Summary
Samenvatting Verplichte studiestof IPR Week 5 2016/2017
- Course
- Institution
Verplichte studiestof (incl. jurisprudentie) IPR Week 5 (Hoorcollege IV Werkgroep 4) Universiteit Leiden 2016/2017
[Show more]
Seller
Followmoniekmutsaers
Reviews received
Content preview
Verplichte stof IPR Week 5Conflictenrecht: algemene leerstukken en overeenkomsten
(Hoorcollege IV en Werkgroep 4)
Strikwerda (§14-84; 163-175; 177)
Bartolus de Saxoferrato (1314-1357) vat het conflictenrechtelijke probleem in twee hoofdvragen
samen: Kan eigen wetgeving gelding hebben ten aanzien van in de eigen staat verblijvende
vreemdelingen? En kan eigen wetgeving buiten het territoir van de eigen staat gelding hebben? Zo
onderscheidt Bartolus de statuten naar hun onderwerp (contracten, delicten, testamenten, goederen),
maar ook naar hun strekking, zoals tussen verbiedende en veroorlovende wetten en tussen voor een
persoon nadelige en voordelige wetten. Vanuit de aard en strekking van de verschillende klassen van
rechtsregels dient telkens het ruimtelijk toepassingsgebied te worden vastgesteld.
Bertrand d’Argentré (1519-1590) heeft de voor de statutenleer zo kenmerkende onderscheiding tussen
statuta personalia, statuta realia en statuta mixta tot hoofdonderscheiding verheven.
Het is vooral het denkbeeld van d’Argentré grote invloed heeft bezorgd bij de vertegenwoordigers van
de Hollandse statutenleer van de 17e eeuw, de volgende mijlpaal in de geschiedenis van de ipr-
wetenschap. Christiaan Rodenburg (1618-1688), Paulus Voet (1619-1667), Ulrik Huber (1636-1694) en
Johannes Voet (1647-1714) hebben zich vooral beziggehouden met de vraag naar grondslag van het ipr
en hebben daarbij aansluiting gezocht bij het territorialiteitsbeginsel van d’Argentré en bij het
soevereiniteitsbegrip van diens landgenoot Jean Bodin. Maar de Hollanders zijn daarbij een belangrijke
stap verder gegaan. Als d’Argentré aan de statuta realia en statuta mixta territoriale werking toekent
omdat het staatsgezag niet verder reikt dan de staatsgrenzen, geldt dan niet hetzelfde voor de statuta
personalia? Moet aan deze statuten, die toch evenzeer het product zijn van soevereine staatsmacht, niet
eveneens extraterritoriale werking worden ontzegd? Uiteindelijk heeft dit geleid tot het comitasbegrip:
niet omdat zij daartoe verplicht zijn, maar ‘ex comitate’, uit welwillendheid, dulden de staten over en
weer de gelding van elkanders wetgeving binnen de eigen grenzen.
Friedrich Carl von Savigny (1779-1861) veranderde de statutenleer. Wat de methode betreft, keert
Von Savigny de conflictenrechtelijke vraagstelling om. In plaats van te vragen naar het ruimtelijke
toepassingsgebied van de rechtsregels, zoals de statutisten deden, legt hij het uitgangspunt bij de
internationale rechtsverhouding vanwaaruit het toepasselijke rechtsstelsel opgespoord dient te worden.
Niet de rechtsregel, maar de rechtsverhouding vormt het punt van vertrek in de conflictenrechtelijke
rechtsvinding. Hiermee verliezen de vragen naar de onderverdelingen van de verschillende soorten en
klassen rechtsregels (statuten) en de daarmee samenhangende afbakeningsproblemen voor het
conflictenrecht hun betekenis. Het conflictenrecht wordt ‘regelblind’. Maar anderzijds spitst de
rechtsvinding en rechtsvorming in het conflictenrecht toe op het vinden van de ‘juiste’
aanknopingsfactor: welk (feitelijk) aspect aan de rechtsverhouding verwijst in het normale geval naar
het rechtsstelsel dat het nauwst bij die rechtsverhouding betrokken geacht kan worden geeft aan waar
die rechtsverhouding thuishoort. Het conflictenrecht wordt verwijzingsrecht.
Wat de grondslag van het conflictenrecht betreft, verwerpt Von Savigny uitdrukkelijk het comitasbegrip
van de Hollandse statutenleer. De omkering van de conflictenrechtelijke vraagstelling hangt rechtstreeks
samen met Von Savigny’s begrip van de rechtsverhouding en het daaronderliggende rechtsinstituut. Hij
beschout de ‘Volksgeist’ als de eigenlijke bron van het recht. De concrete rechtsverhoudingen vormen
de afspiegelingen van de rechtsinstituten, terwijl de rechtsregel niet meer is dan een door juridische
constructie verkregen afgeleide van het rechtsinstituut.
Pasquale Stanislao Mancini (1819-1888): de burger draagt bij aan het ‘eigenlijke’ privaatrecht.
Daarmee werd het nationaliteitsbeginsel geïntroduceerd. Mancini leidt t.a.v. het ‘vrijwillige’
privaatrecht het beginsel van de partijautonomie af. Ook ontwikkelt hij het denkbeeld van de openbare
orde.
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller moniekmutsaers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.91. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51683 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now