Summary
Samenvatting Nectar 3e ed vwo 5 - Biologie
- Course
- Level
- Book
Samenvatting Biologie Nectar VWO 5 en 6 hoofdstukken 13,14,15,16, en 19
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
femkemeulpolder
Content preview
InhoudsopgaveHoofdstuk 13 Zenuwstelsel............................................................................................................................ 2
§13.1 het centrale zenuwstelsel...........................................................................................................................2
§13.2 cellen in het zenuwstelsel...........................................................................................................................3
§13.3 impulsgeleiding..........................................................................................................................................4
§13.4 impulsoverdracht tussen neuronen............................................................................................................5
§13.5 het autonome zenuwstelsel.......................................................................................................................5
Hoofdstuk 14 waarnemen.............................................................................................................................. 6
§14.1 zintuigcellen...............................................................................................................................................6
§14.2 het gehoorzintuig.......................................................................................................................................7
§14.3 het gezichtszintuig......................................................................................................................................8
Hoofdstuk 15 kwetsbare ecosystemen........................................................................................................... 9
§15.1 energiestromen..........................................................................................................................................9
§15.2 populaties...................................................................................................................................................9
§15.3 warmte, water en exoten.........................................................................................................................10
§15.4 biobrandstof en recycling.........................................................................................................................10
Hoofdstuk 16 systeem Aarde en de mens..................................................................................................... 11
§16.1 Koolstofkringloop en klimaat...................................................................................................................11
§16.2 Stikstofkringloop......................................................................................................................................12
§16.3 Fosforkringloop........................................................................................................................................13
§16.4 Ecosystemen kantelen..............................................................................................................................14
Hoofdstuk 19 sport...................................................................................................................................... 15
§19.1 Bouw van pezen en spieren......................................................................................................................15
§19.2 spieren......................................................................................................................................................15
§19.3 energie......................................................................................................................................................16
,Hoofdstuk 13 Zenuwstelsel
§13.1 het centrale zenuwstelsel
Zenuwstelsel:
- Centrale zenuwstelsel
o Bestaat uit neuronen van hersenen en ruggenmerg + ondersteunende cellen
- Perifere zenuwstelsel
o Aan- en afvoerende zenuwen
Grote hersenen (geheugen, bewustzijn, wil)
1. Witte stof
a. Zenuwvezels omringd door
mergschede
b. Zenuwimpulsen snel overdragen
2. Basale ganglia
a. Eilandjes van grijze stof
b. Helpen bewegingen controleren
3. Grijze stof
a. Cellichamen van zenuwcellen
4. Hersenstam
a. Hartritme en ademhaling
5. Kleine hersenen
a. Coördinatie bewegingen
Grote hersenen/ hersenschors:
- Gyrus & sulcus
- Sensorische centra
o Primair -> signalen komen hier binnen (bewustwording)
o Secundair -> interpretatie van de signalen
- Motorische centra
o Primair -> aansturen van spieren
o Secundair -> geheugen van bewegingen
- Hersenschors de plek in de grote hersenen waar neuronen informatie aan elkaar
doorgeven
Kleine hersenen:
- Coördinatie
(Hypo)thalamus:
- Hypothalamus -> homeostase en biologische klok
- Thalamus
o Selecteren welke impulsen waar heen gaan
o Te veel alcohol (dopamine) zorgt voor minder goede werking thalamus door
GABA wat langer aan de receptoren blijft kleven
, Hersenstam:
- Middenhersenen -> reflexen mbt zien en horen
- Pons -> verbinding grote en kleine hersenen; tussenstation evenwichtszintuig en
kleine hersenen
- Verlengde merg -> overgang hersenen naar ruggenmerg; regelcentra ademhaling,
hartslag, slikken, hoesten en slapen
Ruggenmerg:
- Verbinding hersenen en perifere zenuwstelsel
- Rugzijde deel
o Uitlopers sensorische neuronen
o Impulsen van zintuigen naar ruggenmerg
o Spinaal ganglion -> verdikking zenuw
- Buikzijde deel
o Uitlopers motorische neuronen
o Impulsen van ruggenmerg naar spieren
Bloed-hersenbarrière -> haarvaten en uitlopers van astrocyten
§13.2 cellen in het zenuwstelsel
Neuronen -> zenuwcellen
- Informatieoverdracht
- Dendrieten
o Aanvoerend deel neuron
o Krijgt en geeft informatie door
- Axon
o Regelt ademhaling, hart en andere organen
o Werkt buiten je wil
- Synaps -> neuron geeft hier informatie mee af
Gliacellen -> ondersteunende cellen in het zenuwstelsel
- Voeden/ ondersteunen neuronen
- Bieden bescherming
- Ruimen beschadigde cellen op
- Verwijderen stoffen
Sensorische neuronen -> ontvangen impulsen + voeren impulsen naar CZS
Schakelneuronen -> schakelen impulsen uit CZS door
Motorische neuronen -> voeren impulsen van CZS door naar spieren
Gemengde zenuwen -> zenuw met bundels uitlopers sensorische en motorische neuronen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femkemeulpolder. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now