En samenvatting van het boek 'Schoolpedagogiek'. Tentamen is in het laatste blok van het eerste jaar op de CHE (1.4). Door het maken en leren van deze samenvatting heb ik een 9,3 gehaald voor het tentamen. Alle belangrijke begrippen staan hierin verwerkt + overige informatie uit de te leren hoofds...
I passed the test with an 8.7. Part of the test was not included, but luckily I knew the other questions.
Seller
Follow
hanneketrouwborst
Reviews received
Content preview
Samenvatting pedagogiek
Hoofdstuk 1: Kinderen en jongeren en de werelden waarin ze leven
• Opvoeden = kinderen en jongeren de wereld ‘’intrekken’’
1.1. Kinder- en jongerenwerelden
• Verschillen tussen jongens en meisje buiten school:
o Jongens willen zichzelf op de proef stellen en uitgedaagd worden de beste te zijn
o Meisjes houden meer van ‘’gezellig samen dingen doen’’
• Parallelle school: een school naast een school. Dus school is school, maar als je daarnaast
van alles moet van je ouders qua sport, muziek ect. dan heb je bijna twee scholen.
• School is een belangrijk instituut: ze bepaalt je maatschappelijke toekomst
• De schoolwereld is niet de enige wereld waarin kinderen dingen leren en waar hun karakter
wordt gevormd.
• Na de basisschool breidt de wereld zich uit; de manier waarop dat gebeurt gaat voor
jongeren steeds meer uiteenlopen. De school is daarbij een belangrijke factor. Ze gaan zich
richten op de toekomst (waar ben ik goed in en wat wil ik) en de ervaringen die vroeger
buiten school zijn opgedaan hebben daar ook invloed op.
• De bassischool heet ook wel het funderend onderwijs. Hier wordt het fundament gelegd
voor de verdere schoolloopbaan.
1.2 De wereld als voorwaarde om je te vormen
Kasper Hauser:
• Leefde lang in kelderruimte en zag de man die voor hem zorgde nooit. Deze man bracht hem
uiteindelijk naar Neurenberg daar was hij een kleine 5 jaar onder de mensen.
• Hij wou deelgenoot worden van de maatschappij. Dit was een moeizaam en pijnlijk proces,
uiteindelijk lukte hem dit boven alle verwachting.
• Door verschillende mensen werd hij uiteindelijk deelgenoot, omdat zij hem de wereld
introkken.
• Overleed door 2de moordaanslag in 1833, in 1829 overleefde hij de moordaanslag.
Definitie van ‘’wereld’’:
• Plaats waar men onder de mensen is
• Plaats waar door mensen gemaakte objecten voorhanden zijn
• Plaats waar mensen – door middel van de taal die ze delen en met elkaar spreken – zich tot
elkaar verhouden.
• Door taal ontstaat de wereld en worden kinderen medemensen
• Je ontwikkelt je pas als je je onder de mensen bevindt, in een wereld dus
• Een kind kan zich pas gaan ontwikkelen als er een medemens is die zich om hem bekommert
en met hem een relatie aangaat.
• Nestvlieders: dieren zoals een koe, paard of gans hebben al een beschermende laag (veren
of vacht) en kunnen gelijk op eigen benen staan.
• Nestblijvers: dieren zoals honden en katten worden zonder veren of vacht geboren met hun
ogen en oren dicht. Ze zijn op de verzorging van hun ouders aangewezen.
• Een mens wordt gezien als een secundaire nestblijver. Hij moet eerst een jaar verzorgd
worden en daarna kan hij pas lopen, praten ect. Om mens te worden is een tweede geboorte
nodig, geen biologische maar een culturele; een geboorte in de wereld van de mensen.
, • De hersenen reguleren de interactie binnen het lichaam en tussen het lichaam en de
omgeving. Kinderen worden met ‘’onrijpe’’ hersenen geboren.
• Plasticiteit van de hersenen = hersenen van een mens zijn zeer vormbaar
1.3 Wie ben ik?
• Via taal die we spreken verhouden mensen zich tot elkaar en via diezelfde taal krijgen de
dingen die hen omringen, zijzelf en de relaties die ze met elkaar aangaan betekenis.
• Vertellen wie je bent betekent dus: jezelf in de wereld een plaats geven, je ‘’situeren’’.
• Woorden zijn niet gelijk aan wat ze representeren (blz 34 lezen)
• Via taal zoeken de kinderen toenadering en wijzen ze elkaar af, geven en nemen ze
1.4 Jeugdland
• In 1874 kwam er een verbood om kinderen tot twaalf jaar te laten werken en in 1901 kwam
de leerplicht
• Jeugdland: een speciaal voor kinderen en jongeren ingerichte wereld. Sociaal milieu, sekse
en etniciteit (godsdienst) zorgen ervoor dat er versie ontstaan van jeugdland. Maar het
wordt steeds meer medialand of gemediatiseerd.
• Schoolland: een plek waar kinderen kunnen doen en laten wat ze willen, zonder
volwassenen.
• Een kind opvoeden betekent hem de wereld ‘’intrekken’’, het betekent hem inleiden in de
fundamenten van de cultuur. Denk aan basisregels leren van de menselijke omgaan of de
moedertaal.
Ellen key:
• Schreef een boek ‘’de eeuw van het kind’’ in 1900.
• Zij was een Zweedse feministe.
