Hoofdstuk 5: Genetisch gewijzigde gewassen
Lesoverzicht
1. Inleiding
2. Een kleine geschiedenis in het GGO-debat
3. Over nut en nadeel van GGO
4. Intermezzo: planten en pijn
5. Nature’s way: zijn GGO’s onnatuurlijk?
6. Besluit
1 Inleiding:
Een van de drie hoofdstukken dat gaat over bio-ethiek(dierenrechten, ggo’s en klimaatverandering)
Wat is genetisch wijzigen?
- genetic engineering – GMO’s en GGO’s
- Een biotechnologie vorm van plantenveredeling
- Andere vormen: kruisen, mutation breeding,…
- Een waaier van actoren (voorstanders, tegenstanders, academici) , technieken, producten (bv soja, mais)
- Planten, dieren en mensen
- Zeer controversieel
Weerstand tegen GGO’s: vooral in Europa
- Zeer specifieke weerstand (enkel GGO’s)
- Wetenschappelijk, ideologisch, commercieel, politiek, …
o EFSA – (The European Food Safety Authority …) beslist concreet over toelating vr producering/
onderzoek nr GGO’s maar politieke stem beïnvloedt hun keuze
- Voedselveiligheid staat op het spel
Sinds 1980: genetisch modificeren of genetisch wijzigen genetic engineering
Drie deelnemende partijen aan het debat:
1. Voorstanders: vertegenwoordigers en wetenschappers van agrobiotechnologsiche bedrijven (bv bedrijf
Monsanto)
2. Tegenstanders: milieubewegingen en consumenten (langetermijneffecten en risico’s)
3. Academici: geïnteresseerden in de technieken van genetisch modificeren
Momenteel nauwelijks genetisch gemodificeerde gewassen toegelaten in Europa
Wenselijkheid van genetisch gewijzigde gewassen is een ethische kwestie
, 1 Een kleine geschiedenis in het GGO-debat:
utilitaristen deontologen
Wijzigen zijn moreel aanvaardbaar als ze een Genetisch wijzigen is altijd verkeerd
grootste hoeveelheid geluk met zich Iets intrinsiek verbonden aan de praktijk
meebrengen, dan de conventionele GGO’s zijn onnatuurlijk
veredelingstechnieken
Vroeger: geëxperimenteerd met planten ontstaan primitieve en intuïtieve veredelingstechnieken zoals selectie
van nuttige mutaties en kruisbestuiving
1850-1950: basisprincipes genetica ontdekt verfijning van veredelingstechnieken
- Induceren van mutaties: mutation breeding of mutagenese + Gamma gardens (gebruik van kernstraling)
o Voordeel: korte tijd groot aantal nieuwe varianten
o Nadeel: heel DNA van de plant wordt getroffen
o eerder brutale veredeling techniek: Een paar dingen kunnen iets nuttig doen, maar waar het met
de rest naar toe gaat is een vraag.
- Genetisch wijzigen : bepaalde eigenschappen in DNA veranderen (toevoegen of verwijderen), zonder aan de
rest van het erfelijk materiaal te raken.
- Eén van de laatste technologieën: genome editing
o In historische en wetenschappelijke natuur weinig sporen van weerstand tegen conventionele
verdelingstechnieken
o Publieke opinie tegenover mutation breeding en genetic engineering is totaal verschillig
o Europese weerstand tegen genetic engineering in contrast met de publieke en politieke steun die andere
landen krijgen voor GGO’s
o hoe kan deze dubbele discrepantie verklaard worden?
1. Aantal voedselschandalen
- 1996 gekkekoeienziekte/ BSE (Engeland): één besmet dier leidt tot een hele crisis – verband tussen de
ziekte bij koeien en bij mensen?
o toentertijd te weinig maatregelen voorhanden om voedselveiligheid te garanderen
- 1999 dioxinecrisis: dioxine vond weg in veevoeder en had groot effect op zuivelproducten en vlees van
kippen, varkens en runderen
o oprichting Belgisch Federaal voedselagentschap
o roep naar duurzaam en natuurlijk geproduceerd voedsel
2. Pusztai-affaire
- Pusztai: Hongaarse wetenschapper die onderzoek deed over veiligheid genetisch gewijzigde aardappelen
- Interview: hij zou zelf geen GGO producten eten, omdat de ratten die met zijn GGO aardappelen gevoed
werden groei- en immuniteitsproblemen vertoonden
- Resultaten van zijn onderzoek bekritiseerd: zijn conclusie konden niet worden gerechtvaardigd door zijn
onderzoeksresultaten
o We gaan dus nooit weten of deze aardappels onveilig waren vr mensen en dieren
- Onveiligheid: 1ste instantie te maken met product en niet met de achterliggende techniek!
o Ontstaan Greenpeace: gebruik mediacampagnes om gevaren van GGO’s in de verf te zetten
o Oprichting European Food Safety Authority: richtlijnen om GGO’s te evalueren
Toont zich streng in het toelaten van nieuwe GGO’s
Positieve adviezen van EFSA worden op politiek niveau niet gevolgd
in Europa nauwelijks GGO-gewassen getaald, MAAR wel massaal geïmporteerd, bv vr het verwerken van
veevoeder, kledij en zelfs bankbiljetten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marthaboosten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.