Systeemgericht werken – Handelingsgericht werken: een handreiking voor het schoolteam
In blok 3.3 worden de principes van HGW besproken en direct toegepast in praktische opdrachten. Doormiddel
van interactieve werkvormen worden verbindingen gemaakt naar de eigen praktijksituatie van de studenten.
Aan het eind van deze periode wordt getoetst of studenten de 7 uitgangspunten van Handelingsgericht Werken
kennen, het belang ervan kunnen benoemen en deze 7 uitgangspunten kunnen vertalen naar de praktijk.
Studenten kunnen SMART-doelen en onderwijsbehoeftes bij verschillende leerlingen formuleren in de vorm
van hulpzinnen. Op basis van deze hulpzinnen kunnen de studenten vervolgens effectieve subgroepen
samenstellen. Aan het eind van deze periode zijn de studenten in staat n.a.v. ongewenst gedrag kleine, snelle
doelen voor leerlingen te formuleren en hen gerichte, effectieve feedback te geven. De studenten kennen de 7
richtlijnen voor communiceren met ouders en tot slot kennen de studenten de 4 stappen en 6 fasen van de
HGW-cyclus.
Hoofdstuk 1 – Uitgangspunten handelingsgericht werken
Handelingsgericht werken (HGW) heeft als doel: kwaliteit van het onderwijs en de begeleiding voor alle
leerlingen te verbeteren. De verschillen tussen kinderen worden gewaardeerd. Wat heeft dit kind, van deze
ouders, in deze groep, bij deze leerkracht, op deze school, de komende periode nodig.
7 uitgangspunten handelingsgericht werken:
1. Onderwijsbehoeften leerling staan centraal
2. Het gaat om afstemming en wisselwerking
3. De leerkracht doet ertoe
4. Positieve aspecten zijn van groot belang
5. We werken constructief samen
6. Ons handelen is doelgericht
7. De werkwijze is systematisch
1: Onderwijsbehoeften leerling staan centraal = wat heeft een leerling nodig om een bepaald doel te halen.
voorbeeld doel: Leerling met gedragsproblematiek leren om samen te spelen in speelsituatie, iets te vragen
aan ander kind en aardig antwoord geven op vragen. Onderwijs behoefte is dan: dat hij deze sociale
vaardigheden eerst apart oefent in een rollenspel met de leerkracht, dan met een medeleerling waarmee hij
goed overweg kan, gevolgd door een gestructureerde spelsituatie onder toezicht en met feedback van de
leerkracht.
Voorbeeld doel: Leerling met langzaam leertempo de tafels 1,2,5 en 10 leren automatiseren.
Onderwijsbehoefte: extra leer- en oefentijd met gebruik van visuele hulpmiddelen en ritme zoals een vaste
cadans in het opdreunen in de vorm van een rap. Bij voorkeur oefent ze ook thuis met ouders.
Onderwijsbehoefte: wat heeft een leerling nodig om een bepaald doel te halen. Centrale vraag: welke
vaardigheid moet het aanleren en welke benadering en instructie is nodig. Er wordt niet gekeken naar wat er
mis is met het kind maar naar wat het kind nodig heeft om het doel te bereiken. Vb: niet: Jeffrey kent de
sommen 1 tot en met 10 nog niet uit zijn hoofd en is ongemotiveerd, maar Jeffrey heeft elke dag 10
minuten tijd nodig om op een speelse manier te kunnen oefenen de sommen 1 tot en met 10 te memoriseren.
Waarom hechten we zo’n belang aan onderwijsbehoeften?
1) In gesprekken over kinderen blijven we vaak hangen in problemen. Hierdoor bestaat het gevaar dat onze
doelen en het traject daar naartoe minder aandacht krijgt. Door het probleem kort te benoemen en dat het
gesprek te vervolgen met de vragen: wat willen we bereiken? Wat is ons doel? En hoe gaan we het realiseren?
ontstaat er een ander gesprek met meer perspectief.
2) Het concretiseert het streven naar afstemming. Kinderen verschillen en de aanpak van ouders en
leerkrachten doet ertoe. Samen bespreken ouders en school wat het kind nodig heeft en gaan na wat er al
goed gaat.
3) Kennis en ervaringen van alle patijen wordt benut. (Zoals: IB, AB, RT, schoolpsycholoog, leerkracht, ouders
en het kind zelf) Welke oplossingen hebben zij? Welke aanpak werkt volgens hen? Door deze informatie samen
te vatten ontstaat er een goed zicht op de gewenste aanpak.
4) Onderwijsbehoeften bieden een helder en zinvol kader voor communicatie over passend onderwijs.
Men spreekt dezelfde taal in de school en de regio. Problemen, diagnosen en stoornissen geven niet direct een
zicht op het onderwijsaanbod wat het kind nodig heeft. De ene leerling met een E-score is de ander niet.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller carolienxx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.82. You're not tied to anything after your purchase.
