Media, Macht & Samenleving
Les 1: Introductie-les
Het is cruciaal om de structuur en werking van media goed te begrijpen
De structuur en werking van media is vaak onzichtbaar
We moeten leren kijken wat op (front-end) én achter onze schermen gebeurt (media
backends)
Media
Waarover praten we, als we praten over media?
Verwijs niet zomaar naar “de media”
“de media” = veel te algemene term
Het is een complexe verzameling van instituten en actoren die media maken
Media als meervoud van medium, wat sinds midden 19 de E verwijst naar:
Een technologisch communicatiemiddel
Staat in om informatie en communicatie-inhoud te distribueren naar een groot
publiek
Vandaag zijn media sterk gedigitaliseerd en in staat informatie en communicatie-inhoud te
verzamelen, op te slaan, te verwerken en te distribueren
Media hebben 2 componenten:
1. Een inhoudelijke component
Wat we zien op schermen
Symbolisch, betekenisgevend, representaties
2. Een materiële component
Vaak onzichtbaar
Technologisch, organisatorisch, infrastructureel
Media zijn voortdurend in evoluties, voornamelijk het resultaat van technologisch doorgedreven
innovaties
Nieuwe dragers van media-inhoud betekent ook:
Nieuwe circulatie productie en distributie van inhoud
Nieuwe media-organisaties
1
,Media - Historie
20ste E – MASSAMEDIA
Ontwikkelen zich in relatie tot industrialisering (elektrificatie!) en urbanisering,
Moderne media-industrie die professioneel georganiseerd was ontwikkelt zich
Media kwamen centraal te staan in het alledaagse leven van mensen die leefden in
massamaatschappijen
Media werden belangrijke instituten in de politieke en economische organisatie van de
samenleving
bijv. de radio om naar het nieuws te luisteren in real-time
Laat 20ste E – Digitale media en digitalisering
Digitale media kunnen alle informatie omzetten in binaire codes
Laat media toe het te verwerken tot verschillende formaten en het te manipuleren
In 1990 wordt het internet ontwikkeld door de VS als een militaire technologie tijdens de
koude oorlog
Geleidelijk aan komen personal computers huishoudens binnen
Het internet is dan nog een netwerkcommunicatie infrastructuur die niet
commercieel is (!)
Begin 21ste E – Het internet ontwikkelt zich tot een participatieve omgeving
In het begin van de 21steE ontwikkelt het internet zich tot een participatieve omgeving waar
wij niet alleen media-inhoud consumeren maar ook produceren
Prosumer (producent + consument)
Het internet wordt een commerciële omgeving (!) gedomineerd door grote digitale
platformen, ook met ongeziene gevolgen voor de traditionele media-industrie
Grote digitale platformen: Amazon, 1997, Google/Alphabet, 1998, Facebook/Meta,
2004, Netflix, 2007, Apple Iphone, 2007
De smartphone zorgde ervoor dat het internet een participatieve en data-gedreven
infrastructuur werd die als het ware een verlengde van het menselijk lichaam is
geworden
Wij dragen dit toestel altijd dicht bij ons en kunnen altijd en overal media consumeren
2
, Serieuze piek in april 2020 omwille van corona
Na de piek is het niet meer sterk gedaald.. Dit wil zeggen dat media gebruiken een gewoonte
is geworden, en gewoontes zijn moeilijk los te laten.
Soms neem je onbewust je smartphone vast of ben je onbewust op je smartphone bezig
Het is belangrijk om bewust te zijn van de media die je aan het gebruiken bent
Vandaag zijn media gericht op het verzamelen van data over gebruikers en vervolgens zetten
media die data in als commerciëel goed
De shift van massamedia en haar klassieke instituten in de 20 ste E naar participatieve media
die data-gedreven zijn is transformerend voor media zelf, maar ook maatschappelijk
Media observeren en beantwoorden de gebruiker op basis van dataverzameling
Bijv. Netflix (het algoritme van Netflix is ingespeeld op je kijkgedrag en aangepast aan je
kijkersprofiel)
Samenleving
Waar gaat het over als we praten over de samenleving?
Samenleving verwijst naar de hele sociale wereld waarin we bestaan
of “het geheel van instellingen en relaties waarbinnen een relatief grote groep mensen
leeft" (Williams)
De samenleving gaat over het geheel aan:
Sociale relaties
Alledaagse interacties en de organisatie van verschillende sociale groepen en
categorieën van differentiatie, zoals die, o.a., op basis van klasse, etniciteit en
gender.
3
, Patronen van rijkdom, macht en ongelijkheid vormen kernelementen van samenlevingen,
evenals sociale instellingen, waaronder het overheidsapparaat en de wet,
onderwijssystemen, religieuze organisaties, commerciële ondernemingen en kleinschaligere
organisatorische eenheden zoals het gezin.
Gevestigde hiërarchieën van rijkdom, macht en controle vormen met sociale
instellingen een complex geheel van structuren waarin sociale relaties worden
beleefd
Voor degenen die samenlevingen bestuderen, is een belangrijke vraag de relatie
tussen deze gevestigde structuren en menselijke 'agency'
‘Agency’: het vermogen van mensen tot zelfbeschikking, de mogelijkheid die
individuen hebben om zich vrij te bewegen (individuele vrijheid).
Media zijn belangrijk op zoveel niveaus van het hedendaagse sociale leven dat zij een cruciale rol
spelen:
Media maken deel uit van de structuur van de samenleving (waarin verhoudingen van
rijkdom macht en ongelijkheid worden bepaald)
Aan de andere kant faciliteren zij ook agency door democratische controle (onafhankelijke
journalistiek), zelfexpressie & zelfontplooiing ((zelf-)representatie).
Macht
De relatie tussen media en macht moeten begrepen worden als de capaciteit van media om
informatie en communicatie te controleren
Het controleren van communicatie in samenlevingen is wat media aanzienlijk veel macht
geven
Daarom zijn media geen bedrijven, instituten of organisaties zoals elke andere, maar spelen
zij een bijzondere maatschappelijke rol
Er zijn twee dominante manier om na te denken over de relatie media en samenleving, en de
macht van media
Media als vormgever
Media als spiegel
Media als vormgever van de samenleving
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller katiasmits. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.20. You're not tied to anything after your purchase.