Een uitgebreide en overzichtelijke samenvatting van de hoorcolleges uit week 5 voor deeltentamen 2 van het vak Ontwikkeling van de studie Psychobiologie aan de UvA (). Ik had zelf een 8,8 voor dit tentamen.
Inhoud
Hoorcollege 6 (6-3-23): Hersenontwikkeling .................................................................................. 2
Neuronale inductie, patterning, initiële hersenverdeling ............................................................. 2
Morfogenen ........................................................................................................................... 5
Retinoic Acid (RA) signalering ............................................................................................. 5
FGF signalering .................................................................................................................. 5
BMP signalering ................................................................................................................. 5
Wnt-signalering.................................................................................................................. 6
Shh-signalering .................................................................................................................. 6
Combinaties en Hox-genen ................................................................................................ 6
Neurogenese en neuronale migratie .......................................................................................... 8
Growth cones en axon guidance ............................................................................................. 13
Contactmediated signalering ............................................................................................... 14
Chemoreception ................................................................................................................. 15
Target selectie / topografische kaarten en synaptogenese ........................................................ 16
Hoorcollege 7: Depressie ............................................................................................................ 20
Neuronale circuits betrokken bij depressie .............................................................................. 21
De monoamine hypothese....................................................................................................... 22
Neurotrophins en neurogenese, de BDNF-hypothese ............................................................... 24
Andere mogelijke oorzaken van depressie ................................................................................ 25
Neuro-endocriene en neuroimmune interacties.................................................................... 25
Epigenetische mechanismen in depressie ............................................................................ 26
Langdurige effecten van antidepressiva (SSRIs)........................................................................ 28
,Dr. S. Mesman
❖ Vandaag meer focus op moleculaire ontwikkeling
❖ Stof
o Purves hoofdstuk 22 en 23
o Informatie in het boek is leidend voor het
tentamen
o Colleges zijn ondersteunend aan het boek
❖ Om inzicht te krijgen in de werking van het brein
moet je inzicht hebben in de ontwikkeling van het
brein
o Foto: brainbow techniek, met verschillende fluorescente markers verschillend
zichtbaar maken, mooie manier om te zien waar neuronen zitten en projecteren
❖ Overzicht van dit hoorcollege: hersenontwikkeling
o Neuronale inductie, patterning, initiële hersenverdeling
o Neurogenese en neuronale migratie
o Growth cones en axon guidance
o Target selectie/topographische kaarten en synaptogenese
Neuronale inductie, patterning, initiële hersenverdeling
❖ Hersencellen worden al heel vroeg in de ontwikkeling aangelegd
❖ Tijdens de gastrulatie worden 3 lagen aangelegd waar de toekomstige
organen uit ontwikkelen
o Ectoderm: Huid, CNS, en PNS
o Mesoderm: Notochord, spieren, hart en vaatstelsel, nieren,
geslachtsorganen
o Endoderm: Digestieve systeem, respiratoir systeem, blaas,
middendeel van het oor
❖ Het vroege embryo bevat positionele informatie die aan de cellen
wordt doorgegeven
o Kant van nidatie: dorsaal, animal pole
o Andere kant: ventraal, vegetal pole
o Dus al vroeg te zien wat
kop/staart/rug/buik/links/rechts wordt
o Door signaleringscascades! Door morfogenen
gereguleerd
,❖ Tijdens de neurulatie vormt de notochord uit het
mesoderm en geeft signalen af aan het
bovenliggende ectoderm om de neurale plaat te
vormen
o 18 dagen (in de mens)
o (Notochord ontstaat uit mesoderm en
verdwijnt later weer grotendeels)
❖ De neurale plaat vouwt zich tot de neurale buis met
een floor plate (basal plate) en een roof plate (alar
plate)
o 20 dagen
o Floorplate al te herkennen
▪ Belangrijke vroege neurale
structuur, meerdere signalen
o Neural crest ook te zien
❖ De neurale buis sluit eerst mediaal, somieten
worden gevormd uit het mesoderm
o 22 dagen
o Rest van ectoderm sluit boven de neurale
plaat weer aan
o Floor plate en roof plate
o Somieten
▪ Vormen spieren
o Neural crest
▪ Dorsal & ventral ganglia van
ruggenmerg
❖ De neurale buis naast de somieten vormt een
basale spinal cord en vanuit de neural crest worden
de sensorische en motorische ganglia aangelegd
o 24 dagen
o Ganglia te zien
❖ Vanuit de anterior neural fold worden de verschillende hersen-domeinen worden
vormgegeven door specifieke signalering
o Hersenblaasjes worden gevormd door signalering
, o Prosencephalon: BMP/Wnt (Winged) antagonist
o Mesencephalon: RA (retanoic acid) antagonist
o Rhombencephalon: Wnt antagonist
o Spinal cord: Wnt, RA, FGF, TGF
❖ Originele 3 hersenblaasjes vormen 5 hersenblaasjes die de blauwdruk zijn voor toekomstige
structuren in het brein
o Dorsal telencephalon: cortex en hippocampus
o Ventral telencephalon: basal ganglia
o Diencephalon: (hypo)thalamus, ogen
o Mesencephalon: sup. en inf. colliculus en midbrain
o Metencephalon: Pons en cerebellum
o Myelencephalon: medulla oblongata
❖ Belangrijke signaleringscascades tijdens embryonale
hersenontwikkeling
o Floor plate en roof plate zijn belangrijke
signaleringscentra
o Spinal cord vrij simpel systeem qua morfogenen en
positionele informatie
▪ Roof plate: TGF-Beta familie (BMP, Dorsalin),
RA, Noggin
• Is Noggin niet een BMP remmer?
▪ Somieten: BMP
▪ Floorplate: Shh, RA, Noggin, Chordin
▪ Pre-somitic mesoderm: FGFs
▪ Wat moeten we hiervan precies weten?
❖ Signalering → positionele informatie in embryo → brein ontstaat
❖ Verschillende soorten signalering: vrijgegeven morfogenen (bewegen via extracellulaire
matrix → gradiënten), of cel-cel contact
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Annabel2703. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.57. You're not tied to anything after your purchase.
