Dit is een samenvatting van het vak Persoonlijkheidspsychologie in semester 2. Het document omvat de nodige informatie uit de PowerPoint slides en het handboek en extra uitleg vanuit de les.
1 Persoonlijkheid
Persoonlijkheid: heeft betrekking op de kenmerkende individuele verschillen tussen mensen in de
manier waarop ze denken, zich voelen en zich gedragen. Deze individuele verschillen zijn vrij stabiel
en deels genetisch bepaald en openbaren zich in verschillende situaties.
1.1 Drie analyseniveaus van persoonlijkheid
Kluckhohn en Murray:
1. Elk mens is zoals alle anderen
2. Elk mens is zoals sommige anderen
3. Elk mens is als geen ander
1.1.1 Elke mens is zoals alle anderen
Human nature
Gemeenschappelijkheden
Ergens bij willen horen
Puberteit en seksuele interesse
1.1.2 Elke mens is zoals sommige anderen
Individuele verschillen
Verschillen tussen groepen
Introvert en extravert
1.1.3 Elk mens is als geen ander
Uniciteit
Iemands unieke manier van verdriet hebben
1.2 Persoonlijkheid onderzoeken
Nomothetisch Idiografisch
Wat? Bestuderen van groepen Bestuderen van 1 individu
Focus Gelijkenissen tussen groepen Uniciteit van het individu
Waarom? Universele wetmatigheden ontdekken Dieper begrip van het individu
over ‘de mens’
Hoe? Zelfrapportage, statistische analyses Kwalitatief
Nadeel Weinig kennis over de complexiteit en Moeilijk generaliseerbaar
dynamiek binnen het individu
1.3 Kenmerkende individuele verschillen
1
,Hoofdstuk 1: Persoonlijkheid
Kenmerken / trekken (traits): de eigenschappen die verschillen tussen mensen beschrijven.
Average tendencies: gemiddelde gedragsneigingen
‘Tessa is extravert.’ is ze dit altijd?
De trekpsychologie bestudeert deze traits
• Doel: basisdimensies van persoonlijkheid
• Beschrijvende functie
• Verklarende functie
• Voorspellende functie
Persoonlijkheid = karakter + temperament
1.3.1 Karakter
Stereotypen (‘Hij is een strever.’)
Twee uitgangspunten:
• Karaktertrekken als eigenschappen → causaal
• Karaktertrekken als samenvattingen → niet causaal
1.3.2 Temperament
Ontstaan: vloeistoffen in het lichaam
Nu: basale persoonlijkheidseigenschappen
Vroeg observeerbaar
Mary Rothbart
Stabiele eigenschappen zijn vroeg aanwezig
Stabiliteit groeit met leeftijd
Stabiliteit van temperament is hoger over korte intervallen
1.4 Denken, voelen, doen
Cognitieve processen van informatieverwerking
1.5 Stabiliteit van persoonlijkheid
1.5.1 Rangordestabiliteit
Relatieve positie die iemand in een groep inneemt
Costa en McCrae
Individuen behouden hun relatieve positie ten aanzien van de groep
1.5.2 Mean level-stabiliteit
Stabiliteit van groepen personen (leeftijd)
2
, Hoofdstuk 1: Persoonlijkheid
Vergelijking van de gemiddelde score van een populatie over de tijd
1.5.3 Relatieve stabiliteit
Persoonlijkheid is relatief stabiel
Stabiliteit neemt toe met leeftijd
Piek van stabiliteit: 50-60 jaar
Gedragsuitingen zijn meer onderhevig aan veranderingen
1.6 Erfelijkheid van persoonlijkheid
De mate waarin genen overeenkomsten en verschillen tussen mensen kunnen verklaren.
1.7 Zelf en identiteit
Persoonlijkheid bestaat uit:
Objectief deel: waarneembare gedragingen (feiten)
Subjectief deel: zelfconcept/zelfbeeld (percepties)
‘Ik percipieer mezelf als introvert, maar in mijn gedrag
toon ik me extravert.’
1.7.1 Zelfconcept
Onderscheid tussen ‘ik’ en ‘ik niet’
Zelfherkenning: 15-24 maanden
Eigenwaarde (evaluatie van beschrijving)
Sociale vergelijking: 5 à 6 jaar
Vroege tienerjaren: zelfreflectie
1.7.2 Zelfwaardering
Zelfwaarding = de mate waarin je tevreden bent over je zelfconcept.
Ben ik de moeite waard?
Hoge zelfwaardering correleert sterk met omgaan met feedback en omgaan met tegenslagen
Verklaring: mensen met hoge zelfwaardering hebben meer oog voor dingen die goed gaan
Relatief stabiel
1.7.3 Sociale identiteit
Sociale identiteit = de manier waarop je jezelf presenteert naar anderen.
Moeilijkheden in adolescentie: hoe wil ik dat anderen me zien? → identiteitscrisis
2 soorten identiteitscrises (Baumeister):
• Identiteitstekort: wie ben ik? → moeite met nemen van beslissingen
• Identiteitsconflict: tegenstrijdige aspecten van persoonlijkheid
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SamenvattingenBachelor. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.55. You're not tied to anything after your purchase.
