Groep: klimaat-kant (= relationele of sociale kant) sfeer
Werk: taak-kant de activiteiten, spelvormen en opdrachten
De 2 componenten zijn onlosmakelijk: je kunt niet alleen een sfeer willen zonder
activiteiten of zonder iets te doen en je kunt niet alleen aan activiteiten werken
zonder oog te hebben voor de sfeer
1.2 Kennismaking in groep
1.2.1 Ruimte voor persoonlijke inbreng
Inschatten
Zoeken naar een veilige manier om wat persoonlijke informatie te geven
Bijsturen
Je moet de leden de ruimte geven om iets in te brengen, je mag er niet aan trekken
1.2.2 Groepsronde
Traditioneel wordt kennismaking in een groep gedaan als een ronde: ieder komt om
de beurt aan bod, meestal gaan we daarin kloksgewijs de kring af
1.2.3 Oriëntatie en integratie
In elke groep heeft de deelnemer tijd en ruimte nodig om zich te oriënteren. Dat
gebeurt, bewust of onbewust, al bij de eerste confrontatie. We kunnen door middel
van kennismakingsoefeningen wat meer respect en omzichtigheid inbrengen. Zo kan
de deelnemer rustiger en meer autonoom zijn richting geven aan zijn positie en zo
zijn integratie in de groep.
1.3 Fasen van groepsontwikkeling volgens Tuckman
Hij stelt dat groepen zich in elke fase met andere thema’s bezighouden en dat dit het
gedrag v/d groep beïnvloedt
Kun je goed gebruiken bij: analyse van wat er zich voordoet in een groep en bij
het plannen van groepsactiviteiten
Volgens het model van Tuckman verloopt de groei v/e groep:
Stapsgewijs: er is een welbepaalde volgorde van stadia
Ontwikkelend: de elementen van elk stadium moeten afgehandeld zijn om de
groep de volgende stap te kunnen laten zetten
1
, Thematisch: elk stadium is gekenmerkt door 2 dominante thema’s: 1 binnen
de taak-dimensie en 2e in de sociaal-emotionele dimensie
Tuckman onderscheidt 5 fasen in de ontwikkeling van een groep:
Fase 1: Forming
De groep wordt gevormd
Er gaat veel aandacht naar de begeleider van de groep
Als begeleider moet je dan ook duidelijk leiderschap tonen
Fase 1 is voltooid als leden zichzelf zien als onderdeel v/d groep
Fase 2: Storming
De rollen in de groep worden bepaald
Men test grenzen uit
Einde fase 2: er bestaat een (in)-formele hiërarchie
Fase 3: Norming
De groepsbinding komt op gang.
De groepsleden maken duidelijke afspraken
Loyaliteit wordt een belangrijke groepsnorm
Er ontstaat een “wij”-gevoel
Fase 4: Performing
De structuur v/d groep staat op poten
De energie v/d groepsleden wordt efficiënt aangewend om de groepsdoelen te
bereiken
Er zijn weinig conflicten
Indien er dan toch een conflict optreedt, dan benadert men dit positief en
constructief
Fase 5: Adjourning
De groep valt uiteen
Ervaren als opluchting in een groep met negatief groepsklimaat
Veel moeilijker in een groep met een positief groepsklimaat
Groepsleden kunnen daarom in deze opheffingsfase de nadruk beginnen
leggen op de negatieve zaken v/d groep of ze beginnen de fijne momenten te
relativeren
Bij deze ontwikkeling dient gezegd te worden dat deze 5 fasen niet altijd zo
rechtlijnig verlopen: wanneer een aantal problemen in de beginfase niet door
gesproken werden, kunnen ze later terug op duiken
1.3.1 Hoe kan je als begeleider de groep sneller naar een volgende fase begeleiden?
Forming
Groepsleden stimuleren om te zoeken naar overeenkomsten ipv
tegenstellingen
Meningen bespreekbaar stellen
Beginnen met laagdrempelige “gezellige” activiteiten
2
, Opdrachten in subgroepjes bevordert dat ieder groepslid een bijdrage kan
leveren
Veiligheid te waarborgen, begin je met laag risicovolle vragen
Storming
Kneyber noemt een aantal punten waar je rekening mee kan houden om autoriteit
eigen te maken als begeleider v/e groep:
Ken de organisatie/groep
Besef wie je bent
Werk vanuit een visie
Werk met je team
Houd contact met ouders/netwerk
Houd cliënten zoveel mogelijk onder je leiding
Norming
Je streeft er samen met de groep naar om te werken aan een positief groepsklimaat
wat inhoudt:
Iedereen voelt zich veilig
Iedereen heeft respect voor elkaar
Iedereen communiceert positief met elkaar
Iedereen werkt samen en helpt elkaar
2 belangrijke vuistregels van Galenkamp voor het overdragen van waarden aan
cliënten zijn:
Teach as you preach: sta als begeleider zelf model voor eerlijkheid, respect,
humor, … = modelling, een goed voorbeeld doet volgen
Benoem waarden: begeleiders dienen waarden expliciet te bespreken met
hun cliënten
Performing
Je kan de betrokkenheid van de groepsleden stimuleren door ervoor te zorgen dat de
doelen voldoen aan de volgende criteria:
Specifiek: duidelijk wat moet gedaan worden en wat de volgende stap is
Meetbaar: vorderingen zichtbaar maken
Uitdaging: groepsleden zetten zich er graag voor in
Relevant
Gericht op competenties: overdraagbaar naar andere situaties
Doelen moet je dus SMART formuleren
Een effectieve samenwerking kan je als begeleider stimuleren door:
Positieve afhankelijkheid te bevorderen
Meeliften voorkomen
Bevorderen dat groepsleden elkaar leren kennen
Goede prestaties en sociale vaardigheden belonen
Adjourning
Organiseren van een afscheidsritueel of een afscheidsfeest kan zinvol zijn mits er in
het afscheid ook ruimte wordt gemaakt om te kijken naar de toekomst
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yanaborny. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.43. You're not tied to anything after your purchase.