Dit is een samenvatting van de leerstof van Prof Verbeke (zowel het eerste deel van de cursus als het deel erfrecht). Samenvatting gemaakt adhv les notities en de boeken.
Ik was hiermee door in de eerste zit.
De leerstof wordt hierin duidelijk beschreven en is gemakkelijk te studeren (bevat sche...
Familiaal vermogensrecht: Prof Alain-Laurent Verbeke
Inleiding van Prof Verbeke
Wat is familiaal vermogensrecht
Vermogen: alles wat te maken heeft met het vermogen (schulden/vorderingen/geld, etc.) van de familie
Familie: kerngezin/klassieke gezin: papa mama en de eigen kinderen
Wat met samenwonende koppels en samengestelde gezinnen? Zou er geen
relatievermogensrecht moeten bestaan?
⇒ vandaag betreffen de regels nog vaak enkel het huwelijk (dus conservatief/bourgeois)
Gevolg: de regels zijn niet eerlijk voor situaties die functioneel gelijk zijn.
Art 213 OBW: Echtgenoten zijn jegens elkaar tot samenwoning verplicht; zij zijn elkaar vertrouwdheid, hulp en
bijstand verschuldigd.
Wat moet men hierin zien?
-het familiaal vermogensrecht is zeer ideologisch
Maar het is ook heel juridisch technisch; het is een rechtsvak met veel debat.
Inzage van prof: blijf kritisch
-waarom zouden gehuwden moeten samenwonen?
-wat is trouw?
Men denkt aan seksuele trouw (christelijke visie) maar waarom zou de wetgever zich
daarmee bemoeien?
Leg uit: het familiaal vermogensrecht is conservatief/bourgeois:
- Het betreft de klassieke gezin; getrouwde ouders en hun eigen kinderen (wat met samengestelde
gezinnen en samenwonende koppels?)
- Het is elitair: the average low-income person does not care about vermogensplanning
Maar dit is wat minder want evolutie:
-1958: vrouwen hebben huishoudelijk mandaat nodig om boodschappen te doen
-tot 1976: gehuwde vrouw mocht niet over de gemeenschappelijke goederen
beheren/beschikken
-sinds 1976: ook gehuwde vrouwen
-sinds WWII: sociale welvaartstaat dus meer mensen bezig met vermogensplanning
1
,Hoofdstuk 4: Secundaire stelsels: werking tijdens het huwelijk
Afdeling 1: Het wettelijk stelsel
Situering
Huwelijksvermogensrecht heeft:
Primaire huwelijksvermogensrecht= de rechtsregels die van OO zijn en voor alle gehuwden gelden
Secundair huwelijksvermogensrecht= ofwel gekozen stelsel (conventioneel stelsel) ofwel het wettelijk
stelsel (indien geen OK/keuze gemaakt)
75% van Belgen gebruiken het wettelijk stelsel/hebben geen conventioneel stelsel
Het stelsel begint te werken vanaf voltrekking van het huwelijk (art 2.3.16 BW)
Primair stelsel Secundair stelsel
Wat? Art 212-224 OBW
Dwingend/aanvullend? Dwingend recht Aanvullend recht;
Indien de gehuwden niets
contractueel hebben bepaald dan
geldt het wettelijk stelsel
Inhoud Persoonlijke sfeer Regelt het vermogensstelsel
Toepassingsgebied Enkel voor gehuwden
Analyse van een aantal artikels van het primair stelsel
-Art 215 OBW: bescherming van de gezinswoning
Ratio: het is de leefmilieu van het hele gezin
-Art 217 OBW: highlights de cruciale rol van inkomsten uit beroepsactiviteit in het vermogensrecht
-Art 222 OBW: schulden aangegaan door één echtgenoot ten behoeve van de kinderen/huishouden → daarvoor
zijn beide echtgenoten hoofdelijk aansprakelijk (tenzij buitensporig)
-Art 224 OBW: verhinderen dat je gekke schenkingen of persoonlijke zekerheden stelt
Ratio: belangen van het gezin beschermen
Een huwelijksOK sluiten tijdens het huwelijk?
Is mogelijk (= een wijzigingsakte) maar onder strikte voorwaarden (art 2.3.8, 2.3.9 BW)
Ratio strikte voorwaarden: omdat men rechtszekerheid wil beschermen.
Welke soorten duurzame intieme relaties zijn er?
