Summary
Aardrijkskunde - Samenvatting hoofdstuk 4: Verder kijken dan de costa's
- Course
- Level
- Book
Samenvatting van Hoofdstuk 4 - Verder kijken dan de costa's uit het boek De Geo - Systeem aarde voor het vak aardrijkskunde op het vwo.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Niels-99
Reviews received
Content preview
De Geo - Systeem AardeAardrijkskunde: Hoofdstuk 4
§1 Kennismaken met het Middellandse Zeegebied
Het Middellandse Zeegebied is een uniek gebied
- het is het overgangsgebied tussen Azië, Europa en Afrika en heeft grenzen met 21 landen
- Middellandse Zee is de grootste binnenzee ter wereld; is toegankelijk op 2 plaatsen: vanaf
Atlantische Oceaan via de Straat van Gibraltar en vanuit de Rode Zee via het Suezkanaal
=> bovendien is er via de Bosporus (Turkije) toegang tot de Zwarte Zee
Het Middellandse Zeegebied ligt, geologisch
gezien, grofweg op grens 2 platen:
Afrikaanse en Euraziatische plaat
=> in dit gebied zijn door plaatbewegingen
verschillende kleine platen afgesplitst van
grotere platen:
Ontstaan en verdwijning van de Tethyszee
Tijdens Paleozoïcum vormden alle huidige continenten één supercontinent: Pangea
- aan het einde van deze geologische periode (op grens van Trias en Jura - 180 milj. jr. geleden) brak
het supercontinent in tweeën en kwam Afrika los van Europa: hierbij ontstond de Tethyszee
=> bij de divergente breuklijn, op de midoceanische rug in de Tethyszee, vormde het gestolde
magma een nieuwe oceaanbodem van basalt, waardoor de zee zich steeds verder uitbreidde
Aan deze uitbreiding kwam vanaf het Krijt een einde, sinds toen schoof Afrika nl. weer noordwaarts:
door de grote druk splitsten zich hierbij verschillende microplaten af
Verschillende subductiezones:
- in het zuiden duikt de Afrikaanse plaat onder de Euraziatische plaat
- in het noorden dook de Europese plaat met stuk van de Tethyszee onder de Afrikaanse plaat,
waarbij de Tethyszee langzaam verdween
Dit proces ging door totdat de 2 continenten, in loop van Tertiair, tegen elkaar botsten: plaat met het
huidige Italië stuitte tegen de oude bergmassieven van de Spaanse Meseta en Zuid-Duitsland
- aan de randen werden gesteenten geplooid en schoven grote stukken van de Apulische plaat en de
Iberische plaat over Europa; soms wel honderden kilometers naar het noorden
=> zo ontstond het Alpiene plooiingsgebied met de Pyreneeën, de Karpaten en de Alpen
=> uiteindelijk was de Tethyszee tussen Europa en Afrika geheel verdwenen
Tektoniek in de Egeïsche Zee
Tussen Griekenland en Libië ligt ook een subductiezone: de Helleense boog; hier beweegt Afrika 1 cm
naar het noorden, terwijl de Egeïsche plaat met 4 cm naar het zuiden beweegt
Bij convergente zone bij Kreta vindt subductie plaats volgens het zogenoemde ‘roll-back’-principe
- Afrikaanse plaat (hier: oceanische bodem) duikt onder de Egeïsche plaat
- de zware oceanische plaat zakt door de ‘valbeweging’ bij subductie steeds verder weg: door deze
verplaatsing ontstaat ruimte voor de Egeïsche plaat
=> de continentale plaat wordt op deze manier uitgerekt en wordt dunner, waardoor hij onder water
kan verdwijnen of kan breken
- door uitrekken van continentale plaat ontstaan er een bekken, de Egeïsche Zee (tot 3400 km diep)
- als diep in de mantel stukken van subducerende plaat afbreken, kan bovengelegen deel
omhoogkomen: op die manier verplaatst het gebied waar subductie plaatsvindt naar het zuiden,
totdat Kreta tegen Libië aan komt te liggen - hierbij kunnen telkens nieuwe vulkaanbogen ontstaan
(=> de Tyreense Zee is op dezelfde manier ontstaan)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Niels-99. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75057 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now