Summary
M5.1 Samenvatting Handboek Scenarioplanning
- Course
- Institution
- Book
Volledige samenvatting van het boek Handboek Scenarioplanning bij Mario van Rijn en René van der Burgt
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
4 reviews
By: rutgersoldaat • 4 year ago
By: DiddeRec • 5 year ago
By: vernondaal2 • 7 year ago
By: liliveldmuis • 7 year ago
Seller
Follow
manouckkkk
Reviews received
Content preview
26-3-2015 HandboekScenarioplanning
Samenvatting
Manouck Bennink
MAJOR 5.1
TENTAMEN MANAGEMENT, STRATEGIE & ICT
, Handboek Scenarioplanning
Samenvatting
INHOUD
1 Gebeurtenissen in een onzekere wereld .................................................................................... 2
2 Wat zijn scenario’s ..................................................................................................................... 4
3 Scenarioplanning in een notendop ............................................................................................ 6
4 Een scenariotraject onderbouwen ............................................................................................ 10
5 Organisatie en draagvlak .......................................................................................................... 12
6 Plan van aanpak opstellen ........................................................................................................ 14
7 Scenariodenken ........................................................................................................................ 16
8 Fase 1: Voer een toekomstanalyse uit .......................................................................................20
9 Fase 2: Bouw het scenarioraamwerk ......................................................................................... 23
10 Fase 3: Ontwikkel scenario’s ................................................................................................ 26
11 Strategische awareness ....................................................................................................... 29
12 Strategische evaluatie .......................................................................................................... 31
13 Strategische ontwikkeling .................................................................................................... 32
14 Uitvoeren van herijking ......................................................................................................... 33
15 Stimuleren toekomstbewustzijn ........................................................................................... 34
16 Inrichten Strategic Early Warning System............................................................................. 36
17 Begrippenlijst........................................................................................................................ 37
1
,Handboek Scenarioplanning
Samenvatting
Deel 1 | De Basis
1 GEBEURTENISSEN IN EEN ONZEKERE WERELD
De inhoud van scenario’s wordt bepaald door gebeurtenissen gericht op de toekomst, deze kun je
uit 5 invalshoeken bekijken: tijd, relevantie, verandering, onzekerheid en
informatiebetrouwbaarheid.
Het tijdsverschil bepaalt voor een groot deel hoe we de mate van verandering en onzekerheid
inschatten. Het doen van uitspraken over mogelijke toekomstige gebeurtenissen wordt gedaan in
relatie tot een context, waarbij je je beperkt tot een bepaald denkkader en je informatie filtert om te
komen tot relevante uitspraken.
Er zijn 3 categorieën binnen verandering te onderscheiden:
1. Trend: een constant patroon dat ontstaat als een lange termijn van data in beschouwing
wordt genomen.
2. Geleidelijke discontinuïteit (slow-changing phenomenons): een discontinuïteit waarbij de
verschuiving van een paradigma naar een ander paradigma geleidelijk verloopt.
3. Abrupte discontinuïteit (wildcard): een discontinuïteit die zeer plotseling optreedt. Dit
gebeurt zo snel dat het systeem niet meer kan stabiliseren.
Een discontinuïteit is een, mogelijk verwachte, tijdelijke of permanente, breuk in een dominante
conditie/trend in een systeem. Met een paradigma wordt hier bedoeld: modellen en theorieën die
een denkkader vormen van datgene dat jij/wij/de samenleving als ‘werkelijkheid’ beschouwen.
2
, Handboek Scenarioplanning
Samenvatting
Abrupte discontinuïteiten treden weliswaar ineens op, vaak zijn ze voorspelbaar door een goed oog
te hebben voor geleidelijke discontinuïteiten. Dit wordt ook wel een Cascade Discontinuïteiten Set
(CDS) genoemd: een set van discontinuïteiten die samen leiden tot een nieuwe discontinuïteit. Een
CDS wordt vaak gebruikt om het ontstaan van abrupte discontinuïteit te verklaren aan de hand van
meerdere geleidelijke discontinuïteiten.
De wijze waarop trends en discontinuïteiten elkaar afwisselen kan worden vastgelegd in twee
patronen:
1. Hype: een ontwikkeling waar mensen veel te hoge verwachtingen van hebben. Een hype
spreekt vooral hoop en verlangens uit over de (verre) toekomst.
