Class notes
RUG Bestuursrecht inleiding hoorcollege aantekeningen
- Course
- Institution
Aantekeningen hoorcolleges bestuursrecht inleiding.
[Show more]
Seller
Follow
renskebrouwer95
Content preview
Bestuursrecht – HoorcollegesPlan voor vandaag:
Wat is (algemeen) bestuursrecht?
o Uitdaging voor het algemeen bestuursrecht
Legaliteitsbeginsel
o Waarom?
o Reikwijdte in het bestuursrecht?
o Overheid bevoegd door attributie
o Overheid bevoegd door delegatie
Wat is bestuursrecht?
Het recht van, voor en tegen het overheidsbestuur
o Van vergunningen, subsidies, boetes
o Voor als de overheid optreedt, moet hij zich wel aan bepaalde normen
houden
o Tegen als burger het niet eens zijn met vergunning, subsidie, boete
Relatie en rechtsverhouding tussen bestuur – burger staat centraal
Behartiging algemeen belang staat voorop
Recht van, voor en tegen het bestuur:
Het recht van het bestuur
o Instrumenten waarmee overheid bestuurt
o Ge- en verboden; vergunningplicht; subsidies
Het recht voor het bestuur
o Normen waaraan de overheid gebonden is
o Wet en (ongeschreven) recht(sbeginselen)
Het recht tegen het bestuur
o Inspraak en rechtsbescherming tegen het bestuur
o Zienswijzen, bezwaar, beroep en hoger beroep
Kenmerken bestuursrecht:
Monopoliepositie bestuur
o Exclusieve publiekrechtelijke bevoegdheden aan het bestuur
toekomende bevoegdheden die niemand anders heeft
o Eenzijdige beslissingen geen consensus nodig, bestuur kan eenzijdig
rechtspositie burger wijzigen
o Ongelijkheid tussen burger en overheid zowel financieel als qua
rechtspositie
Interventie in individuele rechtspositie burgers
o Concretisering van de algemene regels in de wet (toepassing in concreet
geval)
o Grijpt in in wat de burger mag / moet
Belangenafweging is vaak, maar niet altijd, een kerntaak van bestuur
o ‘Beleid’ belangrijk ter bewaking gelijkheid
o Afweging van belangen om een bepaalde beslissing te nemen, wetgever
bepaalt wanneer
,De wet bepaalt wat het bestuur mag doen altijd in de wet kijken om de bevoegdheid te
vinden.
Algemeen en bijzonder bestuursrecht:
Bijzonder bestuursrecht
o Instrumenten, bevoegdheden en normen ter bescherming van een specifiek
algemeen belang
o Algemene belangen:
Fysieke leefomgeving (milieu, ruimtelijke ordening, natuur, water,
klimaat)
Openbare orde
Sociale zekerheid (kinderopvangtoeslag)
Vreemdelingen
Onderwijs
Volksgezondheid
Mededinging
o Algemeen bestuursrecht
Normen voor (procedures van) besluitvorming
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur
Normen voor de handhaving van regels
Rechtsbescherming
Waarom een Algemene wet bestuursrecht?
Voorafgaand aan de invoering van de Awb in 1994
o Geen uniforme regels over de gehele breedte van het bestuursrecht
o Elk deel van het bijzondere bestuursrecht zijn eigen normen (algemene
normen over besluitvorming en handhaving per wet – elke wet heeft
bijzondere wijze)
‘Bits and pieces’ uit (jurisprudentie over) honderden verschillende
wetten
o Als je alles weet over milieurecht weet je niks over bijv. onderwijsrecht
Constatering
o Opdracht in art. 107 lid 2 GW (de wet stelt algemene regels van
bestuursrecht vast) Awb
o Wetgever stelt in veel regelingen gelijksoortige normen voor, van en tegen
het bestuur
o ‘Algemeen deel’ van het bestuursrecht
Doelen van de Algemene wet bestuursrecht:
1. Het bevorderen van de eenheid binnen de bestuursrechtelijke wetgeving
o In Awb besluiten dat je bijvoorbeeld 6 weken tijd hebt om bezwaar / beroep in
te stellen – altijd
o Uniformering, eenheidsbevorderende normen in de Awb
2. Het systematiseren en, waar mogelijk, vereenvoudigen van de bestuursrechtelijke
wetgeving
3. Het codificeren van ontwikkelingen, die zich in de bestuursrechtelijke jurisprudentie
hebben afgetekend
4. Het treffen van voorzieningen ten aanzien van onderwerpen die zich naar hun aard
niet voor regeling in een bijzondere wet lenen
, o Bijv. subsidie, past niet echt in een andere aparte wet
Structuur van de Algemene wet bestuursrecht:
1: Definities en reikwijdte
2: Verkeer tussen burgers en bestuursorganen (niet alleen besluiten, ook mails,
praten aan het loket, etc.)
3: Algemene bepalingen over besluiten (bijv. evenredigheidsbeginsel,
specialiteitsbeginsel)
4: Bijzondere bepalingen over besluiten (bijv. regels over beschikkingen, subsidies,
vorderingen, etc.)
