Summary
Samenvatting KT4 Preventie en Zelfmanagement AFPF
- Course
- Institution
Samenvatting van het vak AFPF voor kennistoets 4 Preventie en Zelfmanagement
[Show more]
Seller
Follow
cbgverpleegkunde
Content preview
AFPF: Casus 1 deel 1 Obesitas, Diabetes & Zuur-base evenwichtDe student kan lichamelijke, psychosociale en maatschappelijke factoren benoemen die tot
overgewicht en obesitas kunnen leiden.
Overgewicht en obesitas ontstaan door langdurige positieve energiebalans: er wordt meer energie
ingenomen dan er verbruikt wordt.
- Psychosociale oorzaken: aangeleerd eetgedrag door opvoeding en cultuur (snacks, frisdrank,
etc.), eten als reactie op stress, eetbuistoornis, depressie, overdadig aanbod ongezonde
voeding, zelfbeeld, persoonlijkheid, reclame (slanke modellen), alcoholgebruik
- Lichamelijke oorzaken: weinig lichaamsbeweging, genetische factoren (obestitas-gen),
leptineresistentie (verlaagd energiebehoefte), menopauze, overmatige productie cortisol
(Cushing-syndroom), stoppen met roken, gebruik van geneesmiddelen, gebrek aan slaap.
- Maatschappelijke oorzaken: slechte omstandigheden bv geen geld voor sportclub,
TV/computerspellen, slecht voorbeeld ouders
Mensen met Turkse, Antilliaanse, Marokkaanse en Surinaamse herkomst hebben een verhoogde
kans op obesitas. Ook mensen met een lage SES hebben een verhoogd risico. Obesitas is een
chronische ziekte. Oestrogenen en endorfinen stimuleren de eetlust. Het afkappunt voor
overgewicht bij volwassenen is 25, voor kinderen is dit anders.
De student kan benoemen welke ziektes een verhoogde kans hebben te ontstaan bij mensen met
obesitas.
Diabetes mellitus type 2, gewrichtsklachten, hart- en vaatziekten, slaapapneu, huidaandoeningen,
menstruatiestoornissen, jicht, galblaasaandoeningen. Verhoogde kans op kanker en galstenen.
Mogelijkheid om spontaan zwanger te worden neemt af, evenals seksueel functioneren. Bij extreme
obesitas kan het Pickwick syndroom optreden: de ademhaling wordt moeilijker, waardoor het bloed
te weinig zuurstof kan opnemen en te veel kooldioxide bevat → leidt tot slaperigheid, cyanose en
hartfalen.
De student kan de behandeling van overgewicht en obesitas verklaren.
De behandeling richt zich op verandering van de leefstijl (dieet- en voedingsadvies,
lichaamsbeweging en psychosociale factoren) en het verhogen van energieverbruik. Ook zijn er
verschillende vermageringsmiddelen op recept verkrijgbaar. Bij ernstig overgewicht (Quetelet-index >
40), kan een operatie worden overwogen. Ook wordt er gebruik gemaakt van cognitieve
gedragstherapie voor de aanpak van psychische factoren.
De student kan de oorzaken, pathofysiologie, symptomen, diagnostiek, behandeling en (late)
complicaties van DM1 (bij kinderen) en DM2 beschrijven.
Diabetes Mellitus type 1 Diabetes Mellitus type 2
Omschrijving De alvleesklier kan weinig of geen insuline De alvleesklier kan wel insuline maken,
maken, ontstaat vaak op jonge leeftijd maar te weinig om in de behoefte van het
meestal in korte tijd. Er is een absoluut lichaam te voorzien. Ontstaat vaak bij
tekort aan insuline, dus de patiënt moet ouderen en mensen met obesitas, klachten
bijspuiten. Insulineafhankelijke DM ontstaan geleidelijk. Insulineonafhankelijke
, DM
Oorzaken Vernietigingsproces onder invloed van Overgewicht, puberteit (verhoogde afgifte
andere factoren: virusinfecties, SH), roken, lichamelijke inactiviteit, veel
voedingsfactoren, erfelijke aanleg). verzadigd vet, weinig voedingsvezels,
erfelijke factoren (Marokkaanse, Turkse,
Surinaamse en Hindoestaanse afkomst
grotere kans)
Pathofysiologie Het afweersysteem vernietigt de B-cellen Alvleesklier blijft insuline produceren, soms
van de eilandjes van Langerhans in grotere hoeveelheden dan nodig. Het
(auto-immuunziekte). → tekort aan insuline lichaam ontwikkelt weerstand tegen de
en te hoge bloedsuikerspiegels effecten van insuline waardoor er
onvoldoende insuline is om aan de
behoeften van het lichaam te voldoen.
Symptomen Veel plassen (polyurie), veel dorst Veel plassen (polyurie), veel dorst
(polydipsie), afvallen, grote eetlust, (polydipsie), afvallen, grote eetlust,
misselijkheid, duizeligheid, onscherp zien, misselijkheid, duizeligheid, onscherp zien,
gevoelsstoornissen, pijn door afwijkingen gevoelsstoornissen, pijn door afwijkingen
zenuwstelsel, verhoogde vatbaarheid zenuwstelsel, verhoogde vatbaarheid
infecties, vermoeidheid. infecties, vermoeidheid.
Ernstige ontregeling: uitdroging, Ernstige ontregeling: ernstige uitdroging,
shockverschijnselen, Kussmaul ademhaling, verwardheid, duizeligheid, convulsies,
lucht ruikt naar aceton, coma door coma.
verzuring.