2. Rage: een product of levensstijl die, tijdelijk, sterk in de mode is. Een rage is een tijdelijke
opleving van iets.
Verandering / patroon Veranderingscategorie
Gelijkblijvend
Stabiele stijging Trend
Stabiele daling
Snelle stijging
Geleidelijke discontinuïteit
Snelle daling
Tijdelijke stijging
Hype of rage
Tijdelijke daling
Zeer snelle stijging
Abrupte discontinuïteit
Zeer snelle daling
Tijdens een scenariostudie worden gebeurtenissen ook in onzekerheid ingedeeld, wat uiteen kan
lopen van uiterst zeker tot uiterst onzeker:
1. Onoverkomelijke elementen (pre-determined elements): gebeurtenissen die al hebben
plaatsgevonden maar waarvan de gevolgen nog niet zijn ontvouwd. Onoverkomelijke
gebeurtenissen is iets dat vast staat, het is slechts de vraag wanneer de gebeurtenis zich zal
voltrekken en wat de uitwerking ervan is.
2. Controversies: stellingen die 50/50 verdeeld zijn. De gebeurtenissen kunnen wel gebeuren
maar net zo goed niet (kans is 50%). Het is een mate van extreme twijfel die resulteert in
diverse scenario’s die eigenlijk allemaal even waar als onwaar zijn.
Er worden drie categorieën onderscheiden van waaruit informatie kan worden verzameld:
1. Metingen: gericht op het verleden. Deze informatie kan statisch gezien zeer betrouwbaar
zijn: het is bewezen en kwantitatief van aard. Wordt de informatie uit metingen
doorgetrokken richting de toekomst dan neemt de betrouwbaarheid af naarmate de tijd
vordert.
2. Modellen: een model bevat een bepaald systeem. Modellen zijn de gebruiken voor
middellange termijn en bevatten maar beperkte complexiteit.
3. Mensen: informatie vanuit mensen kan variëren tussen bewezen, tot waarschijnlijk en tot
totale onwetendheid. Deze informatie is kwalitatief (niet gefundeerd op kwantitatieve
cijfers) en holistisch (breed generaliserend) van aard.
3
, Handboek Scenarioplanning
Samenvatting
2 WAT ZIJN SCENARIO’S
Ideaaltypisch kun je scenario’s in vier categorieën onderscheiden:
1. Extrapolerende scenario’s: wat zal er gebeuren.
Dit worden ook wel voorspellende scenario’s genoemd. Ze geven aan wat er met
grote waarschijnlijkheid zou kunnen gebeuren. Hiervoor wordt veel informatie geput
uit het verleden dat geëxtrapoleerd wordt naar de toekomst. Extrapolerend wil
zeggen dat trends worden doorberekend. In sommige gevallen wordt er gewerkt
met CDS.
a) Prognose: naast historische data wordt er gebruik gemaakt van modellen, er wordt over
het algemeen gericht op de relatief korte termijn.
b) Projectie: er wordt alleen gewerkt met historische data, er wordt gericht op de
middellange termijn. Prognoses gaan over in projecties naarmate je verder in de
toekomst kijkt.
2. Normatieve scenario’s: wat gebeurt er.
Hierbij wordt gekeken hoe je van een toekomstige situatie naar het hier-en-nu komt:
wat moet er hebben plaatsgevonden om tot de bepaalde toekomst te komen? De
toekomst wordt hierbij dus van tevoren vastgesteld waarna er terug beredeneerd
wordt. Dit worden ook wel doelscenario’s genoemd.
a) Ontwikkelingsscenario’s (preserving): er wordt vooral gewerkt met trends.
b) Veranderingsscenario’s (transforming): er wordt vooral gewerkt met discontinuïteiten.
3. Expolerende scenario’s: wat kan er mogelijk gebeuren.
Hierbij wordt de nadruk gelegd op ‘kunnen’. Dit betekend dat de scenario’s idealiter
gebaseerd zijn op zuivere onzekerheden die stellen dat scenario’s even waar als
onwaar kunnen zijn. Ze komen ideaaltypisch voor in drie varianten:
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller manouckkkk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50843 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now