Samenvatting - Kennisbasis Nederlandse taal | Basiskennis taalonderwijs - Henk Huizenga
39 views 7 purchases
Course
Kennisbasis Nederlandse taal
Institution
Hogeschool Viaa (Viaa)
Een uitgebreide samenvatting van het boek 'Basiskennis taalonderwijs' van Henk Huizenga - 5363. 28 pagina's lang. Hoofdstuk 2 tot en met 11. Is de stof voor de kennisbasistoets Nederlandse taal.
2 | Taalonderwijs en taal
2.1 | T A A L O N D E R W I J S
Belang taalonderwijs
Argumenten om apart onderwijs te geven in taal:
1. Schriftelijke taalvaardigheid leren kinderen niet spontaan.
Wel spontaan leren spreken, maar schriftelijke taalvaardigheid komt niet aanwaaien.
Met name de taalzwakke kinderen
2. Niet alle kinderen kunnen zich zelfstandig een bepaald niveau van taalvaardigheid
eigen te maken.
Veel kinderen hebben niet het Standaardnederlands dan de moedertaal. Ze komen
voor het eerst in aanraking met Nederlands op school en hebben dan vaak een
achterstand. Bij anderstalige kinderen moet er aandacht gestoken worden in
elementaire communicatie/
vergroten van de woordenschat. Bij de taalzwakke kinderen (moeilijk iets onder
woorden kunnen brengen/moeite hebben met lezen en spellen) hebben begeleiding
nodig.
3. Op school leer je een ander soort taalgebruik dan in het dagelijks leven.
Standaardnederlands officiëlere taal dan op de markt/voetbalstadion waarbij de
nadruk meer ligt op goed formuleren en verzorgd spreken. Die woordenschat
(thema, samenvatting, persoonsvorm) leer je op school. Die regels, woorden en
begrippen leer je met behulp van gericht taalonderwijs.
4. Bepaalde taalvormen leer je alleen met behulp van het taalonderwijs.
Denk aan het schrijven van een brief/samenvatting maken/voeren van een goede
discussie. Binnen het taalonderwijs is er ruimte om kinderen de regels van bepaalde
taalvormen bij te brengen.
5. Als je kinderen plezier in het lezen van boeken wilt bijbrengen, dan moet je daar
apart aandacht aan besteden.
Dit omdat boeken de kinderen een mogelijkheid bieden om weg te duiken in de
wereld van een verhaal, om kennis te maken met andere mensen, met andere
culturen of om in een spannend avontuur te ontsnappen aan de sleur van alledag.
Dan moeten ze in aanraking worden gebracht met boeken/verschillende genres. Kan
ook verdiept worden door gericht aandacht te besteden aan bijzonderheden van
teksten.
Taalonderwijs op de basisschool
Naast aandacht aan taalonderwijs ook aandacht voor de verschillende onderdelen van het
taalonderwijs, die vaak zijn opgesplitst. Vrijwel alle kinderen in Nederland leren lezen met
behulp van een methode: traditioneel taalonderwijs (oudste en meest gangbare manier). Bij
taalonderwijs ligt sterk het accent op het schriftelijk taalgebruik. Als leerkracht ben je sterk
gericht op het aanleren van het correcte taalgebruik. Figuur 2.3: kerndoelen basisonderwijs voor
Nederlands
Mondelinge taalvaardigheid
,Spreken, luisteren en het voeren van allerlei mondelinge gespreksvormen staat centraal. Het
gaat erom dat kinderen allerlei ervaring opdoen met bepaalde mondelinge vaardigheden.
Mondelinge
taalvaardigheid wordt vaak aangeduid als spreken en/of luisteren.
Woordenschat
Hierbij gaat het om het aanleren van de betekenis van nieuwe woorden, uitdrukkingen,
zegswijzen en spreekwoorden. Ook het aanleren van strategieën om achter de betekenis van
onbekende woorden te komen valt hieronder. Dit hangt samen met de mondelinge
taalvaardigheid: door het leren van nieuwe woorden ontwikkelen kinderen hun spreek- en
luistervaardigheid.
