H13.1 Het centrale zenuwstelsel (Binas 88A, 88B, 88C)
Het zenuwstelsel bestaat uit 2 delen:
- het centrale zenuwstelsel: bestaat uit neuronen (zenuwcellen
- het perifere zenuwstelsel: bestaat uit zenuwen, bundels uitlopers van
zintuigen die het CZS verbinden met spieren en klieren.
-
De donkere kleur van de grijze stof is afkomstig van cellichamen van miljoenen neuronen.
De lichte kleur van de witte stof komt van myeline, een witgele vetachtige stof.
- Tussen de twee binnenste hersenvliezen stroomt hersenvloeistof → dit biedt
extra bescherming tegen schokken en een afvoerroute voor afvalstoffen
- De hersenbarrière beschermt de hersenen oa tegen ongewenste stoffen,
deze laat selectief stoffen door → via actief transport
- De ruimte tussen de endotheelcellen van de haarvaten zijn erg klein door
verbindingen → Tight junctions.
- Astrocyten spelen ook een belangrijke rol bij de uitwsiseling vans stoffen
tussen het bloed en het hersenvocht ←zogenaamde gliacellen, steuncellen
met veel uitlopers, die vrijwel een gesloten kring rondom de haarvaten vormen
De grote hersenen bestaan uit 2 helften, deze zijn verbonden dmv een hersenbalk. Grote
aantallen neuronen geven hun informatie aan elkaar door ← dit gebeurt in het
grijze deel/ hersenschors.
- zorgen voor het logisch redeneren, je wil, je bewustzijn, de geheugenfuncties
en emoties
De hersenschors
- geluid → via impuls naar hersenneuronen → sensorische centra
- primaire gehoorzintuig: vindt bewustwording plaats,
- secundaire gehoorcentrum: interpreteren van het geluid
- primaire motorische schors: kleine gebieden met neuronen die allemaal een eigen
groep spieren aansturen.
- secundaire motorische schors: bevat informatie over hoe de spieren hun
bewegingen gecoördineerd kunnen uitvoeren
- rehtse motorische schors: bestuurd de linkerzijde
- linker motorische schors bestuur de rechterzijden
Thalamus
- alle info (behalve geurinformatie) gaat via de thalamus naar je hersenschors
- soort zeef: selecteert welke impulsen van zintuigen naar de verschillende gebieden
van de hersenschors gaan.
- Dopamine geeft de boodschap van neuronen door. (alcohol stimuleert de vorming
van dopamine)
hypothalamus
- betrokken bij de homeostase
- bestuurt hormoonklieren, en zorgt voor ritme
- controle autonome zenuwstelsel
, - beïnvloedt de werking van de organen als de darmen, longen etc.
kleine hersenen
- spelen rol in het coördineren van bewegingen.
hersenstam
- middenhersenen, pons en het verlengde beenmerg
- middenhersenen: spelen rol bij reflexen mbt zien en horen
- pons: verbindt grote en kleine hersenen en is evenwichtszintuig tussen het
evenwichtszintuig in je middenoor en de kleine hersenen
- verlengde beenmerg: overgangsgebied van de hersenen naar je
ruggenmerg → hier kruisen de zenuwbanen → bevat regelcentra
voor ademhaling, hartslag, slikken, hoesten, slapen en andere vitale
functies
de zwervende zenuw maakt oa verbindingen met verteringsklieren, hart en longen
ruggenmerg
- Hersenstam gaat over in ruggenmerg, dat hersenen met het perifere zs verbindt.
- Aan de rugzijde bevinden zich uitlopers van de sensorische neuronen → voeren
impulsen vanuit zintuig naar ruggenmerg → spinaal ganglion (verdikking van
sensorische neuronen bij elkaar)
- aan de buikzijde bevat de uitlopers van motorische neuronen → impulsen vanuit
het ruggenmerg naar de spieren
- cellichamen van de motorische neuronen liggen in de grijze stof aan
de buikzijde
- aan de rugzijde van de grijze stof liggen de cellichamen van de
schakelneuronen
- grensstrengen liggen aan beide zijden van het ruggenmerg → geleiden
impulsen naar bijv. longen, hart, lever en urineblaas
reflexen
- reactie op een prikkel zonder dat er bewustwording optreedt.
- Schakelneuronen in het ruggenmerg voorkomen bij een reflex dat een
impuls terechtkomt op ongewenste plaatsen.
- reflexen in het gebied van het hoofd gaan via de hersenstam en de hersenzenuwen
- zintuigcellen → sensorische neuronen →schakelneuronen →
motorische neuronen → spier- of kliercellen → reflexboog
- er zijn aangeboren reflexen en motorprogramma's (moeten worden aangeleerd door
de grote hersenen)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller waternelon2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.26. You're not tied to anything after your purchase.