dingen worden uitgevonden.
Elite bezig met modernisering, gewone burgers hebben hun handen al vol aan
overleven en de modernisering gaat hen voorbij.
Burgers moeten hard werken voor een klein loontje en wonen in kleine huisjes, ze
hebben geen sociale zekerheid. Men heeft nauwelijks ergens recht op.
De opkomst van de film luidt de massacultuur in die tijdens de tweede helft van
twintigste eeuw zal gaan bloeien.
Kunst is vooral geliefd bij burgerlijke elite; portretten, landschappen,
balletvoorstellingen, klassieke symfonieën. Wonen in stadsvilla’s in
neoclassicistische stijl, art nouveau of jugendstil. Wat moderne kunstenaars maken
spreekt ze niet aan. In de film Titanic vinden ze Picasso helemaal niets.
Tot 1850 kunst sociaal-economisch bepaald door rijke opdrachtgevers. Kunst werd
altijd gemaakt op bestelling.
Moderne tijd > kunstenaar wordt autonomer > kunst wordt abstracter
Kunst moet voortaan ‘aan de man’ gebracht worden > kunstgaleries
Symbolisme = vooral een emotionele ervaring, hoe iets gevoeld wordt
Het gaat er niet om hoe iets gezien wordt. Daarom veranderen ze wat ze zien in
symbolen.
Aan eind van 19e eeuw > pessimisme over de westerse beschaving, lijden en dood
Moderne kunstenaars geïnspireerd door revolutionaire ontwikkelingen op het gebied
van wetenschap, psychologie en filosofie > een optimistisch gevoel over een betere
en meer rechtvaardige moderne wereld
Invloed van grote denkers / dingen op kunst en cultuur:
- Freud
De menselijke geest bestaat uit lagen. Onder de laag van uiterlijke bewustzijn
zit een onderbewustzijn. Daar is iedereen wie men werkelijk is.
- Nietzsche
De mens is te ver afgedreven van zijn dionysische natuur. Het verstandelijke
en rationele wordt teveel benadrukt en de oerdriften genegeerd.
Mens moet zich meer individualistisch opstellen.
Übermensch = wie zich van de massa los durft te maken
- Nieuwe technische toepassingen door wetenschap uitgevonden.
Er lijkt een nieuw tijdperk te zijn aangebroken.
- Val van het tsarenregime in Rusland.
, De droom van Marx: een communistische samenleving. Hier is iedereen gelijk. De
kunst wordt toegankelijker, onbesmet en abstracter.
Wanneer Stalin aan de macht komt moet de abstracte kunst weg.
Eerste helft van 20e eeuw is een periode van uitersten: wereldoorlogen,
economische groei, wereldwijde depressie, miljoenen doden
Kunst en levensbeschouwing
Religies hebben veel invloed op de kunst.
Eind 19e begin 20e eeuw is Europa grotendeels christelijk. Wel een scheiding tussen
kerk en staat maar kerk heeft nog steeds veel invloed.
De wetenschap begint te twijfelen aan het bestaan van God en worden soms atheïst.
Theosofie (New Age) = wijsheid over God, een andere religieuze overtuiging, de
wereld komt voor uit het ene, een allesomvattend goddelijk principe. Populair onder
avant-gardekunstenaars.
Helena Blavatsky richt Theosophical Society op. De Duitse afdeling daarvan scheidt
zich af, dit is onder leiding van Rudolf Steiner > antroposofie
Antroposofie = wijsheid over mensen, de mens in harmonie brengen met de wereld,
het gaat om levensvorming
Piet Mondriaan:
- Landschapsschilder, alleen niet realistisch, stralen symboliek uit
- Onder invloed van kubisten gebruikt hij meer horizontale en verticale lijnen
- Geïnspireerd door theosofie
- Abstracter
- Kosmische schoonheidsbeleving is alleen mogelijk door abstracte kunst
- Een herkenbare voorstelling schept verwarring dus dat doet hij niet
- Richt samen met moderne kunstenaars ‘De Stijl’ op
De modernen en volkskunst
Avant-gardekunstenaars halen inspiratie uit kunst van verre landen, exotische kunst.
Publiek weg laten dromen bij exotische taferelen.
Modernen opzoek naar bronnen om nieuwe wending aan kunst te geven. Exotische
kunst en volkskunst waren nog vitaal en puur. Het symbolisme spreekt ze erg aan. Er
kan makkelijker gereisd worden dus daardoor wordt volkskunst ook populairder. Er is
een groeiend nationalisme dus daardoor neemt de belangstelling voor de eigen
volkscultuur ook toe.
Pablo Picasso:
- Exotische motieven
- Afrikaanse maskers als inspiratiebron
- Laat zich inspireren door de ‘Fauves’, expressionisten
- Klein beetje kubistisch
- In concurrentiestrijd met Matisse
Constantin Brancusi:
- Door beeldhouwer Rodin geïnspireerd
- Veel abstracter dan Rodin
- Gaat terug naar meest elementaire vormen die er zijn, vormen uit de natuur
- Het ei (de vorm ervan)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annikahuisman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
