Summary
Summary Die hanswors Gedig complete study guide with questions and answers
- Course
- Institution
Die hanswors Gedig complete study guide with line by line analysis and over 120 questions and answers
[Show more]
Seller
Follow
marinusbossert
Content preview
1Die hanswors – SJ Pretorius
Die hanswors
1 Oor sy afsigtelike boggel,
2 en kromheid, het hul hom gekoggel,
3 en bitterder was hul venyn
4 as sy vergroeide ruggraatpyn.
5 Tussen die diere in ‘n hoek
6 het hy die eensaamheid gesoek:
7 “Met klere wat gedurig gaar is,
8 wat doen die vent met sy salaris?”
9 Hy’t maandeliks by die poskantoor
10 ‘n brief gepos of een gelees
11 by die dierkratte, oor en oor:
12 “Sou daar tog êrens iemand wees?”
13 En daardie ewige reuk en drank:
14 nie een sou huil as hy bedank,
15 maar waar hy in die sirkustent
16 aapagtig teen die firmament,
17 hoog teen die takelwerk, kon klouter,
18 die dood uittart, en, klein kabouter,
19 sy duiwelstreke uithaal onder
20 dat almal skater vir die wonder,
21 is hy, hoeseer verag, verlate,
22 nog deur die baas beskou as bate.
23 Toe het ‘n brief gekom eendag ...
24 Hy’t oor die bed gebuk, verblind,
25 terwyl ‘n boggelvroutjie, sag,
26 sterwend fluister: “Dankie my kind ...”
Graad 12 EAT - Hanswors
, 2
Agtergrond
SJ Pretorius se gedigte is dikwels oor die lyding/swaarkry van mense.
• Die toon van die meeste van sy gedigte is maar somber en pessimisties.
In “Hanswors” maak SJ Pretorius gebruik van ‘n figuur (hanswors/nar/harlekyn) uit die
sirkus om die ironiese situasie van die mens wat swaarkry en liggaamlike gebreke het,
uit te beeld.
• Hierdie is ‘n verhalende gedig wat die storie van ‘n hanswors met ‘n boggelrug
vertel.
o Misvormde of gebreklike mense is dikwels as hansworse in sirkusse
gebruik.
o Hoewel hulle vir hulle deelname betaal is, het die spottery diep
emosionele letsels gelaat.
o Hierdie mense is dikwels deur die gemeenskap/samelewing uitgestoot.
• Terwyl die hanswors in die gedig mense laat lag, is hy die een wat vernedering
en droefheid ervaar en agter die skerms huil.
“Kipose” is die mediese term vir iemand wat ‘n boggelrug het.
• Dit is nie goeie maniere om iemand ‘n “boggelrug” te noem nie.
Titel
As ‘n mens die titel lees, dink ‘n mens die gedig gaan snaaks/komies wees, maar dit
is ‘n treurige gedig.
• Die funksie van ‘n hanswors in die sirkus is om die toeskouers te laat lag met
die snaakse dinge/toertjies wat hy doen.
• Hansworse is die grapmakers in ‘n sirkus, maar hulle is dikwels
bejammerenswaardige figure.
• Die hanswors in hierdie gedig laat die mense lag, maar ons lees dat hy eintlik
‘n tragiese mens is met ‘n hartseer geskiedenis.
• Die = bepaalde lidwoord. Verwys na die spesifieke hanswors.
Graad 12 EAT - Hanswors
, 3
Sintuiglike waarneming (Sinestesie)
Die hanswors en sy omstandighede word visueel aan ons beskryf.
• Ons sien hoe die hanswors lyk en wat hy doen – sintuig = sig
• Ons hoor ook hoe sy kollegas van hom skinder en hom tart en die toeskouers
vir hom lag – sintuig = gehoor
• Reuksintuig – ons kan die drank ruik.
Tipografie
Die gedig het 5 strofes.
• 26 versreëls (4 kwatryne en 1 strofe met 10 reëls)
Kontraste
Opvallend is die kontras tussen die hanswors se werk wat mense moet
vermaak/amuseer en sy hartseer lewe daarbuite as ‘n eensame man wat met ‘n
gebrek lewe.
• Die mense se gespot (emosionele pyn) teenoor die hanswors se fisiese pyn
van sy boggelrug.
• Misvormigheid (boggelrug) teenoor sy behendigheid/ratsheid in die sirkustent.
• Die diere aanvaar hom, maar nie mense nie.
• Hy word gehaat en vermy, maar is ‘n aanwins vir die sirkus.
Rym
❖ Strofe 1, 2 en 4 is paarrym = aabb
Hier word die werksomstandighede van die hanswors bespreek.
❖ Strofe 3 en 5 is kruisrym = cdcd
In hierdie strofes word sy persoonlike omstandighede beskryf.
Leestekens
Belangrike sake word uitgehef deur die gebruik van die dubbelpunt, ellips, kommas
en die direkte rede.
• Direkte rede word nie net gebruik vir beklemtoning nie, maar ook om variasie
te bring.
Stemming/Atmosfeer
Weemoedig/hartseer/swaarmoedig
Tema
Die ongelukkigheid van ‘n mens met gebreke/wat misvorm is as gevolg van die
onmenslikheid en onsensitiwiteit van die mense om hom.
• Die lyding van ‘n mens met ‘n gebrek.
Vooroordeel teenoor mense met gebreke.
Graad 12 EAT - Hanswors
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marinusbossert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.17. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51056 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now