Samenvatting Broddelen: een (on)begrepen stoornis
Hoofdstuk 1 Theoretische achtergronden
Stotteren
Bij zuiver stotteren is er sprake van veel onvrijwillige interrupties in de vloeiendheid van de spraak en
stotterende sprekers hebben vaak een gevoel van controleverlies. Meestal herhalingen, verlengingen
en blokkades.
Broddelen
Broddelen kan gezien worden als een verborgen stoornis. Bij broddelen wordt een hoge frequentie
normale niet-vloeiendheden geconstateerd.
Broddelen kan zich ontwikkelen tot stotteren, mogelijk door spreekangst en negatieve reacties. Vaak
zien we als bijkomend verschijnsel bij broddelen een stoornis in taalplanning op linguïstisch of
pragmatisch niveau. Als de verminderde verstaanbaarheid of vloeiendheid een relatie heeft met het
spreektempo van de cliënt kan er sprake zijn van broddelen.
Definitie broddelen = een stoornis in de vloeiendheid van het spreken waarbij de spreker niet in staat
is zijn tempo aan te passen aan de linguïstische (grammaticale encodering) of motorische
(fonologische ecodering) eisen van het moment.
Symptomen:
De segmenten van haastig spreken gaan bij broddelen samen met één van de volgende drie
symptomen:
Een hoog en/of onregelmatig articulatietempo
Een hogere frequentie van diverse niet-vloeiendheden die niet op stotteren lijken
Een verminderde spraakverstaanbaarheid door een hoger niveau van coarticulatie (weglaten
van syllaben of klanken, telescopie= in elkaar schuiven) en/of door oppervlakkige articulatie
Als de processen van taalformulering onvoldoende zijn geautomatiseerd, kunnen fouten in de
taalproductie verwacht worden. Het lijkt erop dat dit zich bij het broddelen voordoet. De fout kan
zitten bij het plannen binnen de beschikbare tijd (hij praat voor nagedacht) of er is onvoldoende tijd
gepland voor de spraakproductie (praat zn tong voorbij). Bij het verlagen van het spreektempo zullen
de fouten omlaag gaan.
We spreken bij het broddelen van een taalprobleem, omdat hij de linguïstische structuren wel
verworven heeft maar deze onder tijdsdruk niet accuraat kan produceren, zonder tijdsdruk lukt het
wel.
Model van Levelt
Bij de drie stappen van het model kan het misgaan.
1. de pre-verbale boodschap als het samenstellen van de boodschap of het monitoren niet goed
gaat kan de persoon iets zeggen wat niet goed gaat.
2. samenstellen van woorden en zinnen ieder woord in de zin moet opgebouwd worden met
lettergrepen en dit alles moet in de juiste volgorde gebeuren.
3. het uiten van de boodschap door hoogfrequente en laagfrequente woorden moet het
spreektempo worden aangepast. Als dit niet gebeurt kan dit ertoe leiden dat de spreker als preekt
voordat de boodschap onvoldoende gereed is.
Er is een rustig spreektempo nodig om de drie stappen correct te kunnen afronden.
Factoren die het tempo van de taalproductie beïnvloeden:
1. Taalautomatisering: niet-vloeiendheden en fouten
Als processen rond taalformulering geautomatiseerd zijn, kan er in een hoog spreektempo
worden gesproken. Bij broddelende sprekers zijn deze processen onvoldoende
geautomatiseerd en kunnen er twee gevolgen ontstaan:
a. Niet-vloeiendheden > normale niet-vloeiendheden (woordherhalingen, interjecties,
zinsdeelherhalingen, revisies) en stotter-niet-vloeiendheden (klankherhalingen,
verlengingen of blokkades met eventueel spanning).
b. Fouten in de woordstructuur > coalescentie (assimilatie, deletie), telescopie,
verwisselen syllaben, verwisselen klanken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Ien97. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.46. You're not tied to anything after your purchase.