Summary
Samenvatting HC Verlichting VWO
- Course
- Level
bij deze mijn geschiedenis samenvatting gebaseerd op de historische context van de verlichting, dit is alle examenstof.
[Show more]
Seller
Follow
leeloo
Content preview
Hc verlichtingHalverwege 16e eeuw: Copernicus vindt een nieuw wereldbeeld over de planeten, (KA26).
(Observeren/experimenteren/redeneren)
Ontwikkelingen in de 16e eeuw
- Ontdekkingsreizen > nieuwe rijkdom, verbeterde scheepsbouw/navigatie/cartografie.
- Ambachtelijke technieken
- Humanistische tekstanalyse: kritische en onderzoekende houding (ontstaan bij
renaissance). (KA18/19)
- Rationalisme van Descartes: rede is enige bron van kennis (god geeft kennis).
- Empirisme van Locke: kennis komt voor uit ervaring (ongeschreven blad).
Nieuwe ontdekkingen en inzichten in het geloof
- Autoriteit van de kerk neemt steeds meer af
- Discussies over godsdienst in de samenleving
- Steeds meer gezien als een zaak van het individu en niet van de staat.
Hoe ontstond de verlichting?
- Stroming van geleerden in de 18e eeuw die vond dat de samenleving met de rede
moest worden onderzocht (KA 27).
Welke invloed?
- Meer vragen, wat is goed en fout, hoe moet je met elkaar omgaan.
- Te veel machtsmisbruik en bijgeloof
Via onderwijs en opvoeding vooruitgang
Grenzen van menselijk verstand
- Immanuel Kant
- Middenweg tussen empirisme en rationalisme
- Objectieve werkelijkheid en subjectieve interpretatie
- Grens aan verstand
Locke
- In die tijd droit devin > Locke zei dat er geen macht van god verleend moest worden
maar door volk, hij gaf de mens natuurrechten.
- Sociaal contract
Rousseau
- Volkssoevereiniteit
Montesquieu
- Trias politica, machtenscheiding
Smith
- Grondlegger van de vrijemarkteconomie
- Mens handelt uit eigenbelang
, - Verlichtingsidealen verspreiden door filosofen/romans en toneel/encyclopedie
Publieke opinie
Vorsten:
- Absoluut vorst: censureren de verlichting
- Verlicht absolutisme: bereid om verlicht te denken maar wel macht houden.
Ontstaan Amerikaanse revolutie
1763: 13 Britse koloniën in Noord-Amerika, bewoond door pelgrims, zij waren in contact met
filosofen.
GB eiste hoge belastingen, pelgrims waren hiertegen en denken over zelfbeschikkingsrecht.
4 juli 1776: 13 Amerikaanse staten onafhankelijk.
Iedereen gelijk geboren, iedereen recht om gelukkig te wezen.
(KA 29)
Verlichte ideeën in de VS
- Commitees of correspondence: schaduwregeringen die spraken over Britten
Founding fathers, George Washington die steun kreeg van verlichte denker Thomas
Paine die tegen Britten was.
1783: onafhankelijkheid gewonnen
Benjamin Franklin, contact met montesqieu en dus trias politica.
1787: grondwet
Hoe werken de verenigde staten
13 koloniën worden federale staat. Overheid beslist over buitenlandse politiek en economie,
Staat beslist over onderwijs, rechtspraak, politie.
- Rechten gelden niet voor vrouwen/tot slaaf gemaakte/inheemse bevolking.
Hoe kwam de VS aan zoveel slaven?
- Ontdekkingsreizen in 15e eeuw
- Europeanen maken kolonies en handelsposten
- Wereldhandel ontstaat
- 17e eeuw trans-Atlantische slavenhandel, hoogtepunt in 18e eeuw.
- Veel discussie over slavernij tijdens de verlichting.
Welke problematiek tussen noordelijke en zuidelijke staten?
Noord:
- Willen sterke centralisatie
- Invoerrechten als bescherming tegen Engelsen
- Kennen geen slavernij maar wel discrimineren
Zuid (plantages):
- Afzonderlijke Heersing
- Vrijhandel voor goedkope producten uit buitenland
- Wel slavernij en discriminatie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller leeloo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.50. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
71184 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now