Summary
Samenvatting Afleidingen
- Course
- Institution
Alle soorten afleidingen worden uit de doeken gedaan.
[Show more]
Seller
Follow
lenkadebroeyer
Content preview
AFLEIDINGENWe spreken van een afleiding wanneer we aan het grondwoord
elementen toevoegen die op zichzelf geen losse woorden kunnen zijn.
Wanneer de woorddelen ook als apart woord kunnen voorkomen,
spreken we van samenstellingen.
Ook hier gelden de algemene spellingsregels:
VERDUBBELING VERENKELING
Medeklinker: De vrije klinkers (a) (o) (u) en (y)
Na een gedekte klinker wordt de worden in een open lettergreep
medeklinker verdubbeld enkel geschreven
1 mat, 2 matten 1 maat, 2 maten
Klinker:
De vrije klinkers (a) (o) (e ) en (y)
worden in een gesloten lettergreep
dubbel geschreven
Raak, ik raakte
OVEREENKOMST/ ANALOGIE GELIJKVORMIGHEID
Woorden die op een Éénzelfde woord of woorddeel,
overeenkomstige manier zijn schrijven we altijd op dezelfde
gevormd, worden ook op dezelfde manier, ook al wordt het anders
manier gespeld uitgesproken
Geweld+dadig, want lief+dadig Onttoveren, want ont + toveren
Onteren, want ont+eren
1. Uitzonderingen op de regel van de gelijkvormigheid
in verkleinwoorden
1.1. Vormen op (a) (e) (o) en (u)
Voor het achtervoegsel -tje verdubbelen we de enkele a e o en u en
verlengen we de i naar ie, alsof de klanken in een gesloten lettergreep
stonden.
-a+tje = aatje. => oma> omaatje
-e+tje = eetje => facsimile > facsimileetje
-o+tje = ootje => duo > duootje
-u+tje = uutje => menu > menuutje
-i+tje = ietje => bikini > bikinietje
UITZONDERING
In enkele gevallen waarin de u de u klank voorstelt (koe), wordt de u niet
verdubbeld. We schrijven dan een apostrof: tiramisu’tje
, 1.2. Franse woorden
In verkleinwoorden van Franse grondwoorden overtreden we de regel van
gelijkvormigheid in volgende gevallen:
Franse woorden op t of d > we voegen in de uitspraak tjə toe maar
schrijven enkel -je bv. pernod > pernodje (en niet pernodtje),
beignetje, boulevardje, chaletje, circuitje, taludje, tricotje
Franse woorden op e : grondwoorden op -ade, -ave, -ine, -ule, -ure, -
ffe -tte worden vernederlandst als we de -e in het verkleinwoord niet
uitspreken:
Karbonade > karbonaadje
Enclave > enclaafje
Aspirine > aspirientje
Pendule > penduultje
Sinecure > sinecuurtje
Parachute > parachuutje
Giraffe > girafje
Brunette > brunetje
Indien de -e wel wordt uitgesproken, geldt de gelijkvormigheid WEL:
- In andere woorden op -e waar deze wel wordt uitgesproken:
affairetje, affichetje, ambulanceje, crèmepje, crècheje, doucheje,
escalopje, entrecoteje, masseuseje, mimepje, mousseje,
regimepje, reine-claudeje, saucisseje
- In woorden die niet op -e eindigen: dinertje, hangartje,
pardessustje, relaistje, souvenirtje, tournedostje.
*Chocolaatje vs. Karbonaadje: chocolade heeft twee vormen:
chocola en chocolade, als een grondwoord 2 vormen heeft, nemen
we de vorm zonder -de en voegen hier -tje aan toe. Dit geldt ook
voor Nederlandse woorden.
Lade/ la > laatje
Weide/wei > weitje
1.3. Woorden eindigend op -sj
Aan woorden die eindigen op -sj voegen we enkel -e toe: fetisj > fetisje
1.4. Woorden eindigend op -ing
Aan woorden die eindigen op -ing, schrappen we de -g en voegen -kje toe.
ketting > kettinkje, haring > harinkje
1.5. Aparte gevallen
De laatste -n van jongen valt weg in het verkleinwoord jongetje.
Zootje is het verkleinwoord van zooi
Een loodje is het verkleinwoord van lood, een lotje is een klein lot.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lenkadebroeyer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now