Psychologie en sociologie – H11
Er zijn twee belangrijke oorzaken van beïnvloeding op sociaal gebied. Dit zijn:
1. Informatieafhankelijkheid: je hebt kennis of informatie nodig om een situatie te
kunnen beoordelen, om je mening te kunnen vormen en beslissingen te nemen. Je
wilt je waarnemingen ordenen.
2. Effectafhankelijkheid: je kunt je mede laten beïnvloeden door anderen omdat daar
een bepaald effect of een beloning tegenover staat. Groepsleden kunnen er
bijvoorbeeld voor zorgen dat je status in de groep gehandhaafd blijft of zelfs
verbeterd.
Sociale beïnvloeding is dus mogelijk wanneer er sprake is van een afhankelijkheidsrelatie.
Bij sociale controle gaat het om allerlei vormen van sancties die ingezet worden om gedrag
van individuen af te stemmen op belangrijke sociale normen en waarden.
Sancties
Sancties kunnen positief zijn, zoals het instemmend knikken en het geven van prijzen, of
negatief, bijvoorbeeld afkeurende blikken, boze reacties of ‘het vingertje’.
Sociale controle
Sociale controle wordt toegepast in allerlei groepssituaties en maatschappelijke
omstandigheden. Zo kun je je gedwongen voelen de tuin eens flink op te knappen omdat je
al weken last hebt van blikken of opmerkingen van de buren.
Sociale controle gaat afwijkend gedrag tegen. Veranderingen binnen een systeem kan men
proberen tegen te houden.
Conformeren
Beïnvloeding kan direct of indirect plaatsvinden. Wanneer een leidinggevende je de
opdracht geeft om binnen een week een notitie te produceren, dan heb je te maken met
directe beïnvloeding; het gaat immers om een duidelijk waarneembare poging om het
gedrag van een andere partij te beïnvloeden.
Bij indirecte beïnvloeding zijn er geen duidelijke personen aan te wijzen die iemands
attitudes of gedrag beïnvloeden, bijvoorbeeld wanneer je een bijna lege wachtkamer
binnenkomt, ga je niet op de stoel náást iemand zitten, tenzij je haar kent.
Conformeren = toegeven aan een bepaalde norm van anderen zonder dat die anderen
daarom expliciet verzoeken.
Conformeren is vaak nuttig en maakt sociaal contact gemakkelijk. Echter heeft het ook een
negatief effect. Het kan namelijk zo ver gaan dat we dingen gaan zeggen en doen die tegen
onze eigen normen ingaan.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller danielvdv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.