Inhoud
Samenvatting Familierecht, een introductie ......................................................................................... 16
H1. Inleiding........................................................................................................................................... 16
1.1 Onderscheid personen en familierecht ................................................................................. 16
1.2 Bronnen ................................................................................................................................. 16
1.3 Aard van het personen en familierecht................................................................................. 16
1.4 Rechtsontwikkeling in het personen- en familierecht .......................................................... 17
1.5 Opzet van het boek (c.q. opzet van deze samenvatting) ...................................................... 17
H2. Europees en internationaal familierecht................................................................................... 18
2.1 Inleiding ................................................................................................................................. 18
2.2 Mensenrechten en familierecht ............................................................................................ 18
2.3 Familierecht in Europa .......................................................................................................... 18
2.4 Internationale familierelaties ................................................................................................ 19
2.5 Europese verordeningen ....................................................................................................... 19
2.6 Verdragen .............................................................................................................................. 19
2.7 Commune Nederlandse regels .............................................................................................. 19
2.8 IPR- Rechtsbronnen ............................................................................................................... 20
2.9 Vragen voor de toekomst ...................................................................................................... 21
H3. Procesrecht................................................................................................................................ 22
3.1 Inleiding ................................................................................................................................. 22
3.2 Kenmerken en beginselen ..................................................................................................... 22
3.3 Belangrijke ontwikkelingen ................................................................................................... 22
3.4 Internationaal recht............................................................................................................... 22
3.5 Bronnen van het familieprocesrecht ..................................................................................... 23
3.5.1 Inleiding ......................................................................................................................... 23
3.5.2 Andere zaken dan scheidingszaken ............................................................................... 23
3.5.3 Scheidingszaken............................................................................................................. 23
3.6 De rechter .............................................................................................................................. 23
3.6.1 De toegang tot de rechter ............................................................................................. 23
3.6.2 Bevoegdheid rechter ..................................................................................................... 23
3.6.3 Organisatie en bezetting ............................................................................................... 24
3.7 Procesverloop bij familierecht anders dan bij scheiding....................................................... 24
3.7.1 Inleiding ......................................................................................................................... 24
1
, 3.7.2 Procesverloop bij zaken zonder tegenspraak ................................................................ 24
3.7.3 Procesverloop bij zaken op tegenspraak ....................................................................... 24
3.7.4 Horen van kinderen ....................................................................................................... 25
3.7.5 Bewijsrecht .................................................................................................................... 25
3.7.6 Beschikking; compensatie van proceskosten ................................................................ 25
3.8 Procesverloop van scheidingszaken ..................................................................................... 25
3.8.1 Inleiding ......................................................................................................................... 25
3.8.2 Scheiding op gemeenschappelijk verzoek ..................................................................... 25
3.8.3 Scheiding op eenzijdig verzoek (op tegenspraak) ......................................................... 26
3.9 Vragen voor de toekomst ...................................................................................................... 26
H4. Personenrecht ........................................................................................................................... 27
4.1 Inleiding ................................................................................................................................. 27
4.2 Algemene bepalingen ............................................................................................................ 27
4.2.1. Vrijheid en geen persoonlijke dienstbaarheden ........................................................... 27
4.2.2. Rechten van ongeboren kind. ....................................................................................... 27
4.2.3. Verwantschap ................................................................................................................ 27
4.3 Naamrecht ............................................................................................................................. 28
4.3.1. Inleiding en kenmerken ................................................................................................. 28
4.3.2. Belangrijke ontwikkelingen ........................................................................................... 28
4.3.3. internationaal recht....................................................................................................... 28
4.3.4 Verkrijgen en wijzigen voornaam .................................................................................. 28
