Summary
Samenvatting Boekverslag De aanslag
- Course
- Level
- Book
Boekverslagen voor mondeling Nederlands
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: katleendekeyser • 6 year ago
Seller
Followmaxvanelten
Reviews received
Content preview
Boekverslag De aanslagSV 1:
Proloog
'Ver, ver weg in de tweede wereldoorlog woonde een zekere Anton Steenwijk met zijn ouders en zijn
broer aan de rand van Haarlem.'Na deze eerste zin volgt een nauwkeurige beschrijving van de
omgeving: de vier huizen die de allure van villa's hebben. De namen van de huizen (Welgelegen,
Buitenrust, Nooitgedacht,Rustenburg) en hun bewoners stralen gezapigheid en rust uit, evenals de
omgeving. 'De klinkers van de rijweg aan de voorkant waren in een visgraatmotief gelegd.' (p. 9).
Soms komt een schip door het Spaarne gevaren. Het meest geniet Anton van het tafereel van een
man die aan boord lopend het schip met een stok voortduwt: 'een man die naar achteren liep om
iets naar voren te duwen, en tegelijk op dezelfde plaats bleef' (p. 10). Motorschepen splijten het
water tot een V,die door de wal wordt gekeerd 'tot een omgekeerde V, een labda, en zo voort in
steeds zwakker herhaling. 'Elke keer probeerde Anton vast te stellen, hoe het zich nu precies voltrok,
maar elke keer groeiden de factoren aan tot een patroon, dat hij niet meer kon overzien.' (p. 11).
Eerst episode: 1945
1 Op een avond in januari 1945 zit het gezin Steenwijk in een verduisterde huiskamer. Peter maakt
zijn huiswerk, Anton leest een artikel in Natuur en Techniek getiteld 'Een Brief aan ons Nageslacht',
vader zit een boek te lezen en moeder verandert een trui in een knot wol. Vader legt de jongens uit
wat een symbolon is: twee delen van een steen die op elkaar blijken te passen, een sluitend geheel
vormen. Vervolgens gaat men een spelletje Mens-erger-je-niet doen.'Het was bijna acht uur:
spertijd.'
2 In de stilte weerklinkt plotseling een zestal schoten, de aanslag op Fake Ploeg, hoofdinspec-teur
van politie, 'de grootse moordenaar en verrader van Haarlem en omstreken'. Diens zoon,Fake Ploeg
jr., is een klasgenoot van Anton. Snel verslepen de buren (Korteweg) het lijk van Nooitgedacht tot
voor Buitenrust. De gebeurtenissen worden zonder emotie door Anton opgeslagen. Het gebeuren
'maakte zich los van alles wat er aan vooraf ging en er op zou volgen,snoerde zich in en begon de reis
door zijn verdere leven'. (p. 32). Het huis Buitenrust wordt door de Duitse militairen in brand
gestoken, de ouders worden weggevoerd en later samen met een aantal gijzelaars gefusilleerd.
Anton wordt voor die nacht ondergebracht in een politiecel in Heemstede.
3 In de politiecel blijkt ook een jonge vrouw te zitten - de lezer kan vermoeden dat zij bij de aanslag
betrokken was - die Anton bezweert de schuldvraag nooit te verleggen: 'Ze zullen je misschien van
alles wijs proberen te maken, maar je moet nooit vergeten dat het de moffen zijn,die jouw huis in
brand hebben gestoken. Wie het gedaan heeft, heeft het gedaan, en niet iemand anders.' (p. 47).
Verder steekt ze een hele beschouwing af over liefde en licht, waar Anton niets van begrijpt. Ze
vertelt hem - als enige - van een getrouwde man te houden die ook van haar houdt.
4 Anton wordt na enige tijd uit de cel gehaald en naar de Ortskommandantur in Haarlem gebracht,
waar hij de bloedsporen van zijn celgenote van zijn gezicht wast: 'aarzelend, stukje bij beetje haalde
hij het enige dat hij van haar bezat weg' (p. 60/61). Vervolgens wordt hij met een militair konvooi
meegestuurd naar Amsterdam, waar een oom en tante van hem wonen.
Tweede episode: 1952
1 'De rest is naspel.' Als Anton hoort dat zijn ouders en ook zijn broer zijn gedood, blijft hij bij zijn
oom en tante wonen. Hij wordt als hun zoon behandeld, maar tevens met iets meer omzichtigheid
benaderd dan wanneer hij weer bij zijn ouders zou hebben gewoond; dat bevalt hem. Met de oorlog
houdt hij zich niet bezig. 'Als geen goede leerling en geen slechte' doorloopt hij het gymnasium;
vervolgens gaat hij geneeskunde studeren.
2 In september '52 bezoekt Anton een tuinfeest in Haarlem. Gesprekken over Korea, waaraan hij
, nauwelijks deelneemt. Anton verlaat het feest snel en besluit nu meteen maar afscheid te nemen
van het verleden.
