Summary
Samenvatting geschiedenis - veranderende mens en wereldbeeld
- Course
- Level
samenvatting van H5 Memo boek het veranderende mens en wereldbeeld.
[Show more]
Seller
Follow
barbaravandenberg
Content preview
SAMENVATTING GESCHIEDENIS HOOFDSTUK 5KENMERKENDE ASPECTEN
1. Het begin van de Europese overzeese expansie
2. Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe
wetenschappelijke belangstelling
3. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
4. De protestantse Reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa
BEGRIPPEN
calvinisme
Contrareformatie
humanisme
lutheranisme
machiavellisme
mensbeeld
ontdekkingsreizen
protestantisme
Reformatie
renaissance
uomo universale
wederdopers
wereldbeeld
, 5.1 DE RENAISSANCE
Renaissance betekent weder geboorte van de oudheid en is een periode van ongeveer 1300 tot
1600. De verandering van het mensbeeld en het wereldbeeld veranderde. In de middel eeuwen was
de relatie met god het belangrijkst, dit begon tijdens de renaissance te veranderen. De mens ging
zichzelf vertrouwen en centraal stellen. Ze raakte geïnteresseerd in het leven op aarde en de precieze
werking van de natuur en samenleving.
uomo universale = universele mens, het ideaalbeeld de algemeen ontwikkelde mens, iemand die
zich volledig ontplooide.
Leonardo da Vinci (1452-1519) was een voorbeeld va n een uomo universale. Hij hield zich bezig met
anatomie van het menselijk lichaam, natuur, scheikunde, schetsen, schilderen, gebouwen en muziek.
Mensen zochten hun nieuwe inspiratie veel in de cultuur van de Grieken en Romeinen. Vooral
aandacht voor schrijvers die sinds de ondergang van het Romeinse Rijk vergeten waren.
Het Humanisme = de belangstelling van geleerden voor de antieke literatuur, poëzie en geschiedenis
De verandering van mentaliteit is in verschillende dingen te zien:
literatuur: in de middeleeuwen was het vooral een domein geweest van de geestelijkheid,
geschreven in de taal van de kerk. In de renaissance nam het zelfbewustzijn onder leken toe,
wat ook blijkt uit de opkomst van literatuur in de landstaal over veelal niet religieuze
onderwerpen. Dante en Boccacio zijn voorbeelden van renaissanceschrijvers.
Kunst: in de middeleeuwen had kunst vaak als doel het uitbeelden van godsdienstige
onderwerpen met veelal symbolische betekenissen, het maakte niet uit hoe natuurgetrouw
de weergave was. Renaissancekunstenaars hadden veel meer aandacht voor de manier
waarop het onderwerp uitgebeeld werd. Het moest het echte leven weerspiegelen. Ze
hadden aandacht voor licht, perspectief, schaduw, natuurgetrouwe kleuren, anatomie en
menselijke emoties. Botticelli, Rafaël en Michelangelo zijn bekende renaissancekunstenaars.
De politiek: in de middeleeuwen werd politiek gezien als een goddelijk plan. De humanisten
kwamen dit niet tegen in de geschriften van de klassieke oudheid. Daar stond juist dat de
machthebbers te handelen hebben in het belang van de gemeenschap.
Florentijn Niccolò Machiavelli (1469-1572) bestuurde zowel republieken als monarchiën en
schreef het moek “de vorst” en adviseerde machthebbers te zorgen voor stabiliteit. Het
welzijn van de staat was belangrijk. Hij vond dat er soms slachtoffers moeten vallen om een
hoger doel te bereiken. Machiavellisme is dan ook de leer dat de heerser moet handelen
vanuit wat belangrijk is voor de staat, het wordt ook wel gezien als een aanbeveling tot pure
machtspolitiek.
De renaissance ontstond in Italië. Er waren zelfstandige stadstaten ontstaan en sommige bewoners
waren erg rijk geworden door nijverheid en handel. Vooral in Florence was een culturele elite
ontstaan die zijn rijkdom wilde tonen. Daarom gaven ze kunstenaars de opdracht om schilderijen en
gebouwen te maken. Kunstenaars richtten zich op de klassieke oudheid, omdat rijke burgers zich
verwant voelde met de oude Romeinse stadscultuur. Ook kwamen er weer meer oude teksten naar
boven.
In 1450 ontstond de boekdrukkunst, waardoor deze nieuwe denkbeelden zich makkelijk konden
verspreiden en werd het centrum van de kunst en wetenschap vanaf de 16 e eeuw naar Noord-Europa
verplaatst. Mensen gingen anders naar de kerk kijken en humanisten keken ook kritisch naar de
Latijnse Bijbelvertaling. De Bijbelse humanist Erasmus vertaalde het nieuwe testament rechtstreeks
vanuit het Grieks om te kijken in hoeverre de geloofspraktijk afweek van de oorspronkelijke leer. Hij
wilde hiermee geen breuk in de geloofsgemeenschap veroorzaken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller barbaravandenberg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.40. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73314 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now