4.3.5. Verkrijgen achternaam .................................................................................................. 28
4.3.6. Wijzigen van de achternaam ......................................................................................... 29
4.3.7. voeren van de naam van een ander. ............................................................................. 30
4.3.8. Vragen voor de toekomst. ............................................................................................. 30
4.4. Woonplaats ........................................................................................................................... 30
4.4.1. Inleiding ......................................................................................................................... 30
4.4.2. Werkelijke woonplaats .................................................................................................. 30
4.4.3. Gekozen woonplaats ..................................................................................................... 30
4.5 Burgerlijke stand.................................................................................................................... 31
4.5.1. Inleiding ......................................................................................................................... 31
4.5.2. Ambtenaar van de burgerlijke stand ............................................................................. 31
4.5.3. Registers en akten ......................................................................................................... 31
4.5.4. Transseksualiteit ............................................................................................................ 31
2
, 4.6 afwezigheid en vermissing .................................................................................................... 32
4.6.1. inleiding ......................................................................................................................... 32
4.6.2. Afwezigheidsbewind...................................................................................................... 32
4.6.3 Vermissing ..................................................................................................................... 32
5. Meerderjarigenbescherming ............................................................................................................. 34
5.1 Inleiding ....................................................................................................................................... 34
5.2 Kenmerken en beginselen ..................................................................................................... 34
5.3 Belangrijke ontwikkelingen ................................................................................................... 34
5.4 Rechtsgevolgen en de verhouding tot andere rechtsgebieden ............................................ 34
5.5. alternatieven voor curatele, beschermingsbewind en mentorschap ........................................ 35
5.6 Internationaal recht..................................................................................................................... 35
5.7 Totstandkoming van de beschermingsmaatregelen ............................................................. 35
5.7.1 Grond en instelling van de maatregel .................................................................................. 35
5.7.2 De kring van verzoekers ................................................................................................ 35
5.7.3 Provisioneel bewind ...................................................................................................... 36
5.7.4 benoeming van de curator, bewindvoerder en mentor ............................................... 36
5.7.5 Kwaliteitseisen voor professionele vertegenwoordigers .............................................. 37
5.7.6 Procesrecht, aanvang en art. 1:384 BW ........................................................................ 37
5.8 werking van de beschermingsmaatregel............................................................................... 38
5.8.1. Gevolgen voor de meerderjarige en derden ................................................................. 38
5.8.2 Taken en bevoegdheden van curator, bewindvoerder en mentor ............................... 40
5.8.3 registratie en publicatie................................................................................................ 40
5.9 toezicht, ontslag en einde ..................................................................................................... 41
5.9.1 Toezicht door de kantonrechter en beloning ................................................................ 41
5.9.2 einde taak curator, bewindvoerder en mentor en einde maatregel ............................ 41
5.10 Vragen voor de toekomst .......................................................................................................... 42
6. Het aangaan van huwelijk en geregistreerd partnerschap ........................................................... 42
6.1 Inleiding ................................................................................................................................. 42
6.2 De betekenis van het huwelijk .............................................................................................. 42
6.3 Belangrijke ontwikkelingen ................................................................................................... 42
6.4 De rechtsgevolgen van het huwelijk ..................................................................................... 43
6.5 Internationaal karakter ......................................................................................................... 43
6.6 Het aangaan van een huwelijk .............................................................................................. 43
6.6.1 Onderscheid absolute en relatieve vereisten ............................................................... 43
3
, 6.6.2 De absolute inwendige huwelijksvereisten. .................................................................. 43
6.6.3 De relatieve inwendige huwelijksvereisten................................................................... 44
6.6.4 De uitwendige huwelijksvereisten (vormvoorschriften) ............................................... 44
6.7 Stuiting van het huwelijk ....................................................................................................... 44
6.7.1 Voorwaarden ................................................................................................................. 44
6.7.2 Kring van verzoekers ..................................................................................................... 44
6.8 Voltrekking van het huwelijk ................................................................................................. 44
