Sociologie
Inhoud
1) SOCIOLOGIE & JOURNALISTIEK
• Journalisten zoeken naar boeiende verhalen en leggen focus vaak op het afwijkende, innovatieve
en verrassende
• Sociologen zoeken naar patronen in het menselijk handelen, naar het voorspelbare en
verklaarbare
“Sociologen maken boeiende verhalen saai, journalisten maken saaie verhalen boeiend.”
Sociologische verbeelding (Mills)
• Sociale structuren bepalen de biografieën van mensen
• Sociale structuren zijn resultaat van een historisch proces
“De sociologische verbeelding van 'de Belg' is die van een middenklasser met een gemiddeld inkomen, een
ruime woning met tuin(tje) in een peri-urbane gemeente, met opgroeiende schoolgaande kinderen en een vaste
job die thuiswerk toelaat.” – Jan Blommaert
Socioloog Maar niet alle mensen hebben de ruimte, een tuin, …
We vergelijken de samenleving met mensen zoals ons. Parlement heeft beleid rond corona gemaakt, zij
beschikken over veel ruimte, een huis, …
2) INLEIDING
2.1) Wat is sociologie?
= de wetenschap die maatschappelijke patronen en structuren bestudeert, in hun bestaan,
voorbestaan en veranderen, en tevens het sociale handelen van mensen in interactie met deze
patronen en structuren
Sociologen bestuderen de sociale zijde van het individuele leven:
• Eten & drinken
• Lifestyle & tijdsbesteding
• Liefde & vriendschap
Sociologie van het koffiedrinken:
Koffie die je kiest, zegt iets over wie je bent. Welke opleiding doe je/je ouders? Welke media bekijk
je? Tot welke status behoor je?
Koffiedrinken: ontspanning of statussymbool?
Sociologie van de schoonheid:
Schoonheid is een sociaal gegeven
… Dat ons dwingt ons te verhouden tot ideale lichaamsvormen met reële gevolgen
Schoonheidsidealen zijn sociale gegevens die iets zeggen over iemand en dus zeer sociaal
verklaarbaar zijn
1
Sociologie
, Sociologie van de liefde: partnerkeuze
Liefde is niet blind! Je partner komt waarschijnlijk uit
hetzelfde sociale milieu
• Zelfde levensbeschouwing
• Zelfde etnische herkomst
• Zelfde opleidingsniveau
Sociologische oorzaken:
• Verlaagd risico op conflict
• Sociale druk
2.2) Sociale orde
Marcheren vs. moshpit
Beide sociaal geordend want beide voorspelbaar (je weet wat er gaat gebeuren en indien je je
niet aan regels houdt zullen er sancties aan vasthangen) OF indien niet voorspelbaar verklaarbaar te
maken
Voor socioloog is niks “toeval”
Sociologische zwaartekracht
FYSICA SOCIOLOGIE
• Wetmatigheden • Probabiliteit (probably)
• Noodzakelijkheid • Contingentie (dingen verlopen
Voorspellingen (hypothese) anders dan verwacht, maar wel
“Een appel valt altijd naar de grond.” verklaarbaar)
“De boomgrens ligt in de Alpen op 2200 meter.” Verwachtingen
“Een student komt deftig gekleed naar
de les.”
“Het huwelijk is een verbintenis tussen
een man en een vrouw.”
(1) Hoe bestel ik een ijsje?
1. Wachtrij
2. Formule
3. Betaling
Voorbereiden op keuzes die je hebt op een moment dat je nog niet aan de beurt bent want je wil
de wachtrij zo min mogelijk ophouden anders volgen sancties
= een zeer geordend, gestructureerd gegeven
(2) Hoe bestel ik tapas? (Spaans)
1. Wachtrij
2. Formule
3. Betaling
Kijken hoe anderen het doen want manier zoeken om te conformeren (situatie zo goed mogelijk
proberen ordenen/voorspelbaar maken)
“Kat uit boom kijken”
2
Sociologie
, 2.3) Sociaal handelen
= Handelen van actoren die betrokken zijn op elkaar
Mensen stemmen gedrag af op elkaar
Verwachtingsverwachtingen
Max Weber (1864-1920)
Ideaaltype (EX)
= Methodologisch hulpmiddel
• Abstract en subjectief
• Geschikt om te vergelijken
• Type dat domineert in samenleving is ideaaltype
Vier ideaaltypes van sociaal handelen waardoor we samenlevingen kunnen vergelijken:
Doelrationeel handelen
= Instrumenteel handelen
Handelen om een specifiek resultaat/doel te bereiken
Bv: Heel de week goed studeren omdat er op vrijdag een moeilijke toets gepland staat
Waarderationeel handelen
Er is een bepaalde waarde in de samenleving die bepalen op welke manier ik ga handelen
Bv: blinde man helpen oversteken
Affectief handelen
= Emotioneel handelen
Handelen dat gestuurd wordt door emoties of gevoelens.
Bv: heel boos worden omdat er iemand gepest wordt
Traditioneel handelen
Op bepaalde manier handelen omdat het een traditie is
Bv: Elke zondagavond frietjes eten voor de tv.
Contingentie = het is noodzakelijk noch onmogelijk en het had dus ook anders had kunnen zijn dan het nu is.
2.4) Sociologische relevantie
Niveau van de mens (actor)
• Motieven van het handelen vertellen meer over sociale positie en status
Niveau van groep of samenleving (structuur)
• Welk type handelen is prioritair? (komt het meest voor)
• Sociale cohesie
(1) Fietsers wachten bij stoplicht op het fietsvak
Witte lijnen structureren menselijk gedrag maken het voorspelbaar
Mensen conformeren
(2) Mensen staan in rij om in bus te stappen
Mensen met hesjes hebben andere sociale positie
Hun functie is om situatie te structureren en ordenen
Gele hesjes zijn een rolatribuut met een utilitaire functie
3
Sociologie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller loesvandoninck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.27. You're not tied to anything after your purchase.