Werkcollege Oncologie
- Tumor = zwelling Neoplasma = nieuwvorming
o Benigne = goedaardig
o Maligne = kwaadaardig = kanker
Voorbeelden:
Maligne tumoren van steunweefsel sarcoom
Maligne tumoren van bot osteosarcoom
Maligne tumoren van dekweefsel carcinoom
TNM classificatie wordt gebruikt om de uitbreiding van kanker te definiëren. T = tumor en lokale
uitbreiding, N = lymfekliermetastasering en M = metastase (uitzaaiing) op afstand.
Behandeling kanker
- Chirurgie
- Radiotherapie
- Chemotherapie
- Nieuwe doelgerichte behandelingen
- Immunotherapie
- Hormoonbehandeling
Mammacarinoom borstkanker
- Komt voor tussen 50-70 jaar
- Vooral bij vrouwen
- Soms erfelijke factor
- Screening vanaf 50 jaar dmv mammografie
Diagnose
- Mammografie, iets verdachts?:
o Echografie met eventueel echogeleide punctie/bioptie en eventueel:
MRI
,Behandeling
- Curatieve behandeling
o Operatie en bestraling lokaal
Mamma amputatie = verwijdering gehele borst
Lumpectomie = verwijderen van een gedeelte
Schildwachtprocedure = verwijderen van lymfe
- Systemische behandeling
o Hormoontherapie en chemotherapie
- Palliatieve behandeling
o Niet te genezen ziekte
Longcarcinoom longkanker
- Niet-kleincellig carcinomen
o Plaveiselcelcarcicoom
o Adenocarcinoom
o Grootcellig carcinoom
- Kleincellige carcinomen
Eerst onopvallende klachten, zoals vermoeidheid, hoesten en heesheid. Later kortademigheid of
andere klachten zoals gewichtsverlies.
Behandeling
- Operatie
o Vanaf de achterkant (rug) tussen de ribben door
- Bestraling
- Chemotherapie
- Andere therapieën
Diagnose/Onderzoeken
- Thoraxfoto (longfoto)
- Bloedonderzoek
- MRI of ICT
- Echo
- Bronchoscopie biopt
Prostaatkanker
- Groeit erg langzaam en zorgt vaak alleen voor mictieproblemen. Wordt soms pas ontdekt
doordat uitzaaiingen op andere plaatsen klachten geven
- Door middel van een bloedtest waarbij het PSA (prostaat specifiek antigeen) wordt bepaald,
kan de activiteit van het ziekteproces worden gevolgd
- Behandeling
o Chirurgie
o Radiotherapie
o Hormonale therapie
o Chemotherapie
, Colorectale kanker darmkanker
- Ontstaat uit poliepen
- Komt vooral voor in einde colon en rectum
- Gezonde leefstijl en voeding preventie
- Meest voorkomende klachten
o Bloed of slijm bij ontlasting
o Veranderende stoelgang
o Buikpijn
o Gewichtsverandering
- Behandeling
o Colonoscopie
o Poliepverwijdering
o Stoma
- Screening
Thema 1 Oncologie
Algemene principes tumorgroei
Kanker wordt gekenmerkt door een ongecontroleerde groei van abnormale cellen in het lichaam.
Deze abnormale cellen infiltreren in het normale lichaamsweefsel en verspreiden zich in sommige
gevallen of zaaien zich uit (metastase = uitzaaiing). Kanker is niet slechts één ziekte; er zijn veel
verschillende soorten kanker. Kanker tast jong en oud aan en betreft bijna elk weefsel of orgaan in
het lichaam.
Celdeling in het lichaam gaat meestal gecontroleerd.
Ongecontroleerde celdeling:
- Cellen sterven wanneer ze niet moeten sterven
- Cellen worden gevormd wanneer het lichaam ze niet nodig heeft
- Resultaat?
o Abnormale celgroei
Of
o Tumor (neoplasma)
Benigne = Goedaardig
Niet levensbedreigend
Groeien langzaam, blijven gelokaliseerd
Glad oppervlak en symmetrisch
Ingekapseld maakt de verwijdering (excisie) makkelijker
Treden vaak niet opnieuw op
Maligne = Kwaadaardig
Levensbedreigend
Groeien snel, dringen omliggend weefsel binnen
Zaaien uit naar andere delen van het lichaam (via bloed of lymfe)
Krabachtig en onregelmatig oppervlak
Niet ingekapseld maakt excisie moeilijker
Hebben de neiging opnieuw op te treden
Sommige kankers hebben geen tumoren, zoals leukemie (kanker van het bloed), meeste typen A-
lymfoom (kanker van het lymfestelsel) en myeloom (kanker van het beenmerg).