5: Handhaving
6/7/8: Rechtsbescherming
9: Klachtbehandeling
10: Bestuurlijke organisatie (uitleg delegatie, mandaat, etc. – ideaal hoofdstuk voor
tentamen!)
Gelaagde structuur (van ruim naar heel specifiek – hoofdstuk 1 over definities en
reikwijdte, hoofdstuk 10 bestuurlijke organisatie)
Categorieën regels in de Awb:
Dwingend bijv. art. 3:2 en 3:3 Awb
o Bestuursorgaan gebruikt de bevoegdheid tot het nemen van een besluit niet
voor een ander doel dan waarvoor die verleend is
Regelend bijv. art. 4:1 Awb
o Tenzij bij wettelijk voorschrift anders is bepaald
Aanvullend bijv. art: 4:13 Awb
o Een beschikking dient te worden gegeven binnen de bij wettelijk voorschrift
bepaalde termijn of, bij het ontbreken van zulk een termijn, binnen een
redelijke termijn na ontvangst van de aanvraag (8 weken)
Facultatief bijv. art. 3:10 Awb
o Deze afdeling is van toepassing op de voorbereiding van besluiten indien dat
bij wettelijk voorschrift of bij besluit van het bestuursorgaan is bepaald
Legaliteitsbeginsel (bestuursrecht):
Het handelen van het bestuur(sorgaan) dient te berusten op een wettelijke grondslag
o Gebaseerd op het recht
o Gebonden aan het recht
Beginsel, geen dwingend voorschrift
Alleen bepaald overheidshandelen
Waarom?
Democratisch gelegitimeerd overheidsoptreden
Rechtsgelijkheid door het vaststellen van algemene regels
Rechtszekerheid doordat overheidsoptreden voorspelbaar is
Welk overheidshandelen berust op legaliteitsbeginsel? Uitgangspunten:
Gebiedend of verbiedend beperken van vrijheid en/of eigendom burger
o Negatief overheidsoptreden (Eingriffsverwaltung)
o Uitdrukkelijke, voldoende specifieke wettelijke grondslag vereist
Verstrekken van steun aan burger
, o Positief overheidsoptreden (Leistungsverwaltung)
o In hoeverre is daarover ook een wettelijke grondslag vereist? Gewenst!
Karakter overheidsbeslissing
o Wesentlichkeitstheorie positief en negatief overheidsoptreden is een zwart-
wit verdeling, meeste zijn zowel positief als negatief (bijv. bijstandsuitkering
geld krijgen (positief) + moeten solliciteren (negatief)
Welk overheidshandelen? Partieel gecodificeerd:
Grondwet
o Art. 89 lid 2 en lid 3 GW
o Voor vaststellen AMvB of ministeriële regeling met normen die door straffen /
sancties woren gehandhaafd is een wettelijke grondslag vereist
Aanwijzingen voor de Regelgeving (richtlijn)
o Art. 2.33. Tijdstip vaststellen AMvB: een algemene maatregel van bestuur
wordt niet eerder vastgesteld dan nadat de wet waarop deze is gebaseerd, is
vastgesteld
Welk overheidshandelen? Awb:
Art. 5:4 de bevoegdheid tot het opleggen van een bestuurlijke sanctie bestaat
slechts voor zover zij bij of krachtens de wet is verleend
Art. 4:23 een bestuursorgaan verstrekt slechts subsidie op grond van een wettelijk
voorschrift dat regelt voor welke activiteiten subsidie kan worden verstrekt
Welk overheidshandelen? Jurisprudentie:
Methadonbrief (HR 1986)
Fluoridering (HR 1973)
Methadonbrief (1986):
Brief aan alle artsen over ambulante behandeling van verslaafden
Huisartsen zouden geen methadon moeten verstrekken indien een gespecialiseerde
instelling kan behandelen – gespecialiseerde instelling vervangt heroïne voor
methadon
Dr. Rauwerda houdt zich daar niet aan
Inspecteur namens de overheid Kaufmann schrijft een brief: alle apothekers in de
wijde omgeving zouden recepten van Rauwerda moeten weigeren
Wat zegt de Hoge Raad?
o Mag de Hoge Raad beleid maken waar alle huisartsen zich ineens aan
moeten houden zonder wettelijke grondslag?
o Er is geen wettelijke grondslag om artsen bindende voorschriften te geven
o Methadonbrief is dus een – gezaghebbend – advies
Artsen alleen gebonden aan medisch tuchtrecht en strafrecht en dus
niet aan zo’n methadonbrief
o Brief aan apothekers is effectieve boycot vanwege het gezag van de overheid
zonder wettelijke grondslag
Onrechtmatige daad – negatief optreden jegens een burger zonder
wettelijke grondslag
Voor overheidsoptreden dat feitelijk gebiedend of verbiedend van aard is is een
wettelijke grondslag vereist
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller renskebrouwer95. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50843 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now