6.9 Nietigverklaring van het huwelijk .......................................................................................... 45
6.9.1 Inleiding ......................................................................................................................... 45
6.9.2 Gronden ......................................................................................................................... 45
6.9.3 Kring van verzoekers ..................................................................................................... 45
6.9.4 Gevolgen ........................................................................................................................ 45
6.10 het geregistreerd partnerschap ............................................................................................ 46
6.10.1 De betekenis van het geregistreerd partnerschap ........................................................ 46
6.10.2 Overeenkomsten en verschillen tussen huwelijk en geregistreerd partnerschap........ 46
6.11 Vragen voor de toekomst ...................................................................................................... 46
7 Het huwelijksvermogensrecht....................................................................................................... 46
7.1 Inleiding ................................................................................................................................. 46
7.2 Kenmerken en beginselen ..................................................................................................... 47
7.3 Belangrijke ontwikkelingen ................................................................................................... 47
7.4 Verhouding tot andere rechtsgebieden ................................................................................ 47
7.5 Internationaal recht............................................................................................................... 47
7.6 De rechten en verplichtingen van echtgenoten .................................................................... 47
7.6.1. Inleiding ......................................................................................................................... 47
7.6.2 Kosten van de huishouding ........................................................................................... 47
7.6.3 de kosten t.b.v. de gewone gang van de huishouding .................................................. 48
7.7 Gezinsbeschermende bepalingen, toestemmingsvereiste voor bepaalde rechtshandelingen.
48
7.7.1 Overeenkomsten betreffende de echtelijke woning (art. 1:88 lid 1 sub a BW)............ 48
7.7.2 Giften (art. 1:88 lid 1 sub b BW) .................................................................................... 48
7.7.3 Zekerheidstelling ten behoeve van een derde (art. 1:88 lid 1 sub c BW) ..................... 48
7.7.4 Koop op afbetaling (art. 1:88 lid 1 sub d BW) ............................................................... 49
7.7.5 Vervangende toestemming ........................................................................................... 49
7.7.6 Het ontbreken van toestemming .................................................................................. 49
4
,7.8 Het bestuur............................................................................................................................ 49
7.8.1. Bestuur over de eigen goederen van de echtgenoten .................................................. 49
7.8.2 Het overlaten van het bestuur aan de andere echtgenoot ........................................... 49
7.8.3 overschrijding bestuursbevoegdheid ............................................................................ 49
7.9 De gemeenschap van goederen ............................................................................................ 50
7.9.1 Inleiding ......................................................................................................................... 50
7.9.2 De omvang van de gemeenschap.................................................................................. 50
7.9.3 Van de gemeenschap uitgezonderde goederen en schulden ....................................... 50
7.9.4 Bewijsregel .................................................................................................................... 50
7.10 erfrechtelijke verkrijgingen en giften .................................................................................... 51
7.10.1 uitsluitingsclausule ................................................................................................................. 51
7.10.2 Uitsluiting bepaald bij gift. ............................................................................................ 51
7.10.3 Schulden ........................................................................................................................ 51
7.10.4 Vruchten ........................................................................................................................ 51
7.11 Verknochte goederen en schulden ....................................................................................... 51
7.11.1 Verknochte goederen .................................................................................................... 51
7.11.2 Wanneer verknochtheid ................................................................................................ 51
7.11.3 uitwerking van het criterium in de rechtspraak ............................................................ 52
7.11.4 Voortgezette verknochtheid ......................................................................................... 52
7.11.5 Verknochte schulden .................................................................................................... 52
7.12 Zaaksvervanging .................................................................................................................... 52
7.13 Het bestuur over de gemeenschap van goederen ................................................................ 52
7.13.1 Bestuursbevoegdheden echtgenoten ........................................................................... 52
7.13.2 Beroeps- en bedrijfsmiddelen ....................................................................................... 53
7.14 Aansprakelijkheid, verhaal en draagplicht van schulden ...................................................... 53
7.14.1 Aansprakelijkheid .......................................................................................................... 53
7.14.2 Verhaal .......................................................................................................................... 53
7.14.3 Draagplicht .................................................................................................................... 53
7.15 Ontbinding van de gemeenschap .......................................................................................... 53
