Dit is een samenvatting voor het vak Ethiek en Integriteit gegeven op Saxion Hogeschool. Deze samenvatting is geschreven in verhaalvorm, waarin de belangrijkste aspecten zijn uitgelicht. Deze samenvatting is 12 pagina's lang. Het gehele boek 'Ethiek en recht in kort bestek' is samengevat.
SAMENVATTING
ETHIEK EN INTEGRITEIT
ETHIEK EN RECHT IN KORT BESTEK
DOOR: BRAM VAN BAAL
APRIL 2017
Pagina 1 van 12
ABR&R HBO-Rechten
,Inhoudsopgave
Inhoudsopgave 1
H1: Moraliteit en Ethiek 3
Kenmerken moraliteit 3
De bouwstenen van moraliteit 3
Moraliteit, fatsoen, religie en recht 3
Moraliteit en ethiek 4
H2 Plichtethiek 4
De plichtethiek volgens Kant 4
De verplichtende plicht 4
De morele wet 5
Kritiek op kant 5
Recht op plichtethiek 5
H3: Gevolgenethiek 5
Het utilisme 5
Algemeenheid of gelijkwaardigheid 6
Soorten genot 6
Kritiek op het utilisme 6
H4: Deugdethiek 7
Inleiding 7
De deugden 7
De kardinale deugden 7
Deugdethiek en recht 7
Kritiek 8
H5: Rechtvaardigheid 8
Inleiding 8
Distributieve rechtvaardigheid 8
Rechtvaardigheid in het strafrecht 9
Procedurele rechtvaardigheid 9
Redeneren 9
H6: Integriteit 10
Inleiding 10
Persoonlijke integriteit 10
Professionele integriteit 11
Pagina 2 van 12
, Samenvatting Ethiek en Integriteit
Deze samenvatting is gemaakt m.b.v. de boeken ‘Ethiek en recht in kort bestek’ voor de opleiding HBO-Rechten
gevolgd aan Saxion Hogescholen in Enschede. Deze samenvatting is een ondersteunend middel naast het boek.
Alleen het leren van de samenvatting garandeert niet dat je de toets haalt! Bij dit vak worden in de toets meningsvragen
gesteld, deze kunnen ook fout zijn aangezien het belangrijk is op welke manier je tot het antwoord komt.
H1: Moraliteit en Ethiek
Kenmerken moraliteit
Moraliteit gaat over de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Preciezer uitgedrukt, moraliteit
is het geheel aan regels, waarden en houdingen dat het gedrag van mensen reguleert met het oog
op de belangen en het welzijn van anderen. Morele regels begrenzen de individuele vrijheid.
Moraliteit houdt in: opvattingen die er zijn ten aanzien van hoe mensen zich moeten gedragen ten
opzichte van elkaar; wat mag wel en niet in de omgang met een ander. Een voorbeeld is wanneer
iemand in de bus opstaat voor een oudere mevrouw. Moraliteit is het geheel aan regels, waarden
en houdingen dat gedrag van mensen reguleert. Hoe gaan we met elkaar om?
Er wordt onderscheid gemaakt tussen de smalle en brede moraliteit. Bij de smalle moraliteit wordt
er de vraag gesteld in hoeverre we rekening moeten houden met de belangen en het welzijn van
anderen. Moraliteit is normatief; moraliteit gaat niet over wat mooi of lelijk is. Moraliteit bevat
regels waarmee mensenlijk gedrag wordt genormeerd. Er wordt voorgeschreven hoe gehandeld
moet worden in de omgang met een ander.
De bouwstenen van moraliteit
Moraliteit beschrijft dus voor hoe mensen zich ten aanzien van andere mensen moeten gedragen.
In het bepalen van wat is toegestaan en wat niet, spelen drie begrippen een centrale rol, dit zijn
normen, waarden en houdingen.
Een waarde is collectieve (gezamenlijke) overtuiging die door grotere groepen mensen worden
gedragen (bijv. fatsoenlijk).
Er zijn persoonlijke waarden (gezondheid, geduld, betrouwbaarheid) en sociale waarden
(vrijheid, gelijkheid, solidariteit). De laatsten hebben meer betrekking op de maatschappij,
persoonlijke waarden wat meer op jezelf.
Daarnaast bestaan er morele waarden en objectwaarden. Morele waarden: ‘goed’ of ‘minder
goed’. Morele waarden bepalen wie je bent, zoals eerlijkheid, rechtvaardigheid.
Objectwaarden bepalen wellicht ook wie je bent, maar niet in termen van ‘goed’ of ‘minder goed’.
Voorbeelden zijn geluk, rijkdom. Objectwaarden zeggen niet wie je bent, maar wat je hebt (of wilt
hebben).
Normen zijn de voorschriften of verplichtingen, dit zijn in regels vastgelegde waarden (bijv. ‘kom je
beloften na’). Normen zijn morele regels en zijn vaak impliciet; niet in een geschreven regel
opgenomen. Normen die wel in geschreven regel zijn opgenomen zijn de wet en bedrijfscodes
Bij normen en waarden ligt de nadruk op het handelen. Welke regel moeten wij volgen en welke
waarde ligt hieraan ten grondslag? Behalve deze twee elementen is ook de houding van een
persoon van belang. Een stemming van iemand heeft een grote invloed op hoe diegene handelt.
Moraliteit, fatsoen, religie en recht
Moraliteit is niet de enige verzameling aan regels voor gedrag. Rechtsregels, fatsoensregels en
religieuze regels schrijven ook gedrag voor.
Fatsoensregels zou je kunnen beschouwen als zwakke morele regels. Regels die wij minder
belangrijk vinden dan morele regels. Fatsoensregels gaan over tafelmanieren, wachten op je beurt
bij de bakker en opstaan in de bus voor ouderen. Alhoewel fatsoensregels in het dagelijks leven
van groot belang zijn gaan morele regels dieper, die vinden we belangrijker.
Pagina 3 van 12
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Brambv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.87. You're not tied to anything after your purchase.
