Klinische chemie 2
Afbraakproducten
Inleiding – De nieren
= belangrijkste orgaan om afbraakproducten te verwijderen
het bloed zuiveren van afvalstoffen = klaring
o Bloedzuivering start met glomerulaire filtratie in lichaampje van Malpighi
door vernauwing van arteriole zal er hoge druk ontstaan filtratie
o Filtraat wordt opgevangen door kapsel van Bowman en bereikt zo de proximale tubulus
! Nierparameter = GFR (glomerulaire filtratie snelheid)
Lever: afvalstoffen wateroplosbaar maken zodat ze door de nieren uitgescheiden kunnen
worden
o Na glomerulaire filtratie volgen selectieve reabsorptie en urinevorming
Afbraakproducten:
o Ureum: afkomstig van EW (afgebroken tot AZ)
o Creatinine: afkomstig van EW (afgebroken tot AZ)
o Urinezuur: afkomstig van NZ
o Bilirubine: afbraakproduct van RBC (heem)
Ureum
o Voornaamste EW en AZ eindproduct
o Gevorm via ureumcyclus i/d lever (1 CO2 + 2 NH3)
o pKa NH3 = 9,25 pH bloed = 7,4 dus base in zuur NH3 volledig geprotoneerd
ammonium gevormd
o ammonium is toxisch verwijderd door hepatocyten
lever = enige orgaan dat ureum aanmaakt moet toxisch ammonium omzetten naar ureum,
anders kan ammonium tot in hersenen geraken UREUMCYCLUS + ARGINASE
o Eliminatie:
1. GI: eliminatie ovv NH3 na omzetting door intestinale ureasen
2. Renaal: glomerulaire filtratie + 40 – 80% passieve terugresorptie in proximale tubuli
Afhankelijk van: ureumconcentratie, urine debiet en hydratatietoestand
o Ureumspiegel ruwe indicator voor renale functie (grootste deel door nieren geëlimineerd)
- Ureum in plasma: afhankelijk van adequate renale doorstroming/functie
- Ureum/creatinine ratio differentiële oorzaken nierinsufficiëntie
- Niet-renale factoren: voeding, hydratatietoestand, leverfunctie …e
o Stalen: plasma/serum, 24u urine (koel bewaren: urease afkomstig van urinaire bacteriën:
ureum NH3)
o Bepaling
1. Colorimetrisch (Fearon reactie)
H2SO4
Diacetyl monoxime + ureum diazine
Fe3+
Diazine + thiosemicarbazide roze verbinding (525 nm)
Koken
, OPM: serumstalen onteiwitten, anders geen verschil tussen vrij diacetyl en EW
met diacetyl
o Normaalwaarden serum
- Ureum: > 200 mg/dl = toxisch
- Ureum/creatinine ratio: 10 - 40
- Ammonium: 29 – 70 µg/dl
o Oorzaken ↑ ureum in bloed
- EW-rijke voeding
- Verhoogde EW afbraak
- Verminderde uitscheiding
o Oorzaken ↓ ureum in bloed
- Zwangerschap
- Leverrinsufficiëntie ammonium
o Nut van ureumbepaling = evaluatie
- Graad van anabolisme of katabolisme van EW bij een patiënt
- Ernst van nierinsufficiëntie: hemodialyse
Ammonium
o Evaluatie leverfunctie: enkel hepatocyten bevatten arginase eliminatie ammonium
o Ernstige lever- of aangeboren metabole aandoeningen hyperammoniëmie
o Ammonium = toxisch voor CZS = hepatische encephalopathie (door lever veroorzaakte hersen
aandoening)
- Ammonium van NH3 door bloed-hersenbarrière gebruikt voor synthese glutamine
↑ osmotische druk hersen oedeem
- Symptomen: verward, geheugenverlies, tremor coma dood
, o Bepaling
- Elektrochemie: ion selectieve elektrode (potentiometrie)
NH4+ diffundeert als NH3 doorheen selectieve membraan van ISE PH wijzigt
Creatinine
o Synthese in lever en pancreas uit AZ glycine, methionine en arginine
o Werking in spieren (door creatinekinase):
- Rust: creatine + ATP creatine-P + ADP
- Actie: ADP + creatine-P ATP + creatine
o 20% creatine creatinine (afvalproduct)
o Hoeveelheid ~ spiermassa
o Parameter glomerulaire filtratie
o Serumconcentratie relatief constant
o Minder invloed van extra-renale factoren: EW inname + afbraak (lever), hydratatietoestand
o Exponentieel verband: nierfunctie – creatininemie
- Kleine daling in nierfunctie is moeilijk aantoonbaar creatinineklaring
- Nefronen moeten al 50% uitvallen alvorens verhoging duidelijk zichtbaar wordt
o Creatinineklaring: Ccreatinine-urine x Vurine x 1,73
Ccreatinine-serum x 1440 min x A
o 24u urine: mogelijke fouten:
- Verlies urine of fout in tijdsduur
- Zware fysische inspanning tijdens collectie
o Alternatief: Cockcroft-Gault, MDRD =gebaseerd op serumconcentratie creatinine
- Cockcroft-Gault:
140 – leeftijd x gewicht (kg) Rman = 1,01 NWman = 97 – 140 ml/min
Ccreatinine-serum (µmol/l) x R Rvrouw = 0,86 NWvrouw = 85 – 125 ml/min
- MDRD (Modification of Diet in Renal Disease Study)
-1,154
186 x Ccreatinine-serum (µmol/l) x leeftijd -0,203 (x 1,212)* (x 0,742)**
88,4
* Indien grote spiermassa
** Indien vrouw
o Creatinineklaring = goede indicator van nierbeschadiging
- Onafhankelijk van niet-renale factoren
, - Geen vals normale waarden door lage EW-inname
- Vrij constante serumspiegel
- Creatinine wordt niet teruggeresorbeerd
- Kleien aantasting nieren kan aangetoond worden
o Bepaling
1. Reactie van Jaffé: vorming van gekleurd product (Janovsky complex) bij 490-500
nm
OPGELET: Jaffé-positieve stoffen
Oplossing: kinetische meting
2. Enzymatische bepaling
Creatininase
Creatinine + H2O creatine
Creatinase
Creatine + H2O sarcosine + ureum
Sarcosine-oxidase
Sarcosine + O2 + H2O formaldehyde + glycine + H2O2
Peroxidase
Formaldehyde + NAD+ + H2O2 HCOOH + NADH + H+ + H2O
Klaringen
= aantal ml bloed dat per minuut gezuiverd wordt van een bepaalde stof
o Maat voor GFR = snelheid waarmee de nieren afvalstoffen uit het lichaam verwijderen
o Bepalen actuele capaciteit van nieren om stoffen te elimineren = filtratie
o Gevoelige relatie tussen hoeveelheid stof uitgescheiden en concentratie in het plasma
o Ureumklaring: historische analyse
o Inulineklaring: zeer goed als referentiemethode maar continue IV infuus nodig
o Klaring van radioactieve stoffen: I125-isothalamaat met continue toediening
o Foutbronnen:
- Onvolledige blaaslediging onvolledige urinecollectie
- Fysieke inspanningen
- Te lage/hoge vochtopname
o Voorwaarden merker:
- 100% filtratie thv glomerulus
- Geen reabsorptie/uitscheiding in de tubulus
- Onafhankelijk van niet-renale factoren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller robbecnockaert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.