• Ze wilde het kind de ruimte geven. Want als elk kind zich vrij zou kunnen ontwikkelen, zou er
vanzelf een betere wereld komen; een wereld waarin ieder zich vrij kan bewegen en waarin
de vrijheid van de een slechts begrens zou worden door de vrijheid van de ander
Lea Dasberg:
• Bedacht de term ‘’jeudgland’’ een aparte wereld waarin kinderen van arbeid worden
vrijgesteld en de ruimte krijgen om onderwijs te volgen en zich te ontwikkelen.
• Het kind en de ouder-kindrelatie zoals wij die kennen isn nog maar enkele honderden jaren
oud. Kinderen worden steeds meer van de volwassen wereld afgeschermd. Hierdoor worden
ze klein gehouden.
• Schreef het boek ‘’Grootbrengen door kleinhouden’’
• De wortels van jeugdland liggen in de 18de eeuw
Hoofdstuk 2: Opvoeding en onderwijs: traditie en actualiteit
• Verlichting: De verlichting is een periode waarin het denken verheven wordt tot bron van
kennis en kritisch onderscheidingsvermogen. Rond 1800 ontstond de burgerij. Deze wilde
zich los van de dwang van kerk en overheid ontplooien, in economische zin, maar ook op het
gebied van kunst en cultuur en op het gebied van opvoeding. Het was de tijd van de
Verlichting. Tijd verandert van opvoeden met lijfstraffen naar opvoeden met verstand.
Rousseau:
• Schreef in 1762 de roman ‘’Emile of over de opvoeding’’ waarin hij zich keerde tegen
repressie en dwang als opvoedingsmiddelen. Hij liet zien hoe hij de omstandigheden zo naar
zijn hand zetten dat de jongen (Emile) de gewenste ontwikkeling doormaakt, zonder te slaan.
Hij richt zich op wederzijdse belangen. Hij wil dat het kind de gevolgen van handelen
ondergaat en leert inzien dat hijzelf en de volwassenen bepaalde belangen hebben.
, • Bracht zijn kinderen naar een tehuis voor vondelingen, want hij vond dat hij ze niet op een
verantwoorde manier kon opvoeden.
John Locke:
• Vind het belangrijk dat kinderen zo veel mogelijk praktische ervaringen opdoen. Onderwijs
moet praktisch zijn en dat bieden wat kinderen individueel nodig hebben.
• Ziet denken als hoofdtak van het onderwijs en is aanhanger van het empirisme: aan het leren
ligt de zintuigelijk ervaring ten grondslag.
• Schreef boeken zoals ‘’leidraad voor het verstand’’ en ‘’over de opvoeding der kinderen’’
• Tabula rasa: je bent een leeg blad en je wordt gevormd door de jaren heen.
De pedagogiek die vanaf de 18de eeuw wordt ontwikkeld kent drie samenhangende thema’s:
1. De erkenning van de eigenheid van het kind (individualiteit)
2. Het opdoen van ervaringen wordt benadrukt: de zintuigen moeten op een speelse manier
worden geoefend en gescherpt (activiteit)
3. Over die ervaringen voeren opvoeders en kinderen gesprekken (dialoog)
Er zijn drie samenhangende pedagogische principes:
1. Opvoedingsprincipe: elk kind moet worden opgevoed
2. Vormbaarheidsprincipe: elk kind is vatbaar voor vorming, elk kind kan leren en heeft de
mogelijkheid om tot ontwikkeling te komen en zichzelf te vormen
3. Activiteitsprincipe: elk kind wil zelf actief zijn en alleen doordat het zelf actief is, kan het
leren, zich ontwikkelen en zich vormen
Het gaat om regulatieve principes. Je kan ze niet wetenschappelijk bewijzen. Ze leiden het
handelen van de opvoeder.
Theo Thijssen:
• Onderwijzer, vakbondsman en lid van de Tweede Kamer voor de SDAP.
• Schreef veel romans en verhalen
• Onderwijzen raakt ten diepste aan wie je zelf bent
• Hij is een interessant voorbeeld op de grens tussen het oude en het nieuwe onderwijs.
Kunnen gaat voor kennen. Ook al heeft hij zijn bedenkingen over wat hij ‘’die onnozele stof’’
noemt, toch vat hij zijn taak serieus op: kinderen inleiden in de basale kennis en
vaardigheden die nodig zijn om te kunnen meedoen in de cultuur.
• Combineert twee elementen die typerend zijn voor de manier waarop rond 1900 tegen
kinderen en hun opvoeding wordt aangekeken, namelijk oog voor het individuele kind en
opvoeding voor de gemeenschap. Kinderen maken deel uit van een klein gemeenschap (klas,
groep, school). Voor veel pedagogen heeft het begrip gemeenschap rond 1900 een politieke
betekenis: opvoeding en onderwijs moeten bijdragen aan een betere wereld.
Jan Ligthart:
• Was een meester uit de (lagere) middenstand
• Hij vond dat kinderen actief op school moesten kunnen zijn met dingen die hen bezighielden.
Via het zaakonderwijs liet hij de kinderen door middel van handenarbeid de wereld namaken
• Hij wil dat hoofd, hart en handen samengaan.
• Hij was een vitalist: de levenskracht van het kind is zijn uitgangspunt.
• De leerlingen moeten toegang krijgen tot de wereld van de grote mensen, maar dat moet
wel via hun eigen wereld gebeuren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hanneketrouwborst. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.02. You're not tied to anything after your purchase.
