Mijn naam is Shaniqua Liauw-A-Fong en ik ben werkzaam als zorgcoördinator en
verpleegkundige in de wijkverpleging bij AC Thuiszorg. Mijn werkzaamheden in
het team zijn onder andere het indiceren van zorg volgens het Omaha-systeem
en de PES-methodiek, het evalueren van zorg en het bijstellen van zorgplannen.
Naast het leveren van verpleegkundige zorg coördineer ik als
eerstverantwoordelijke verpleegkundige de zorg van een aantal cliënten. Met
deze cliënten ontwikkel ik ook een therapeutische relatie.
Momenteel volg ik de opleiding HBO-verpleegkundige aan de Hogeschool in
Rotterdam en zit ik in mijn derde schooljaar. In de huidige leeruitkomst wordt een
ethisch dilemma voorgelegd waarover een betoog wordt geschreven.
Veel leesplezier,
Shaniqua Liauw-A-Fong
Pagina 2 van 11
,Inhoudsopgave
Format checklist portfolio.............................................................................................................................. 1
,INLEIDING
In leeruitkomst 5.4 wordt een ethisch dilemma weergeven. Een ethisch
dilemma is een situatie waarbij verschillende keuzes gemaakt kunnen
worden tot handelen. Meningen, waarden en normen kunnen een rol
spelen bij het uiten door diversiteit in morele waarden. In de zorg komen
ethische dillema’s regelmatig voor. Ondanks de verschillen in visie voor
het verlenen van zorg is het belangrijk dat de meningen van anderen
gehoord worden om tot de beste zorg te komen.
BETOOG
De 81-jarige mevrouw Janssen krijgt dagelijks hulp van de thuiszorg bij het
wassen en aankleden. Op een ochtend komt zorgverlener Bart zorg
leveren bij mevrouw. Mevrouw Janssen vond het niet prettig dat een
mannelijke zorgverlener haar kwam helpen en stuurde Bart weg.
In de thuiszorg worden mannelijke zorgverleners regelmatig geweigerd
door cliënten als zij de zorg komen leveren. Volgens de beroepscode van
Verpleegkundige en Verzorgende (2022) discrimineer je de cliënt niet op
basis van leeftijd, geslacht of geloof. Voor een cliënt ligt dit net iets
anders. Een cliënt is zorgbehoevend en heeft de zorg nodig om zijn of haar
gezondheid te bevorderen, passend bij zijn of haar wensen en behoeftes.
Maar wat als de cliënt de zorgverlener wegstuurt? De zorg wordt niet
geleverd waardoor de gezondheid van de cliënt niet wordt bevorderd.
Stelling: Als cliënt moet je de zorgverlener de zorg laten leveren ongeacht
het geslacht van de zorgverlener.
Vrouwelijke cliënten hebben de voorkeur om door een vrouwelijke
zorgverlener geholpen te worden wanneer het om zorg gaat op het gebied
van intieme en psychosociale gezondheidsproblemen, bijvoorbeeld hulp bij
het wassen of douchen (Kerssens et al., 1997). Wanneer een mannelijke
zorgverlener de zorg komt leveren en zij dit niet willen, sturen zij meestal
de zorgverlener weg. De opleiding tot verpleegkundige is in Nederland
gelijk voor elk geslacht waarbij de wet stelt dat een verpleegkundige in het
bezit moet zijn van een getuigschrift waaruit blijkt dat de zorgverlener de
opleiding tot verpleegkundige met een goed resultaat heeft afgerond
(Besluit opleidingseisen verpleegkundige, 2006). De deskundigheid wordt
bepaald aan de hand van opleiding en niet vanuit geslacht. Door
personeelstekort is het niet haalbaar om altijd aan de wensen van de
cliënt te voldoen (Wapenaar, 2019). De werkdruk onder zorgverleners
dreigt steeds hoger te worden door de dubbele vergrijzing en de
maatschappelijke voorkeur voor persoonsgerichte zorg (Wendt et al.,
2022) Ruim driekwart van de zorgverleners ervaren gezondheidsklachten
door de hoge werkdruk (Bohn Stafleu van Loghum, 2021). Als vrouwelijke
zorgverleners extra taken moet overnemen, zal het de werkdruk nog meer
verhogen. Daarnaast wordt de zorg rondom de cliënt niet bevorderd als de
cliënt zorg weigert. De cliënt kan dan niet worden geholpen met de
zorgvraag waardoor de gezondheid van de cliënt in gevaar dreigt te
Pagina 4 van 11
, komen (D’Angelo et al., 2020). De cliënt gaat de zorg dan wellicht zelf
doen, waarbij de kans op bijvoorbeeld valgevaar, (her)opname verhoogd
wordt. Dit brengt tevens extra zorgkosten met zich mee (Ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2022).
