Deze samenvatting is gemaakt aan de hand van alle PPT's, cursussen en extra documenten/artikels. Dit vak wordt gevolgd in het tweede jaar (semester 2) kleuteronderwijs aan Hogeschool PXL. Ik slaagde door deze samenvatting te maken en te leren met 17/20.
Samenvatting: Taal 2 – Taal
Deel 1: Ontluikende geletterdheid
1. Wat is geletterdheid?
Tussen 4 en 6 jaar: belangrijke fase in taalverwerving
Op 6-jarige leeftijd: nog amper fouten
Ontdekking mondelinge taal
Ontdekking geschreven taal belangrijk element ontluikende geletterdheid
o Ontdekking dat je zelf kunt leren schrijven
o Ontdekking dat geschreven taal belangrijke functie heeft
Ontluikende geletterdheid =
Kinderen ervaren dat schriftelijk taalgebruik een belangrijke functie inneemt in onze cultuur
Wat de functies zijn van dit schriftelijk taalgebruik
Op welke wijze de code werkt die wij daarvoor gebruiken
Code leren ontcijferen en gebruiken
1.1. Onderscheid ontluikende, beginnende en gevorderde geletterdheid
Ontluikende geletterdheid Beginnende geletterdheid Gevorderde geletterdheid
0 – 4 jaar 4 – 6 jaar Zodra de elementaire
leeshandeling verworven is
Kennismaken met geschreven Kennismaken met allerlei Lezen en schrijven
taal in de vorm van soorten teksten en met letters
prentenboeken, briefjes, en de elementaire
pictogrammen,… leeshandeling onder de knie
krijgen
1.2. Stimulerende leesomgeving
1. Omringd door boeken
Gevarieerd aanbod van rijke teksten
Literaire boeken
Digitaal (leren) lezen
Rekening houden met leesniveau
Rekening houden met diversiteit en meertaligheid
Hier speelt je thuisomgeving dus ook een grote rol
2. De helpende volwassenen – Lezers worden gemaakt door lezers
Rolmodel
Behoefte aan ABC (Autonomie – verBinding - Competentie)
Boektitels aanbrengen + helpen kiezen
Tijd voor (voor)lezen en praten over boeken
Lezen en schrijven combineren
Boekverwerkingsactiviteiten (dicht bij verhaallijn en hoofdpersonage)
1.3. Sleutelmomenten in de leesontwikkeling
,1. Voorschoolse/vroegschoolse periode
Eerste levensjaren
Taalontwikkeling en leesplezier
Veel voorlezen levert voorsprong op
2. 1e graad lager onderwijs
Voorsprong levert hier al meteen op
Aanvankelijk en technisch leren lezen
AVI-boekjes
o Invloed op leesplezier en leesmotivatie!
3. Vierde leerjaar
Zouden nu vloeiend en met begrip moeten kunnen lezen
Ontstaan van ruimte voor tekstbegrip en leesplezier
Blijf aandacht besteden aan lezen
4. 1e graad secundair
Puberteit
Jeugdliteratuur is te kinderachtig nog geen alternatief
Kloof lezen plezier lezen school
5. Halverwege secundair
Lezen voor de lijst
Invloed van volwassenen neemt af
Invloed van vrienden op leesgedrag stijgt
2. De verhouding tussen mondeling en schriftelijk taalgebruik
Eerst leren spreken en luisteren dan leren schrijven en lezen
Bepaald niveau van taalvaardigheid is nodig om tot lezen te kunnen komen
Zinvol: eerst extra tijd te besteden aan het verhogen van de mondelinge taalvaardigheid bij
kinderen met een beperktere spreek- en luistervaardigheid.
Mondelinge taalvaardigheid stimuleren:
o In betekenisvolle context
o Taalaanbod = relevant en functioneel
Ze moeten er wat mee kunnen
Aansluiten bij normale bezigheden
o Betrokkenheid!
o Het taalaanbod op school moet groot en rijk zijn
2.1. Geletterdheid en mondelinge vaardigheden in een krachtige leeromgeving
,2.1.1. Positief en veilig klasklimaat
Kind dat zich goed voelt, staat open voor nieuwe impulsen (beginnende geletterdheid!)
Grote kloof tussen de schoolcultuur en de thuiscultuur
Voldoende kansen bieden
o Bijv.: boekenaanbod voorzien en een knusse voorleeshoek uitbouwen
Rijk klimaat
o Geletterd voorbeeldgedrag
Bijv. voldoende schrijf- en leesmateriaal
o Ruimte zijn om fouten te maken uit fouten maken leer je
2.1.2. Betekenisvolle taken
Interessant, uitdagend en zinvol
Aansluiten bij leefwereld en interesses
Uitdagend tot betrokkenheid en uitnodigen om gemotiveerd aan de slag te gaan
Taal en actie = concrete acties en ervaringen
Actie en interactie = praten over die acties
2.1.3. Ondersteuning door interactie
Kinderen leren beter tijdens interactie
Bespreek wat er aan bod kom rond geletterdheid
o Denk luidop, verwoord handelingen van kleuter,…
3. Fase in ontluikende geletterdheid
, Eerste doel lezen en schrijven ligt buiten het lezen en schrijven zelf
o Bijv. ze willen leren lezen omdat ze willen weten wat er staat
o Bijv. ze willen luisteren omdat ze het een mooi verhaal vinden
o Bijv. ze willen schrijven omdat ze een kaartje willen sturen
Altijd een duidelijke reden Pas later gericht lezen en schrijven
Eigen ritme!
Niet dwingen om te lezen
Vaak frustratie bij leren lezen (te vroeg of te veel druk)
3.1. Verschillende beginsituaties
De volgende dingen spelen een rol omdat niet ieder kind op dezelfde manier met geschreven taal
geconfronteerd worden:
1. De aanwezigheid van schrijf- en leesmaterialen
2. De manier waarop de volwassenen omgaan met lezen en schrijven
Ze zien ouders krant lezen of brieven schrijven
Imiteren van volwassenen wanneer je samen met kind boekjes leest
3. De omgang van volwassenen met kinderen
Omgevingsdruktaal = een natuurlijke interesse voordat het kind geboeid raakt door teksten in
boeken
3.2. Ontwikkeling van geletterdheid bij jonge kinderen
Fase 1: Kennismaken
Nog niet op eigen initiatief
Spelenderwijs
Lees – en schrijfgedrag in deze periode: plaatjes aanwijzen in een boek, krabbelen of tekenen
maar nog weinig eigen initiatief
Fase 2: Ontmoeten
Zelf initiatief nemen
Lees – en schrijfgedrag in deze periode: figuren uit het verhaal nabootsen, het verhaal in
eigen woorden navertellen, boodschappen weergeven via krabbelschrift
Fase 3: Verkennen
Geschreven taal verkennen
Actief ‘meelezen’
o Kunnen stukken van verhaal uit hun hoofd
Kan eigen naam/woord herkennen
Beseffen van schrijf- en leesrichting
Fonemisch bewustzijn = ze weten dat woorden opgebouwd zijn uit afzonderlijke
klankeenheden of fonemen
Lees – en schrijfgedrag in deze periode: het verhaal navertellen met zinnetjes die vaak
letterlijk uit het boek komen, letters en woorden herkennen, schrijven letterachtige vormen
Fase 4: Leren lezen
Eerste leerjaar
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mirthegoessens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.37. You're not tied to anything after your purchase.