Diagnostiek Een willekeurige glucosewaarde > 11,0 Een willekeurige glucosewaarde > 11,0
mmol + hyperglykemische klachten, of mmol + hyperglykemische klachten, of
twee glucosewaarden nuchter > 6,9 mmol twee glucosewaarden nuchter > 6,9 mmol
op twee verschillende dagen. op twee verschillende dagen.
Behandeling Toediening insuline, goede afstemming Leefstijladviezen (niet roken, beweging,
voeding/insuline/lichamelijke inspanning, voeding, max 2 alcoholeenheden/dag,
frequentie controle bls afvallen BMI > 25, metformine,
sulfonylureumderivaten, soms insuline
toedienen.
Complicaties Schade aan bloedvaten door Schade aan bloedvaten door
plaquevorming → schade aan zenuwen, plaquevorming → schade aan zenuwen,
hart, hersenen, benen/voeten, nieren, huid, hart, hersenen, benen/voeten, nieren, huid,
ogen. ogen.
Leukocytenfunctie aangetast → weerstand Leukocytenfunctie aangetast → weerstand
neemt af dus verhoogde kans infecties neemt af dus verhoogde kans infecties
De student kan de behandeling van DM2 beschrijven op gebied van medicatie, leefstijladviezen en
preventie.
- Medicatie: metformine remt de glucoseproductie in de lever en verbetert de
insulinegevoeligheid. Veroorzaakt geen hypoglykemie. Sulfonylureumderivaten bevorderen
, de afgifte van insuline door de B-cellen in de pancreas. Hierdoor daalt de bloedsuikerspiegel,
vermindert de glucosetoxiciteit en verbetert de B-celfunctie. Kan hypoglykemie veroorzaken!
- Leefstijladviezen: niet roken, voldoende lichaamsbeweging, goede voeding, maximaal 2
alcoholeenheden per dag, afvallen bij BMI > 25.
De student kan uitleggen hoe ernstig ontregelde suikerspiegels (zowel hyper- als hypoglykemie)
kunnen leiden tot coma en hoe dit behandeld moet worden.
Hypoglykemie moet met spoed worden behandeld: snel glucose toedienen dmv voeding of
glucosetabletten, drinken van melk. In ernstige gevallen wordt glucose in een ader geïnjecteerd.
Diabetische ketoacidose, kan coma en overlijden als gevolg hebben. Ziekenhuisopname is
noodzakelijk, de patiënt krijgt intraveneus grote hoeveelheden vloeistof toegediend met elektrolyten
als natrium, kalium, chloride en fosfaat om de verliezen door overmatig urineren te compenseren en
de acidose te bestrijden door correctie van de zuurgraad. Insuline wordt meestal intraveneus
toegediend zodat het snel werkt en de dosis regelmatig kan worden bijgesteld. De behandeling van
non-ketotisch hyperglykemisch hyperosmolair coma lijkt op die van ketoacidose: vloeistoffen en
elektrolyten toedienen en de bloedsuikerspiegel wordt geleidelijk hersteld.
De student kan uitleggen hoe diabetische ketoacidose ontstaat en welke symptomen (waaronder
Kussmaul-ademhaling) daarbij horen.
Zonder insuline zijn de cellen niet in staat om glucose uit het bloed op te nemen. De cellen hebben
energie nodig om in leven te blijven, ze schakelen een hulpmechanisme in om die energie te
verkrijgen. Het lichaam breekt vetcellen af en begint vet te verbranden, hierbij komen ketonen vrij.
Deze leveren een geringe hoeveelheid aan energie aan de cellen, en maken het bloed te zuur
(acidose).
Symptomen: overmatige dorst (polydipsie), polyurie, braken, gewichtsverlies, misselijkheid,
vermoeidheid, buikpijn, aceton geur van de ademhaling en Kussmaul ademhaling → diep en snel om
de zuurgraad te herstellen. De zuren prikkelen het ademhalingscentrum in de hersenen!
De student kan het belang van goede voetverzorging bij patiënten met diabetes mellitus uitleggen.
Diabetes kan slechte circulatie in de voeten veroorzaken, waardoor het risico van zweren groter
wordt wanneer de huid beschadigd raakt. De zweren genezen daardoor ook trager. Daarnaast zijn er
gevoelsveranderingen waardoor mensen met diabetes hun voet anders gaan belasten. Op de sterk
belaste delen van de voet vormt zich dan eelt. Eelt verhoogt het risico van huidbeschadiging.
Neuropathie vermindert het gevoel in de voet, zodat pijn niet wordt gevoeld. Irritatie en andere
typen verwondingen worden soms niet opgemerkt. Soms wordt er pas pijn gevoeld als de
verwonding door de huid is gedrongen.
De student kan benoemen welk effect corticosteroïden hebben op de bloedsuikerspiegel.
Corticosteroïden veroorzaken een stijging van de glucosespiegel en hebben een verhoogd risico op
diabetes. Bij mensen met diabetes kan de insulinebehoefte met 50% stijgen omdat de lever meer
glucose aan het bloed afgeeft, de lichaamscellen minder glucose opnemen, de patiënt zal aankomen
in gewicht met insulineresistentie als gevolg. Het lichaam geeft hierdoor mogelijk minder insuline af.
De student kan benoemen welke hormonen, naast insuline en glucagon, invloed hebben op de
bloedsuikerspiegel en tevens per hormoon benoemen wat die invloed is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cbgverpleegkunde. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75323 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now