7.15.1 Ontbinding van rechtswege .......................................................................................... 53
7.15.2 Werking tegenover derden ........................................................................................... 54
7.15.3 Gevolgen van de ontbinding ......................................................................................... 54
7.15.4 Aansprakelijkheid en verhaal van schuldeisers ............................................................. 54
7.16 Afstand van de gemeenschap (art.1:103 BW e.v.) ................................................................ 54
5
, 7.17 Opheffing van de gemeenschap van goederen (1:99 lid 1 sub d) ......................................... 54
7.18 Huwelijkse voorwaarden ....................................................................................................... 55
7.18.1 Inleiding ......................................................................................................................... 55
7.18.2 Vereisten ....................................................................................................................... 55
7.18.3 Werking tegenover derden ........................................................................................... 55
7.18.4 Uitgesloten of beperkte gemeenschap ......................................................................... 55
7.19 Verrekenstelsels .................................................................................................................... 55
7.19.1 Inleiding ......................................................................................................................... 55
7.19.2 Finaal verrekenbeding. .................................................................................................. 56
7.19.3 Beperkt finaal verrekenbeding ...................................................................................... 56
7.19.4. Het periodiek verrekenbeding....................................................................................... 56
7.19.5 Het niet uitgevoerde periodiek verrekenbeding ........................................................... 56
7.20 wettelijke regeling verrekenbeding....................................................................................... 56
7.20.1 Inleiding ......................................................................................................................... 56
7.20.2 Het niet nagekomen verrekenbeding............................................................................ 57
7.20.3 Peildatum ...................................................................................................................... 57
7.20.4 Omvang verrekenplicht ................................................................................................. 57
7.20.5 In een onderneming achtergebleven winsten .............................................................. 58
7.20.6 Rechtspraak ................................................................................................................... 58
7.21 Vergoedingsrechten .............................................................................................................. 58
7.21.1 Inleiding ......................................................................................................................... 58
7.21.2 Omvang vergoedingsrecht ............................................................................................ 58
7.21.3 Afwijking van de hoofdregel .......................................................................................... 59
7.22 Vragen voor de toekomst ...................................................................................................... 59
8. Einde van huwelijke en geregistreerd partnerschap......................................................................... 60
8.1 Inleiding ................................................................................................................................. 60
8.2 Kenmerken en beginselen ..................................................................................................... 60
8.3 Belangrijke ontwikkelingen ................................................................................................... 60
8.4 rechtsgevolgen van het einde van een formele relatie......................................................... 61
8.5 verhouding tot andere rechtsgebieden ................................................................................ 61
8.6 Internationaal recht............................................................................................................... 61
8.7 Echtscheiding......................................................................................................................... 62
8.7.1 Echtscheidingsgronden ................................................................................................. 62
8.7.1. Pensioenverweer .......................................................................................................... 62
6
, 8.7.3 Tijdstip van ontbinding van het huwelijk ...................................................................... 62
8.7.4. Gevolgen van de echtscheiding ..................................................................................... 62
8.8 Scheiding van tafel en bed en ontbinding van het huwelijk na scheiding van Tafel en bed. ...... 62
8.8.1. Scheiding van tafel en bed ............................................................................................ 62
8.8.2 Ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed. ........................................ 63
8.9 Einde geregistreerd partnerschap (hierna GP)...................................................................... 63
8.9.1 Beëindiging van het GP met wederzijds goedvinden .................................................... 63
8.9.2 Ontbinding van het GP op eenzijdig verzoek. ............................................................... 63
8.10 Vragen voor de toekomst ...................................................................................................... 63
9. Ongehuwd Samenleven..................................................................................................................... 64
9.1 Inleiding ....................................................................................................................................... 64
9.2 Kenmerken en beginselen ..................................................................................................... 64
9.3 Belangrijke ontwikkelingen ......................................................................................................... 64
9.4 de rechtsgevolgen van ongehuwd samenleven .......................................................................... 64
9.5 Verhouding tot andere rechtsgebieden ................................................................................ 64