Beginnende geletterdheid
Onder geletterdheid verstaan we het vermogen om schriftelijke taal te begrijpen en te
gebruiken. Drie stadia: ontluikende geletterdheid (0-4 jaar), beginnende geletterdheid (groep 1-
3) en gevorderde geletterdheid (vanaf groep 4). Strikt genomen geen domein van taalonderwijs,
maar een bepaalde fase in de ontwikkeling van geletterdheid. Leren lezen in groep 3
aanvankelijk lezen. Gaat dan om de eerste helft van groep 3
Voortgezet technisch lezen
Komt na het aanvankelijk lezen en een onderdeel daarvan is technisch lezen. Daarbij gaat het
om het ontcijferen van letters en het hardop lezen van de woorden. Ook wordt er aandacht
besteedt aan efficiënte leesstrategieën. Doel van voortgezet technisch lezen is de vaardigheid
van het decoderen van teksten te vergroten gaat alleen om het vlot en nauwkeurig kunnen
lezen en niet het begrijpen.
Begrijpend lezen
Hierbij gaat het om het begrijpen van de tekst, het achterhalen van de bedoeling. Daar kun je
achter komen door het stellen van allerlei vragen over de betekenis van woorden en
uitdrukkingen, de verbanden in een tekst of de bedoeling van de schrijver.
Stellen
Schrijven van teksten: gedachten, ervaringen en waarnemen kunnen weergeven in de vorm van
verschillende soorten teksten. Wat zijn de regels, kenmerken, werkwijze van de belangrijkste
tekstsoorten?
Jeugdliteratuur
Lezen van literaire teksten staat centraal: jeugdboeken in de ruime zin van het woord. Doel om
kinderen in aanraking te brengen met verschillende literaire genres, hun literaire smaak te
ontwikkelen en ze te laten genieten van het lezen van jeugdboeken. Op die manier hopen we
dat we kinderen motiveren tot zelfstandig lezen.
Taalbeschouwing
Leren reflecteren om de taalvorm, de manier waarop iets is verwoord en het gebruik van taal.
Het gaat erom dat kinderen in de vorm van de taal bijzonderheden en regelmaat ontdekken.
Belangrijk onderdeel daarvan is de traditionele grammatica: zinsontleding en benoemen
verschillende soorten woorden.
Spelling
, Hierbij gaat het erom dat kinderen de meest voorkomende woorden correct kunnen schrijven en
de belangrijkste spellingsregels kunnen toepassen. Ook: interpunctie.
2.2 | H E T T A A L S YS T E E M
Taal: communicatie om onze ideeën, ervaringen en meningen over te brengen of om onze
gedachten te ordenen. Of om ons te onderscheiden van anderen: duidelijkere of originelere
formulering. Taal is een ingewikkeld systeem met veel regels.
Functies van taal
Praten, redeneren, discussiëren, schrijven, chatten, mailen en communiceren.
1. Communicatieve of sociale functie
Contact maken met anderen: mening geven, standpunt verdedigen etc. Een spreker
wil een boodschap doorgeven aan een hoorder. De sociale functie van taal.
- Zelfhandhaving jezelf beschermen en verdedigen wat je hebt.
- Zelfsturing ordenen van woorden door handelen en plannen
aankondigen.
- Sturing van anderen het sturen van anderen door taal die jij gebruikt.
- Structurering van het gesprek gebruik van taal om het gespreksverloop
te beïnvloeden.
2. Conceptualiserende of cognitieve functie
Taal is hulpmiddel om je gedachten te ordenen en greep te krijgen op de
werkelijkheid. Cognitieve functie van taal al pratend en zoekend naar woorden
krijg je vaak wat meer greep op de zaak. Gebruiken van taal om de werkelijkheid om
je heen te ordenen
- Rapporteren: verslag doen over iets wat zich in de werkelijkheid voordoet:
etiketteren, beschrijven en vergelijken
- Redeneren: extra denkstap inbouwen; gebeurtenis chronologisch
ordenen/conclusies trekken/relaties leggen tussen middel en doel/relaties
leggen tussen oorzaak en gevoel/voorstel om het probleem op te lossen
- Projecteren: je probeert je te verplaatsen in de gedachten en gevoelens van
iemand anders.
3. Expressieve taalfunctie
Experimenteren, gevoelens uiten, om iets te zeggen dat anderen nog niet eerder zo
hebben gezegd. Taal om ons te onderscheiden van anderen en ons net anders uit te
drukken op een speciale of creatieve manier. Taal is dan een expressiemiddel.
Verschillende niveaus van taal
Taal is gebonden aan regels: klankregels, vormen van verkleinwoorden, spellingsregels,
volgorde van de woorden in een Nederlandse zin of regels voor uitspraak, woordopbouw,
zinsopbouw en spelling, niveau van de gekozen taal.
Niveau Regels voor
Fonologisch niveau Uitspraak
Morfologisch niveau Opbouw van
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anne-185741. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.50. You're not tied to anything after your purchase.