- Tumor = zwelling Neoplasma = nieuwvorming
o Benigne = goedaardig
o Maligne = kwaadaardig = kanker
Voorbeelden:
Maligne tumoren van steunweefsel sarcoom
Maligne tumoren van bot osteosarcoom
Maligne tumoren van dekweefsel carcinoom
TNM classificatie wordt gebruikt om de uitbreiding van kanker te definiëren. T = tumor en lokale
uitbreiding, N = lymfekliermetastasering en M = metastase (uitzaaiing) op afstand.
Behandeling kanker
- Chirurgie
- Radiotherapie
- Chemotherapie
- Nieuwe doelgerichte behandelingen
- Immunotherapie
- Hormoonbehandeling
Mammacarinoom borstkanker
- Komt voor tussen 50-70 jaar
- Vooral bij vrouwen
- Soms erfelijke factor
- Screening vanaf 50 jaar dmv mammografie
Diagnose
- Mammografie, iets verdachts?:
o Echografie met eventueel echogeleide punctie/bioptie en eventueel:
MRI
,Behandeling
- Curatieve behandeling
o Operatie en bestraling lokaal
Mamma amputatie = verwijdering gehele borst
Lumpectomie = verwijderen van een gedeelte
Schildwachtprocedure = verwijderen van lymfe
- Systemische behandeling
o Hormoontherapie en chemotherapie
- Palliatieve behandeling
o Niet te genezen ziekte
Longcarcinoom longkanker
- Niet-kleincellig carcinomen
o Plaveiselcelcarcicoom
o Adenocarcinoom
o Grootcellig carcinoom
- Kleincellige carcinomen
Eerst onopvallende klachten, zoals vermoeidheid, hoesten en heesheid. Later kortademigheid of
andere klachten zoals gewichtsverlies.
Behandeling
- Operatie
o Vanaf de achterkant (rug) tussen de ribben door
- Bestraling
- Chemotherapie
- Andere therapieën
Diagnose/Onderzoeken
- Thoraxfoto (longfoto)
- Bloedonderzoek
- MRI of ICT
- Echo
- Bronchoscopie biopt
Prostaatkanker
- Groeit erg langzaam en zorgt vaak alleen voor mictieproblemen. Wordt soms pas ontdekt
doordat uitzaaiingen op andere plaatsen klachten geven
- Door middel van een bloedtest waarbij het PSA (prostaat specifiek antigeen) wordt bepaald,
kan de activiteit van het ziekteproces worden gevolgd
- Behandeling
o Chirurgie
o Radiotherapie
o Hormonale therapie
o Chemotherapie
, Colorectale kanker darmkanker
- Ontstaat uit poliepen
- Komt vooral voor in einde colon en rectum
- Gezonde leefstijl en voeding preventie
- Meest voorkomende klachten
o Bloed of slijm bij ontlasting
o Veranderende stoelgang
o Buikpijn
o Gewichtsverandering
- Behandeling
o Colonoscopie
o Poliepverwijdering
o Stoma
- Screening
Thema 1 Oncologie
Algemene principes tumorgroei
Kanker wordt gekenmerkt door een ongecontroleerde groei van abnormale cellen in het lichaam.
Deze abnormale cellen infiltreren in het normale lichaamsweefsel en verspreiden zich in sommige
gevallen of zaaien zich uit (metastase = uitzaaiing). Kanker is niet slechts één ziekte; er zijn veel
verschillende soorten kanker. Kanker tast jong en oud aan en betreft bijna elk weefsel of orgaan in
het lichaam.
Celdeling in het lichaam gaat meestal gecontroleerd.
Ongecontroleerde celdeling:
- Cellen sterven wanneer ze niet moeten sterven
- Cellen worden gevormd wanneer het lichaam ze niet nodig heeft
- Resultaat?
o Abnormale celgroei
Of
o Tumor (neoplasma)
Benigne = Goedaardig
Niet levensbedreigend
Groeien langzaam, blijven gelokaliseerd
Glad oppervlak en symmetrisch
Ingekapseld maakt de verwijdering (excisie) makkelijker
Treden vaak niet opnieuw op
Maligne = Kwaadaardig
Levensbedreigend
Groeien snel, dringen omliggend weefsel binnen
Zaaien uit naar andere delen van het lichaam (via bloed of lymfe)
Krabachtig en onregelmatig oppervlak
Niet ingekapseld maakt excisie moeilijker
Hebben de neiging opnieuw op te treden
Sommige kankers hebben geen tumoren, zoals leukemie (kanker van het bloed), meeste typen A-
lymfoom (kanker van het lymfestelsel) en myeloom (kanker van het beenmerg).