Sesam atlas 2: vrouwelijke geslachtsorganen
Tot de inwendige vrouwelijke geslachtsorganen behoren: ovarium (eierstok), tuba uterina
(eileider), uterus en vagina. Bij de uitwendige geslachtsorganen horen: labia majora en
minora pudendi, vestibulum vaginae, glandulae vestibulares en de clitoris.
In het ovarium rijpen de vrouwelijke eicellen. De eicellen die bevruchtingsrijp zijn, worden
cyclisch door de eileider richting uterus getransporteerd. Als het tot bevruchting komt,
nestelt het jonge embryo zich in het daartoe voorbereide slijmvlies van de uterus.
De uterus, eileiders en eierstokken worden door het buikvlies overtrokken, hierdoor
ontstaat aan beide zijden van de uterus een frontaal, door buikvlies bedekt blad (lig. latum
uteri), dat tot aan de zijkant van de bekkenwand reikt. Het lig. latum uteri deelt de
peritoneale ruimte van het vrouwelijke bekken in een voorste en achterste buikvliesplooi:
excavatio vesicouterina en excavatio rectouterina.
Het ovarium ligt intraperitoneaal en is met een buikvliesduplicatuur aan de rugzijde van het
lig. latum uteri bevestigd. Aan de bovenste pool trekt het lig. suspensorium ovarii met de
ovariële vaten. Van de onderste pool trekt het lig. ovarii proprium naar de tubahoek van de
uterus. Het ovarium wordt omgeven door een stevig bindweefselkapsel, tunica albuginea,
dat een epitheliale bedekking heeft.
2
,Hierboven is de menstruatiecyclus afgebeeld. Een eicel rijpt in het ovarium en gaat
vervolgens via de eileiders richting de baarmoeder. Een eicel veranderd onder invloed van
LH in het gele lichaam. Blijft bevruchting van de eicel achterwege, dan verschrompelt het
gele lichaampje tot een bindweefsellitteken. Treedt echter een zwangerschap in, dan
ontwikkelt het gele lichaampje zich verder en wordt een corpus luteum graviditatis.
De eileiders verlopen aan beide zijden van de uterus, langs de bovenrand van het lig. latum.
Het is een lange buis die met het uiteinde opent naar de buikholte. Deze opening is
trechtervorming (infundibulum tubae uterinae) en bezig rafelige uitsteeksels (fimbriae
tubae). Het infundibulum zet zich voort in de ampulla tubae uterinae en vervolgens in de
isthmus tubae uterinae en treedt dan door de bovenste hoek van de baarmoederwand, pars
uterina. De eileiders liggen intraperitoneaal. De wand van de eileider bestaat uit tunica
mucosa, tunica muscularis en tunica serose. Eicellen worden door middel van trilharen en
peristaltiek voortgeduwd richting de uterus. De bevruchting van de eicel vindt plaats in de
eileider.
Bloedtoevoer van de eierstok en eileiders komt van de a. ovarica en de a. uterina. Het loopt
via gelijknamige venen plexus terug.
De baarmoeder is een dikwandig spierorgaan, dat licht naar voren ongeveer in het midden
van de kleine bekken tussen urineblaas en rectum ligt. Hij wordt onderverdeeld in een
corpus uteri en een cervix uteri. De bodem heet de fundus uteri (men zegt bodem, maar
werkelijk ligt de fundus bovenin). Aan de overgang van het baarmoederlichaam naar de
3
, baarmoederhals bevindt zich een vernauwing, de isthmus uteri. Een deel van de cervix uteri,
de portio, steekt uit in de vagina. De cavitas uteri is de baarmoeder holte.
In het slijmvlies van het cervicale kanaal liggen klieren. Ze produceren een slijm dat het
cervicale kanaal als een prop afsluit.
In het algemeen is het uteruslichaam tegen de cervix naar voren gehoekt, anteflexio uteri.
De uterus als geheel dreigt bij een lege blaas naar anteversio uteri.
Het lumen van het cavum uteri wordt door een slijmvlies, tunica mucosa of endometrium,
bedekt. Een wezenlijk deel van de uteruswand bestaat uit de sterke spierlaag, tunica
muscularis of myometrium. Delen van corpus en fundus uteri worden door pariëtaal
peritoneum overtrokken, tunica serosa of perimetrium. Aan de zijden, aan zijn randen,
grenst de uterus rechtstreeks aan bindweefsel dat onder het begrip parametrium wordt
samengevat. Het bindweefsel rechts en links van de cervix uterus wordt overeenkomstig als
paracervix aangeduid.
Het slijmvlies van de cervix uteri wordt niet beïnvloed door de cyclische opbouw en afbraak
van het uterusslijmvlies.
De uterus wordt overwegend door de a. uterina verzorgd. De plexus uterinus zorgt voor de
bloedafvoer.
Onderdelen die de uterus met omgeving bevestigen zijn o.a.:
De schede, vagina, reikt van de cervix uteru tot aan de schedeopening, ostium vaginae. De
vagina-ingang, introïtus vaginae, wordt door de schedeklep, hymen, omrand. De vagina
wordt voornamelijk door de rr. vaginales van bloed voorzien. De bloedafvoer gaat via de
plexus venosus vaginalis. Belangrijke zenuwen hier zijn de plexus uterovaginalis en de n.
pudendus.
De uitwendige delen van de vrouwelijke geslachtsorganen worden voornamelijk gevoed
door de a. pudenda interna. Afvoer gaat via de gelijknamige vene.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller GZW. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.82. You're not tied to anything after your purchase.