,Inhoudsopgave
Lesweek 1.1 Periode 1780-1813 ........................................................................................2
Lesweek 1.2. Koning Willem I: periode 1813-1840 .............................................................7
Lesweek 2.1 De verdeelde natie: periode 1813-1840 ........................................................11
Lesweek 3.1 Het mislukte experiment: Het Verenigd Koninkrijk, 1813-1830: periode 1813-
1840 ...............................................................................................................................14
Lesweek 3.2 Thorbecke en de grondwet: periode 1848-1898 ............................................18
Lesweek 4.1 De schoolstrijd en politisering: periode 1848-1898 .......................................23
Lesweek 5.1 De Sociale Kwestie: periode 1848-1898 ........................................................26
Lesweek 5.2 De Kiesrechtkwestie en de eerste feministische golf: periode 1848-1898 ......30
Lesweek 6.1 Economische ontwikkelingen: periode 1848-1898 ........................................33
Lesweek 6.2 Eerste Wereldoorlog en Pacificatie: periode 1898-1917 ................................38
Lesweek 7.1 Pacificatie en vrouwenkiesrecht: periode 1898-1917 ....................................42
Lesweek 7.2 Herhaling ....................................................................................................45
1
,Lesweek 1.1 Periode 1780-1813
De tweede stadhouderloze tijdperk eindigt met het rampjaar. Het volk is getrest en wilt een
stadhouder. Willem IV komt aan de macht en daarna komt zijn zoon Willem V aan de macht.
Willem V krijgt te maken met een patriottische tijd: Hij was heel elitair en hij zette allemaal
zijn vriendjes van adel op belangrijke posten. Hij wilde liever inderdaad dat de adel
gevestigde elite regeerde dan zomaar een koopman. Daarnaast had hij een adellijke
levensstijl.
Wat vonden de patriotten van zijn manier van regeren?
Niet goed, want ze wilden meer inspraak voor de burgerij. Dus in plaats van dat de
stadhouder mensen benoemden, wilde die patriotten dat ze zelf ook mee konden regeren.
Het was nog geen rechtstaat, omdat ze heel erg regionaal dachten. Ze dachten nog aan
gewesten en in steden. In de Republiek waren de steden heel zelfstandig en de gewesten
waren autonoom. Dat wilden ze niet veranderen, dus ze dachten nog niet aan een
eenheidsstaat.
*In de 18e eeuw had je al een eenheidsstaat in 1795.
Verschil tussen natiestaat en eenheidsstaat: Natie is het volk. De eenheidsstaat is dat het zo
regionaal geregeld wordt, dat er gewoon een bestuur is die voor het hele land wetten maakt
die overal gelden. Dat was niet zo in de Republiek, want elk gewest bepaalden hun geloof en
andere besluiten werden per gewest of stad genomen. Maar ze hadden wel een
gezamenlijke vergadering: de Staten-Generaal besloot over het buitenlandse politiek,
oorlog en financiën. Maar uiteindelijk was er maar een gewest dat betaalde : Holland. Die
had ook meer te zeggen.
2
, Willem V had te maken met de patriotten die tegen zijn benoemingen waren en wilden ook
meer inspraak hebben. Willem V is getrouwd met Wilhelmina van Pruisen. Haar broer
Frederik was de koning van Pruisen en die stuurden zijn troepen af op de patriotten. De
patriotten zijn toen verdreven naar Frankrijk. In 1795 komen de patriotten terug met het
Franse leger. En dan begint de Bataafse Tijd, want Bataafse Republiek.
1795: Eerste grondwet: Staatregeling→ scheiding der machten. Iedereen mocht stemmen,
behalve vrouwen, mannen zonder bezit, knechten en de orangisten. Dus niet heel
democratisch, maar de groep die mocht stemmen was wel veel groter dan later.
(De orangisten mochten pas stemmen als ze verklaarden dat ze tegen Oranje en de federale
staatsvorm waren. De Republiek was een losse confederatie van autonome provincies die
samenwerkten op bepaalde gebieden. Deze provincies behielden een grote mate van
autonomie en soevereiniteit. Elke provincie had een eigen bestuur en eigen wetgeving.
De Orangisten waren hiertegen.)
Fase 1: De patriottische beweging 18e eeuw tot 1770.
In het begin eerste fase was er een apolitieke beweging, ze
gingen praten over Verlichtingsidealen, zoals opvoeding.
En met dit soort boekjes probeerden ze het Nederlandse
volk op te voeden tot moeder en vaderlanders →
Deugdzamer zijn. “Als je namelijk heel hard werkt en geld
verdient en heel spaarzaam bent dan kunnen we misschien
nog wel die gevoel van de tijd van de Gouden Eeuw
krijgen.” In de 18e eeuw ging het bergafwaarts met de
economie en ze gingen ze allemaal vragen, waar komt dat
nou door? Misschien wel doordat we niet genoeg
deugdzaam zijn. Daardoor moesten de christelijke waarde
weer worden opgepoetst.
Gedachtegoed inspiratiebron: de Verlichting.
Er was geen sprake van politieke modernisering, want ze
wilden alleen het volk opvoeden. Het ging om morele
herbewapening - apolitieke vaderlandscultus
Fase 2: Patriottische democratische revoluties: 1780-1788.
Neude Utrecht stadhuis werd bezet. Zij gingen niet weg tenzij ze hun eigen bestuurders
mochten kiezen 1786.
Johan tot de Kapellen tot den Pol: hij kwam op de Nederlandse volk. Hij schreef een
pamflet en dat veroorzaakte een hele beweging. Dan worden ze echt politiek→ Vrijkorpsen.
Ze gaan zich bewapenen → burgerlijke bewapenbeweging. Zo proberen ze hun doelen te
bereiken.
In hoeverre was er sprake van Politieke modernisering? → Enerzijds, was er geen sprake
van politieke modernisering, want de patriotten dachten heel erg traditioneel in
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller slc29. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $17.96. You're not tied to anything after your purchase.