Dit is een samenvatting voor het vak kunst algemeen van het boek: "Art-history De burgerlijke cultuur in Nederland in de zeventiende eeuw" leerboek havo/vwo. Deze samenvatting is voor leerlingen van vwo leerjaar 4 t/m 6 met het vak kunst algemeen. De belangrijkste kenmerken, geschiedenis, kunstenaa...
Burgercultuur (1600-1700) De Gouden Eeuw (17 e
eeuw)
In heel Europa is de kerk en het hof opdrachtgever (Barok in Frankrijk en Italië => imponeren).
Nederland is een Republiek, er is geen adel aan de macht, de burger wordt opdrachtgever. In de 17 e
eeuw werd de republiek een belangrijk handelscentrum met betrekkingen (contacten) in heel Europa
en ver daarbuiten (VOC).
Hoe is dit de “Gouden Eeuw” geworden?
1. De val van Antwerpen (1585)
Antwerpen was in die tijd de belangrijkste haven en handelsstad van Europa. Antwerpen
kwam in handen van de Spaanse (katholieke) koning en veel handelaren en kooplieden
vluchtten toen naar het tolerante Amsterdam en namen hun kennis, geld en netwerk mee.
2. Tolerante klimaat in de Republiek
3. Infrastructuur in Amsterdam
- grachten waarmee kleine schepen tot ver in Amsterdam kwamen
- pakhuizen
- banken, financiën goed georganiseerd
- haven
4. Humanisme
humanisten hechten veel waarde aan het kunnen van de mens zelf: de mens staat centraal.
Het gebruik van het verstand (ratio) werd belangrijk gevonden en stimuleerde onderzoek en
wetenschap.
Beeldende kunst in de Barok (Frankrijk en Italië):
In de Zuid Europese Barok stond de kunst als het ware in dienst van het geloof van de
Contrareformatie. Daarbij moest de kunst pracht en praal tonen om op die manier de gelovigen te
overtuigen van het gelijk van de kerk van Rome en het rooms-katholieke geloof. Deze pracht en praal
ontstond met name door de volgende middelen te gebruiken:
- Een religieus onderwerp te kiezen, het liefst met een dramatisch karakter
- Werken met sterke licht-donker effecten, clair-obscur
- Veel beweging/dynamiek in de figuren en kleding toe te passen
- Veel gebruik van ornamenten (versieringen)
- Veel diagonale lijnen in de compositie te gebruiken
Beeldende kunst in de Republiek
Als een reactie op de zeer uitbundige en versierende stijl van de zuidelijke Barok van de
Contrareformatie ontstond in Nederland een soberdere, meer op de klassieke kunst geïnspireerde
vorm van Barokkunst. Daaronder werd zowel de kunst uit de Griekse en Romeinse Oudheid verstaan
als de kunst uit de Renaissance. Deze kunst is helder van stijl, en streeft naar harmonie en evenwicht
dat gebaseerd is op toepassing van stijlregels (eerder rationeel dus). Het is een enigszins aangepaste
barokstijl (soberder/strenger) die je in Nederland in de Gouden Eeuw ziet. Volgens de protestantse
soberheid mag niks afleiden van het woord van God.
, Kenmerken Nederlandse schilderkunst uit de Gouden Eeuw:
- Sterke mate van realisme in de wijze van schilderen (natuurgetrouw) selectief realisme
- Grote aandacht voor stofuitdrukking/detail hiermee kan een kunstenaar zich
onderscheiden
- Reeks nieuwe onderwerpen; ontstaan genreschilderkunst
- Mate van ingetogenheid, soberheid
- Aanwezigheid van symbolen, vaak moraliserend
- Grote aandacht voor licht en lichtval clair-obscur
- Specifieke verwijzingen naar de stand van wetenschap en techniek in de 17 e eeuw
- Kunstenaar moet verstand hebben van klassieke oudheid
Dit genre stond het hoogst in aanzien want de kunstenaar moest:
- kennis hebben van de klassieke oudheid, mythen, Bijbelse verhalen en geschiedenis
- verschillende genres beheersen
- creativiteit gebruiken
- Genrestuk
In deze schilderijen wordt het dagelijkse leven verbeeld. Dit waren de afbeeldingen van
huiselijke taferelen. Op deze schilderijen staan vaak kostbare interieurs en keurige
huisvrouwen afgebeeld.
- Stilleven
Het stilleven was in de 17e eeuw zeer populair. Men kon op deze schilderijen zijn kostbare
goederen laten afbeelden. Deze schilderijen konden dan ook dienen als statussymbool.
Drie typen stilleven:
- vanitasstilleven:
Door allerlei symbolen wordt verwezen naar de vergankelijkheid van het leven (klok, kaars,
schedel, zandloper, muzieknoten, etc. )
- pronkstilleven
- bloemstilleven
- Landschap
Uit de Hollandse landschapskunst spreekt liefde voor het teruggewonnen vaderland. Vooral
de polders, stadsgezichten en zeegezichten waren favoriet. Op zee was Nederland immers
oppermachtig.
Vaste regel: 2/3 lucht
- Zeezicht
vaste regel: 2/3 lucht
- Portret
Burgers lieten zichzelf en hun familie graag vastleggen op een schilderij. De portretkunst
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marleenmertens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.57. You're not tied to anything after your purchase.
