Filosofie
Hoofdstuk 1 de zelfoefening van het denken
Als gevolg van technologische ontwikkelingen leven we volgens de Sloveense filosoof Slavoj in een
unieke tijd waarin iedereen op een bepaalde manier wordt gedwongen om een soort filosoof te zijn.
De manier waarop we cliënten benaderen heeft te maken met, vooronderstellingen over
verantwoordelijkheid, rechtvaardigheid en respect en over de relatie tussen individu en samenleving.
Vinden we bijvoorbeeld dat ieder individu zich aan de maatschappij moet aanpassen, dan kijken we
anders tegen bijvoorbeeld drugsgebruikers en randgroepjongeren dan wanneer we menen dat zij
slachtoffer zijn van die maatschappij.
Interventies van sociaal werkers hebben in veel gevallen een normatief karakter. Daarom wordt
sociaal werk als een normatieve professionaliteit betiteld.
Waarden hebben geen objectieve geldigheid, zoals een wiskundig bewijs die wel heeft. er is geen
onweerlegbaar bewijs van respect, rechtvaardigheid, menswaardigheid, gelijk en vrijheid en er kan
niet wetenschappelijk worden aangetoond hoe we moeten handelen wanneer deze waarden met
elkaar in conflict komen.
Daarom staan de sociaal werkers voor de noodzaak om hun handelen en interventies in het leven
van hun cliënten te verantwoorden en te legitimeren.
Sociaal werkers kunnen niet zomaar hun eigen opvattingen volgen.
Ze moeten zich in de eerste plaats houden aan de wet, die cliënten beschermt tegen willekeurig
ingrijpen. De maatschappelijk werker mag geen informatie doorspelen aan familieleden.
In de tweede plaats werken sociaal werkers in een instelling die doelen stelt en methodieken
hanteert om die doelen te bereiken.
En tot slot hebben cliënten een eigen visie op wat het betekent mens te zijn en op hoe zij hun leven
willen inrichten en hun kinderen willen opvoeden.
Kortom sociaal werkers staan met het ene been in het systeem van wetten, regels, doelen, gebruikte
methoden, procedures, protocollen en resultaatafspraken en met het andere been in de leefwereld
van cliënten en doelgroepen.
Binnen de wettelijke kaders blijft er ruimte bestaan waarbinnen sociaal werkers naar eigen inzicht
kunnen handelen. Die handelingsruimte, ook wel de discretionaire ruimte genoemd, vraagt van hen
dat zij hun handelen verantwoorden tegenover de cliënten, de organisatie en collega’s en niet te
vergeten tegenover zichzelf.
Er blijven altijd filosofische vragen een rol spelen. Tot voor kort bestond er onder grote groepen
mensen een sterke eensgezindheid over wat het antwoord op veel van deze vragen moest luiden.
Autoriteiten als dominees en partijideologen vertelden een groot verhaal waarin alles op zijn plaats
viel. In onze huidige postmoderne informatiesamenleving ontbreekt dat grote verhaal, dat wil zeggen
een algemeen normatief kader dat vanzelfsprekend door de meerderheid wordt gedeeld.
Onze huidige samenleving is een netwerk van kleine verhalen die alle evenveel recht van spreken
hebben, elkaar aanvullen en tegenspreken en zich met elkaar verbinden en elkaar onderbreken. Bij
kleine verhalen moeten we wel goed voor ogen houden dat zij niet hetzelfde zijn als onze individuele
of persoonlijke verhalen.
Hoewel het tijdperk van de grote verhalen voorbij is, zijn sommige verhalen nog steeds dominant.
Deze verhalen zouden we sterke verhalen kunnen noemen.
Het sterke verhaal dat nu overal wordt verteld, is het verhaal over de autonomie van de mens. Het
verhaal gaat dat wij autonoom zijn, zelf onze keuzes willen en kunnen maken en zelf onze leefstijl
willen kiezen en niet afhankelijk willen zijn. Dit verhaal ligt ten grondslag aan het overheidsbeleid,
aan de opvatting dat de overheid zich dient terug te trekken en ons de ruimte dient te geven ons
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MelissaHu. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.