● Huwelijk
Gemeenschap <> scheiding van goederen; indien je trouwt en geen OK maakt dan is het
wettelijk stelsel van toepassing
Het demarcatiecriterium: (examen!!) de beroepsinkomsten zijn de grens/het
criterium om te bepalen of men zit in een stelsel van gemeenschap of scheiding van
goederen.
DUS beroepsinkomsten als demarcatie van stelsels;
2
, Indien uit de huwelijksOK volgt dat beroepsinkomsten van rechtswege en
onmiddellijk in gemeenschap komen (benaming en wil spelen geen rol) →
gemeenschapsstelsel
Belang? Zolang je onder het gemeenschapsstelsel valt zijn bepaalde regels
dwingend van toepassing
2003: Opening van huwelijk aan lesbische/gay koppels - non-hetero koppels
● Feitelijk samenwonen
● Wettelijk samenwonen
In alle duurzame intieme relaties is er een engagement dat ze zullen zorgen dat igv splitsing, geen van beiden
slachtoffer zal zijn van juridische x/dat het fair en correct blijft.
3 vragen bij het huwelijksstelsel:
1. Hoe zit het tijdens de relatie/de going concern mbt
Activa/passive, verhaalbaarheid, bestuur
2. Wat bij ontbinding door echtscheiding?
Hoofdvraag: wat is billijk om te delen na een huwelijk?
Visie Prof: dwingende sharing maar met een bepaald plafond (die de partijen mogen
weglaten)
Visie over de hele wereld: is geëvolueerd tot een vrij vergelijkbare visie
3. Wat bij ontbinding door overlijden?
3
, Kwalificatie van vermogens
Het wettelijk stelsel: 3 vermogens (2 eigen en 1 gemeenschappelijk vermogen)
Eigen vermogens: autonomie
Gemeenschappelijk vermogen: solidariteit
Wetgever? De wetgever heeft sympathie voor het gemeenschappelijk vermogen, het is dus een spons
Het wettelijk stelsel poogt een midden te zijn tussen de principes van autonomie en solidariteit.
De drie vermogens zijn drie afzonderlijke boedels, zonder rechtspersoonlijkheid.
Wat zit er in het gemeenschappelijk vermogen?
Gemeenschap van aanwinsten die tijdens het huwelijk zijn opgebouwd
Het gemeenschappelijk vermogen kan gezien worden als een doelgebonden vermogen dat blijft bestaan tot op
het ogenblik van de ontbinding van het stelsel.
<> toevallige ME:
-bij ME kan je ten alle tijde verdeling vorderen
-ook tijdens de onverdeeldheid heb je beschikking over je aandelen
-verschillende bestuursregels
Wat zit er in eigen vermogen?
Voorhuwelijks goederen = tegenwoordige goederen
Vermogen verkregen door erfenis of schenking = toekomstige goederen (en de wederbelegging ervan)
Het statuut van een goed
eigen of gemeenschappelijk
Het statuut is los van de financiering van het goed.
Statuut <> kwalificatie
DUS twee huwelijkstelsels (te onderscheiden door het demarcatiecriterium)
1. Gemeenschap van goederen
In de gemeenschap: twee soorten goederen
Eigen <> gemeenschappelijke goederen
-vermoeden van gemeenschappelijkheid (want spons)
-statuut van een goed is door de wet bepaald maar men kan door OK afwijken
2. Scheiding van goederen
=alles is eigen aan één of de andere echtgenoot
Vraag: wat als je samen goederen krijgt? → goederen in onverdeeldheid, je krijgt een aandeel die dan
deel is van je eigen vermogen
Er zijn dus geen gemeenschappelijke goederen.
Terminologie: inbreng <> uitbreng (=vermogensverschuivingen)
Inbreng: iets eigen, gemeenschappelijk maken
Uitbreng: iets gemeenschappelijk, eigen maken
Bij echtscheiding zou het kunnen dat men moet vergoeden.
Vb. Wat als de waarde van je huis stijgt/daalt?
Principe: nominalisme: je krijgt hetzelfde terug als wat je geïnvesteerd hebt in het goed.1
Maar door inflatie is dit niet altijd voordelig;
Dus bij ons: onvolkomen valorisme
1
(ik heb 5 euro gestort op gemeenschap rekening om een goed te kopen, dan krijg ik 5 euro terug)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtenstudent123456789. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $9.22. Je zit daarna nergens aan vast.
