Vertelvormen in de media
Hoorcollege 1 – 08-02-2017
Onderwerp vandaag: ‘Verhalen maken ons mensen tot wat we zijn’ ‘For sale: baby shoes. Never
worn.’
Narratologie staat centraal. Technieken en strategieën die een schrijver (journalist/auteur) ter
beschikking staan om van een reeks gebeurtenissen een ‘goed verhaal’ te maken.
Leidende vraag: wat voor effect heeft de keuze van de schrijver voor een bepaalde strategie voor de
lezer? bewuste keuze.
Waarom narratologie?
Nieuwsbericht <-> verhaal: de ‘inverted pyramid’.
Narratieve journalistiek: fictie <-> non-fictie: valse tegenstelling
Narrative turn: draai richting het verhaal. Steeds meer aandacht voor het verhaal vertellen. Heeft te
maken met wetenschappers die erachter komen dat mensen verhalende wezens zijn. En dat mensen
informatie veel makkelijker opnemen als het in de vorm van het verhaal gegoten is.
Je verbind dingen die je ziet automatisch aan elkaar.
Narratieve therapie maak mijn levensverhaal weer kloppend/logisch.
Narratief coachen orde in de chaos brengen
Wanneer spreken we van ‘verhaal’?
Narrative < story + narrative discourse
Story: wat je vertelt, bouwstenen, alles wat je nodig hebt om tot een goed verhaal te komen. ‘pre-
exists the narrative’; reconstructive
- gebeurtenissen: constituerende en aanvullende transformative. Er moet een verandering
plaatsvinden. In het begin van het verhaal is dat meestal een negatieve verandering. “Over geluk valt
geen verhaal te vertellen.”
- personages met menselijke eigenschappen, die handelen met een bedoeling
- storyworld. Verhaal moet zich ergens afspelen.
Narrative discourse: “mediated by a voice, a style of writing”
- verschillende vertellers; maakt verschil of er een ik-verteller of hij-verteller aan het woord is.
- verschillende focalisatoren; door wiens ogen zien we de gebeurtenissen.
- verteltijd = de tijd die het verhaal in beslag neemt. Vertelde tijd (doubly temporal logic); vertelde
tijd is de tijd die de verteller eraan besteed (1 minuut In 35 pagina’s, of 20 pagina’s over 20 jaar?)
- veranderingen in chronologische volgorde; detective (je ziet eerst de moord en dan pas hoe die tot
stand is gekomen).
Vertellers
Jij-verteller: lezer wordt direct aangesproken en dat voelt heel persoonlijk.
Onzichtbaar of zichtbaar
Is de verteller zichtbaar of onzichtbaar? Merk je dat hij/zij er is. Veel bijvoegelijke naamwoorden: zijn
Hoorcollege 1 – 08-02-2017
Onderwerp vandaag: ‘Verhalen maken ons mensen tot wat we zijn’ ‘For sale: baby shoes. Never
worn.’
Narratologie staat centraal. Technieken en strategieën die een schrijver (journalist/auteur) ter
beschikking staan om van een reeks gebeurtenissen een ‘goed verhaal’ te maken.
Leidende vraag: wat voor effect heeft de keuze van de schrijver voor een bepaalde strategie voor de
lezer? bewuste keuze.
Waarom narratologie?
Nieuwsbericht <-> verhaal: de ‘inverted pyramid’.
Narratieve journalistiek: fictie <-> non-fictie: valse tegenstelling
Narrative turn: draai richting het verhaal. Steeds meer aandacht voor het verhaal vertellen. Heeft te
maken met wetenschappers die erachter komen dat mensen verhalende wezens zijn. En dat mensen
informatie veel makkelijker opnemen als het in de vorm van het verhaal gegoten is.
Je verbind dingen die je ziet automatisch aan elkaar.
Narratieve therapie maak mijn levensverhaal weer kloppend/logisch.
Narratief coachen orde in de chaos brengen
Wanneer spreken we van ‘verhaal’?
Narrative < story + narrative discourse
Story: wat je vertelt, bouwstenen, alles wat je nodig hebt om tot een goed verhaal te komen. ‘pre-
exists the narrative’; reconstructive
- gebeurtenissen: constituerende en aanvullende transformative. Er moet een verandering
plaatsvinden. In het begin van het verhaal is dat meestal een negatieve verandering. “Over geluk valt
geen verhaal te vertellen.”
- personages met menselijke eigenschappen, die handelen met een bedoeling
- storyworld. Verhaal moet zich ergens afspelen.
Narrative discourse: “mediated by a voice, a style of writing”
- verschillende vertellers; maakt verschil of er een ik-verteller of hij-verteller aan het woord is.
- verschillende focalisatoren; door wiens ogen zien we de gebeurtenissen.
- verteltijd = de tijd die het verhaal in beslag neemt. Vertelde tijd (doubly temporal logic); vertelde
tijd is de tijd die de verteller eraan besteed (1 minuut In 35 pagina’s, of 20 pagina’s over 20 jaar?)
- veranderingen in chronologische volgorde; detective (je ziet eerst de moord en dan pas hoe die tot
stand is gekomen).
Vertellers
Jij-verteller: lezer wordt direct aangesproken en dat voelt heel persoonlijk.
Onzichtbaar of zichtbaar
Is de verteller zichtbaar of onzichtbaar? Merk je dat hij/zij er is. Veel bijvoegelijke naamwoorden: zijn
