Summary
Samenvatting Historisch context 1: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
- Course
- Institution
Samenvatting van Historische Context 1: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Examenkatern VWO (uit 2015)
[Show more]
Seller
Follow
Ien97
Reviews received
Content preview
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 Deelcontext 11515:Karel V heerser over groot deel van de Nederlanden > voegde steeds meer toe aan zijn rijk >
1543: Karel V heeft alle Nederlanden handen.
Stedelingen moesten in de 16e eeuw belasting afdragen aan Karel V, hiervoor kregen zij privileges >
burgers kregen een sterke positie door privileges.
Karel V:
- Centralisatie vanuit Brussel > 3 Collaterale Raden (edellieden, ambtenaren > macht ipv. adel)
16e eeuw Reformatie, want altijd was West-Europa grotendeels katholiek geweest maar nu kwam er
kritiek op de katholieke kerk door Maarten Luther en Johannes Calvijn. > Rijksdag in Worms zodat
Luther kritiek kan terugnemen maar Luther deed dit niet. Met Calvijn moedigde hij gelovigen aan om
te zoeken naar het oorspronkelijke geloof m.b.v. Bijbel. Dit leidde tot afsplitsing van de katholieke
kerk: de protestantse kerken > Lutherse en een Calvinistische. 1555: ‘Wiens gebied, diens religie’.
In het Duitse rijk van Karel V veel vorsten Luthers. In de Nederlanden veel aanhangers van Calvijn.
Calvijn:
- lagere overheden mogen zich verzetten tegen hogere overheden als deze Gods geboden niet
juist diende.
- Onderdanen mogen zonder toestemming van hun vorst een kerk beginnen.
Karel V wilden ketters (protestanten) de doodstraf geven > bloedplakkaat.
1555: Filips II volgt Karel V op als heer. Hij ging door met kettervervolgingen en veel inwoners waren
het hier niet mee eens. 1566: smeekschrift door edellieden> stoppen van kettervervolgingen >
Tijdelijke stillegging van de vervolgingen > Hagenpreken (preken calvinisten in de buitenlucht).
Situatie slaat om: Calvinisten zorgen voor de beeldenstorm in de katholieke kerk > Filips II stuurt
hertog van Alva naar de Nederlanden om orde op zaken te stellen > Raad van Beroerten >
vluchtelingen. O.a. Willem van Oranje vluchtte, hij was tegen het gedrag van Filips en tegen
kettervervolgingen. > legde stadhouderschap neer en stuurde legers om Nederlanden binnen te
vallen. > Watergeuzen succes (schepen aanvallen, guerrillaoorlog) > 1572: steeds meer aanhangers
van deze opstand > Willem van Oranje werd leider en opnieuw stadhouder > aanvoerder tegen
Spaanse troepen en tegen Filips.
Voorbeelden gekoppeld aan de kenmerkende aspecten
Opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
De protestantse Reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.
1521- Luther verschijnt voor de Rijksdag in Worms
Karel V zat de vergadering van Duitse vorsten, geestelijken en steden voor en wilde dat Luther zijn
ketterij herriep. Hij nam zijn uitspraken niet terug > Luther vogelvrij. > scheuring christelijke kerk een
feit. Na Rijksdag kreeg Luther bescherming van Duitse vorsten > meer aanhang > Lutherse kerk.
1550 – Instelling van de Bloedplakkaten
Ketterij volgens Karel V? > doodstraf (bloedplakkaat). Protestanten al langer vervolgd: 1523 =
Lutheranen op brandstapel. Filips II hernieuwde bloedplakkaten > 3000 ketters ter dood gebracht
onder Karel V en Filips II. Bloedplakkaten > oorzaak voor het verzet in de Nederlanden
Het begin van staatsvorming en centralisatie. + Het streven van vorsten naar absolute macht.
1531 – Instelling drie Collaterale Raden
1531: reorganisatie van het bestuur van Nederland > drie Collaterale Raden voor de hele
Nederlanden:
- Raad van Staten: advies over al het beleid in de 17 provinciën.
- Geheime Raad: wetten voorbereiden en uitvaardigen. Toezien op uitvoering ervan door
steden en gewesten
- Raad van Financiën: begrotingen opstellen en bezighouden met bedes (verzoeken om geld)
In de raden zaten edellieden en ambtenaren. Centralisatiepolitiek.
Drie Collaterale Raden > oorzaak voor het verzet in de Nederlanden.
Waardoor brak er een opstand uit in de Nederlanden?
Politieke reden: verzet tegen centralisatie en drie Collaterale Raden.
Godsdienstig: verzet tegen de ketterij
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Ien97. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now