Gezondheid en Leven: Biomedische Wetenschappen
Filosofie en ethiek (AB_1178)
All documents for this subject (2)
Seller
Follow
mandydejong4
Reviews received
Content preview
HOORCOLLEGES EN LITERATUUR FILOSOFIE & ETHIEK
HOORCOLLEGE 1
Het common sense beeld van de wetenschap: de opkomst van de slodderwetenschap begon met de
affaire Stapel (hij fraudeerde onderzoeksgegevens). Onderzocht door commissie en kwam erachter
dat er veel slodderwetenschap is:
o Publicatiebias (veel onderzoekers publiceren mislukte onderzoeken niet/krijgen het niet
gepubliceerd).
o Gebrek aan herhaling van onderzoek (en dus geen controle).
o Statistische incompetentie en desinteresse.
o Geen of nauwelijks besef van wetenschapsethiek.
Het common sense beeld kwam onder druk te staan door sloppy science. Dit geeft aanleiding om
kritisch te kijken naar wetenschappelijk onderzoek. Als we het uitbannen hebben we dan een
common sense beeld dat werkelijkheid is? Is objectiviteit wel haalbaar ideaal? Objectiviteit kan ook
buiten sloppy science problematisch zijn.
o Wetenschappelijke kennis is objectief. Hiervoor moet er heldere begripsvorming zijn door
afwezigheid van vaagheid en meerduidigheid en begrippen moeten operationeel zijn
(gespecificeerd en meetbaar). Het is vrij van persoonlijke/culturele opvattingen.
o De unieke wetenschappelijke methode is de manier om kennis over de wereld te verkrijgen.
o Wetenschap is waardevrij (gaat alleen over de feiten, waarden mogen geen rol spelen).
o Wetenschap is pas wetenschap als het over de feiten gaat. In de wetenschap spelen externe
invloeden geen rol; alles draait om bewijs.
o Wetenschappers zijn op zoek naar de waarheid. Soms spelen geld en carrière ook mee en
gebeurt dit niet. Ook co-auteurs trekken vaak niet aan de bel of zien het simpelweg niet
door tijdsgebrek. Dan is er schijn van interne controle.
Sociaal maatschappelijke/culturele invalshoek: politieke opvattingen over
stamcelonderzoek en autoritair georganiseerde culturen bijvoorbeeld.
Ethische invalshoek: de onafhankelijkheid van wetenschappelijk onderzoek.
Wetenschapsfilosofie invalshoek: reputatie van wetenschappers, processen van
verificatie en falsificatie, peerreview en andere controlemechanismen betrouwbaar?
De rol van persoonlijke opvattingen/aangehangen waarden/levensbeschouwelijke
visie.
Betrouwbaarheid is lastig te valideren, maar door elkaar te controleren kunnen we dat risico wel zo
klein mogelijk maken.
Klopt het common sense beeld van de wetenschap? wetenschapsfilisofie (onder welke
voorwaarden wordt wetenschappelijke kennis geaccepteerd?), filosofie geneeskunde (wanneer
spreken we van een gezond mens?), ethiek (hoe behoren wetenschappers te werk te gaan, mag alles
wat kan?).
Standaardbeeld van de wetenschap: wetenschappelijke kennis is objectief. Naast wetenschappelijke
kennis zijn er geen andere vormen van kennis. Rol van verificatie/conformatie.
, Karl Popper: zeer kritisch/negatief over de mogelijkheid van objectieve kennis en de waarde van
verificatie/conformatie. In plaats van verificatie komt falsificatie (van bevestiging naar weerlegging).
Thomas Kuhn: een wetenschappelijke theorie is het resultaat van empirische gegevens,
theorievorming, subjectieve en objectieve criteria, psychologische factoren, sociale factoren.
Paradigma: alle wetenschappers kijken door een paradigmatische bril (met allerlei opvattingen) naar
de werkelijkheid.
Sociologie van de wetenschappelijke kennis (SWK): feiten als het resultaat van een
onderhandelingsproces, sociale factoren (zoals machtsverhoudingen binnen de wetenschap) zijn
doorslaggevend bij de acceptatie van wetenschappelijke kennis. Kloonaffaire.
Actor-netwerk theorie van Latour: de verwevenheid van wetenschap, technologie, economie,
politiek en maatschappij. De acceptatie van wetenschappelijke kennis is een kwestie van een
heterogeen netwerk van theorieën, apparaten, statistiek, wetenschappers, ondersteunend
personeel, politieke richtlijnen, economische omstandigheden en vooral veel geld.
Knowledge filter: in de loop van de tijd worden onjuiste hypothesen en theorieën geëlimineerd.
Door onderlinge controle en consensus over resultaten van onderzoek. Die consensus komt tot
stand op grond van bewijs en via sociale mechanismen.
De normen van Merton: onderzoeksethiek. Hij bedacht de ongeschreven regels van de wetenschap:
o Communism: de resultaten van wetenschappelijk onderzoek moeten openbaar toegankelijk
zijn.
o Universalism: wetenschap moet open staan voor iedereen en de beoordeling van de
wetenschappelijke kennis is onafhankelijk van ras, geslacht, sociale positie, nationaliteit,
religieuze identiteit. Peerreviewer reageert alleen op de inhoud van een artikel.
o Disinterestedness: de persoonlijke opvattingen en gevoelens van de onderzoeker mogen
geen invloed uitoefenen op de resultaten. Dit om te streven naar objectiviteit. Maar kan dat
wel? Kan iemand wanneer hij begint met een onderzoek alles van zich af laten vallen?
o Organized scepticism: in de wetenschap is systematisch wantrouwen ten opzichte van elk
resultaat geboden. Maar, er bestaan geen eenduidige criteria om te bepalen of een
hypothese voldoende getest is. 100% zeker bestaat niet.
HOORCOLLEGE 2
Doel van normen van Merton: vergroten betrouwbaarheid wetenschappelijke kennis en voorkomen
van misstanden in de wetenschap.
Common-sense wetenschap: wetenschap gaat over feiten en niet over waarden. Het is waardevrij.
o Waardevrij:
Wetenschap is autonoom: allen wetenschappers bepalen welke onderzoeksvragen
de moeite waard zijn.
Wetenschap is neutraal: de keuze van onderzoeksvragen wordt niet beïnvloed door
bijvoorbeeld religieuze of politieke overtuigingen.
Wetenschap is onafhankelijk: bij acceptatie van wetenschappelijke kennis spelen
morele oordelen of bijvoorbeeld ideologische opvattingen geen rol.
Wetenschap is niet normatief: onderzoekers zijn niet verantwoordelijk voor
maatschappelijke toepassing van hun onderzoek, ze bedrijven uitsluitend de feiten.
o Waarden onderscheiden:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mandydejong4. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.66. You're not tied to anything after your purchase.