3 As op de plek des onheils, met veel wildgroei. De naam 'Nooitgedacht' is weg. Mevrouw Beumer
nodigt hem binnen in Welgelegen. Ze heeft wel eens iemand naar de lege plek zien kijken, vanaf de
overkant van de straat. Anton realiseert zich dat als Peter zijn zin had gehad (hij wilde het lijk van
Ploeg voor Nooitgedacht wegslepen), dit huis in de as gelegd zou zijn en niet het hunne. Dan was
Peter misschien in Indië gesneuveld. 'Alles was onvoorstelbaar.' (p. 99). Nadat hij van mevrouw
Beumer heeft gehoord van een monument op de plaats van de fusillade,gaat hij daar kijken.
4 Terug in Amsterdam, vraagt hij zijn oom en tante waarom ze hem nooit hebben verteld van het
monument. Ze hadden dat wel gedaan, in '49; er was een uitnodiging geweest, maar Anton had
geantwoord dat die stenen hem gestolen konden worden.
Derde episode: 1956
1 'Als geen goede student maar ook geen slechte vervolgde hij zijn studie.' (p. 109). In 1953 gaat hij
op kamers wonen, boven een viswinkel. Al voor hij zijn artsexamen doet, besluit Anton anesthesist te
worden: dat beroep vergt geen al te grote betrokkenheid; bovendien boeit hem de gedachte dat de
narcose de uitingsmogelijkheid en de herinnering aan pijn wegneemt.
2 Opstand in Hongarije, landing van Fidel Castro op Cuba en... relletjes in Amsterdam. Bij zo'n rel,
toevallig bij Anton voor de deur, staat opeens Fake Ploeg jr., een 'grote grijze kei' in de hand, voor
hem.
3 Hij vraagt Fake mee naar binnen te gaan. Zonder plichtplegingen spreken zij over beider
achtergrond, zo eender en zo anders. Fake houdt zijn vader in ere en als Anton vraagt of zijn naam
dan ook op het monument had moeten staan, gooit hij de steen in de spiegel en verdwijnt.Daarop
ploft de oliekachel, 'een wolk roet' ontladend. (p. 129). 'Het roet verspreidde zich door de kamer.'
Vierde episode: 1966
1 In 1959 doet Anton artsexamen en gaat zich specialiseren in de anesthesie. Hij huurt een
verdieping in de buurt van het Leidseplein. In 1960 is hij tijdens de kerstvakantie in Londen. In
Westminster Abbey bekijkt hij de graven met beelden van de gestorvenen, 'onder definitieve
narcose', en de Coronation Chair, met onder de zitting een grote kei. Opeens staat hij oog in oog met
een Nederlandse stewardess, Saskia de Graaff; een jaar later trouwen zij met elkaar. Ze kopen een
half huis, in de buurt van het Concertgebouw.
2 Anton, Saskia en hun vierjarig dochtertje Sandra wonen de begrafenis bij van een oud-ver-zetsman,
vriend van haar vader. Tijdens de bijeenkomst daarna hoort Anton iemand iets zeggen over een
aantal schoten, wat hem meteen met 1945 verbindt.
3 De man in kwestie, Cor Takes, blijkt een van de daders van de aanslag. In het gesprek dat hij met
Anton heeft, vertelt hij over zijn drijfveer, terwijl Anton hem een en ander kan vertellen over de
toedracht van de gebeurtenissen na de aanslag. Takes zegt ook dat hij er na de bevrijding nog een
paar keer is wezen kijken. Die aanslag heeft voor Takes een bijzonder belang, omdat hij die samen
met zijn vriendin Truus Coster heeft gepleegd, die daarbij gewond was geraakt. Ze was gearresteerd
en kort voor de bevrijding gefusilleerd. Volgens Anton is zij degene bij wie hij in de cel werd
ingesloten.
4 Die middag droomt Anton van Buitenrust als een Griekse tempel en vervolgens realiseert hij zich
opeens dat Saskia wel een heel sterke gelijkenis vertoont met zijn voorstelling van Truus Coster. Of is
Truus juist een projectie van zijn beeld van Saskia?
5 De volgende dag bezoekt hij Takes. Hij ziet een foto van Truus en inderdaad ervaart hij haar
verschijning als die van Saskia. Takes vertelt dat hij van haar hield, maar zij niet van hem. Van alles
wat Truus ooit tegen hem gezegd heeft, kan Anton zich niets herinneren. Voor Takes is de oorlog nog
steeds niet voorbij. Hij laat Anton ook het pistool van Truus zien; voor Anton is de oorlog nu opeens
niet meer zo ver weg. Een overvolle asbak begint te smeulen en te walmen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maxvanelten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.78. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73216 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now