9.6 Internationaalrecht ............................................................................................................... 64
9.7 Vermogensrechtelijke positie van ongehuwde samenwoners ............................................. 65
9.7.1 Problemen bij een scheiding ......................................................................................... 65
9.7.2 Samenlevingscontracten ............................................................................................... 65
9.8 Goederenrechtelijke afwikkeling na scheiding...................................................................... 65
9.8.1 inleiding ......................................................................................................................... 65
9.8.2. Processuele functie van bezit ........................................................................................ 65
9.9. Verbintenisrechtelijke afwikkeling na scheiding ................................................................... 66
9.9.1 Inleiding ......................................................................................................................... 66
9.9.2. Contractuele grondslagen ................................................................................................... 66
9.9.3 Geen contract; andere grondslagen .............................................................................. 66
9.10 vragen voor de toekomst ...................................................................................................... 67
10. het afstammingsrecht ............................................................................................................... 68
10.1 Inleiding ................................................................................................................................. 68
10.2 Kenmerken en beginselen ..................................................................................................... 68
10.3 Belangrijke ontwikkelingen ....................................................................................................... 68
10.4 De rechtsgevolgen voor afstamming..................................................................................... 68
10.5 Verhouding tot andere rechtsgebieden (adoptie en gezag) ................................................. 68
10.6 Internationaal recht............................................................................................................... 68
7
, 10.7 Vestigen van afstamming van de vader ................................................................................ 68
10.7.1 Inleiding ......................................................................................................................... 68
10.7.2 Wettelijke terminologie voor vaders............................................................................. 69
10.7.3 Vaders door formele relatie met de geboorte moeder ................................................ 69
10.7.4 Vader door erkenning......................................................................................................... 69
10.7.5 Vader door gerechtelijke vaststelling vaderschap ........................................................ 70
10.7.6 Vader door adoptie ....................................................................................................... 70
10.8 Vestigen van het moederschap ............................................................................................. 70
10.8.1 Inleiding ......................................................................................................................... 70
10.8.2 Ingrijpende aanpassing van het afstammingsrecht....................................................... 70
10.8.3 Moeder door geboorte....................................................................................................... 70
10.8.4 Moeder door een formele relatie met de geboorte moeder........................................ 71
10.8.5 Moeder door erkenning (1:198 lid 1 onder c BW) ........................................................ 71
10.8.6 Moeder door gerechtelijke vaststelling van het moederschap (art. 1:198 lid 1 onder d
BW) 71
10.9 Het verbreken van de afstammingsbanden .......................................................................... 71
10.9.1 Inleiding ......................................................................................................................... 71
10.9.2 Het ontkennen van huwelijks ouderschap art. 1:200/ 202a en b ................................. 71
10.9.3 Vernietiging van de erkenning....................................................................................... 72
10.10 Bijzonder curator (art. 1:212) .................................................................................................. 72
10.11 Het recht op afstammingskennis ...................................................................................... 73
10.11.1 inleiding .................................................................................................................... 73
10.11.2 Rechtspraak van het EHRM ....................................................................................... 73
10.11.3 Nederlandse rechtspraak. ......................................................................................... 73
10.11.4 Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting ......................................................... 73
10.12 Vragen voor de toekomst. ....................................................................................................... 73
11. Het adoptierecht ....................................................................................................................... 74
11.1 Inleiding ..................................................................................................................................... 74
11.2 Kenmerken en beginselen ......................................................................................................... 74
11.3 belangrijke ontwikkelingen ................................................................................................... 74
11.4 Rechtsgevolgen van adoptie ................................................................................................. 74
11.5 verhouding tot andere rechtsgebieden .................................................................................... 74
11.6 Internationaalrecht ............................................................................................................... 74
11.7 Voorwaarden adoptie ........................................................................................................... 75
8
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marloesknol. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.69. You're not tied to anything after your purchase.