Door geloofsovertuiging of traumatische ervaringen, zoals seksueel
geweld, kan een cliënt ervoor kiezen om geen mannelijke zorgverlener te
willen (Webredactie, 2021). Bij een op de vijf vrouwen speelt schaamte
een rol, wanneer zij zorg krijgen van een mannelijke zorgverlener (Lagro-
Janssen & Teunissen, 2021). Als er niet geluisterd wordt naar de wensen
en behoeftes van de cliënt wordt de autonomie niet gewaarborgd.
Daarnaast vinden veel cliënten dat vrouwelijke zorgverlener anders
communiceren. Uit onderzoek blijkt dat vrouwelijke zorgverleners over het
algemeen langere consultaties houden. Zij geven meer informatie, zijn
minder directief en bieden meer belangstelling voor de psychosociale
aspecten van de gezondheid dan mannelijke zorgverleners (Street, 2002).
Door deze aspecten neigen cliënten meer naar een vrouwelijke
zorgverlener, omdat zij meer praten en meer psychosociale informatie
delen. Hierdoor voelt de cliënt zich meer betrokken bij de besluitvorming
van de zorg (Hall et. al, 1994).
Als cliënt moet je de zorgverlener de zorg laten leveren ongeacht geslacht.
Als ik kijk naar de argumenten uit de literatuur en mijn visie, ben ik het
eens met de stelling. Zoals in de beroepscode staat beschreven, is het de
taak van de verpleegkundige om de gezondheid te bevorderen. Als de
cliënt een zorgverlener weigert, kan de zorgverlener de zorg niet leveren
en de gezondheid van de cliënt niet bevorderen. Wanneer er acties
worden ondernomen om de gezondheid van een cliënt te bevorderen,
maar dit tegen hun wil in gebeurt, wordt dit paternalisme genoemd
(Paternalisme, 2017). Als er wordt ingegaan tegen de keuzes van de
cliënt, gaat dit in tegen de belangrijkste ethische principes, zoals respect
voor autonomie. Dit houdt in dat men respect heeft voor de keuze of
opvatting van de cliënt betreffende welke zorg zij wel of niet willen
ontvangen (Respect voor autonomie, 2017).
Vanuit mijn perspectief zou een mannelijke zorgverlener niet mogen
worden benadeeld op basis van geslacht. Om weloverwogen keuzes te
maken is nudging een strategie voor gedragsbeïnvloeding die gebruik
maakt van impulsieve en automatische processen. Een nudge kan een
persoon een duwtje geven in de juiste richting bij het maken van keuzes
ter bevordering van de gezondheid (De Vet et al., 2015). In uitzonderlijke
gevallen waarin cliënten traumatische ervaringen hebben opgelopen, zou
een tussenweg kunnen worden overwogen waarbij beide partijen akkoord
gaan. Bijvoorbeeld door de introductie van een mannelijke zorgverlener
voorafgaand aan de zorg, waardoor de cliënt een vertrouwensband kan
opbouwen. Op deze manier kan zorg worden geleverd terwijl de
autonomie van de cliënt deels wordt gewaarborgd.
EVALUATIE
Pagina 5 van 11
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shaniqua6. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.