Hoofdstuk 16 endocrinologie/hormonen
Hoofdstuk 16.1 Endocrinologie/hormonen
Hormonen worden door endocriene klieren afgegeven aan bloed om organen te beïnvloeden.
Verschillende celtypen hebben receptoren voor een specifiek hormoon en in de cel zitten eiwitten
waaraan het hormoon zich kan binden. Als er te weinig hormoon circuleert worden er meer hormonen
afgegeven.
Hypofyse/hypothalamus
Hypothalamus met informatie vanuit het cerebrum wordt de aangepaste hormonale reactie
aangestuurd.
Hypofyse kleine klier op de schedelbasis die hormoonconcentraties handhaaft in opdracht van de
hypothalamus. Het maakt hormonen die andere endocriene klieren stimuleren.
TSH: thyreoïd stimulerend hormoon, zet de schildklier aan tot hormoonproductie.
ACTH: adreno corticotrooph hormoon, stimuleert de hormoonafgifte door de bijnierschors.
FSH en LH: follikel stimulerend hormoon en luteïniserend hormoon, zorgen voor productie van
geslachtshormonen en vruchtbaarheid.
Prolactine: brengt melkproductie in de borst op gang.
MSH: melanocyten stimulerend hormoon, versterkt pigmentvorming.
ADH: anti-diuretisch hormoon, versterkt terugresorptie in de nierbuisjes.
Schildklier
Schildklier een vlindervormig orgaan voor het bovenste deel van de trachea. Maak jodiumhoudende
hormonen (T3&T4) die het tempo van de stofwisseling stimuleren. In bloed zijn schilklierhormonen
gebonden aan plasma-eiwitten waardoor het niet de weefsels in kan. De ongebonden T3 en T4 zijn
daarom bepalend door het tempo van de stofwisseling in het lichaam. De productie en afgifte wordt
geregeld met TSH.
Bijschildkliertjes
Er zijn 4 bijschildkliertjes achter de bovenkant en onderkant van beide schildklierlobuli. Deze
handhaven bloedcalcium door parathormoon af te geven.
Als de vrij Ca++-concentratie in het bloed daalt, zorgt extra parathormoon voor botafbraak, meer
calciumopname vanuit de darm en minder calciumuitscheiding door de nieren.
Hypocalciëmie kan zorgen voor krampen en insulten, hypercalciëmie voor nierstenen.
Bijnieren
Bijnieren liggen bovenop de nieren en maken voornamelijk stresshormonen. Bijnierhormonen zijn
nodig om de bloeddruk en bloedglucose te verhogen bij stress. De bijnierschors produceert
aldosteron, cortisol en geslachtshormonen. Het bijniermerg produceert adrenaline.
Aldosteron: regelt het circuleren volume door stimulatie van de natriumresorptie uit voorurine, afgifte
geregeld door RAAS.
Cortisol: stresshormoon dat de glucosehuishouding handhaaft. Stimuleert gluconeogenese (omzetting
van eiwitten en delen van vetten in glucose).
Geslachtshormonen:
Adrenaline: verhoogt de arteriële bloeddruk door de hartslag te versnellen en arteriolen in de buik en
huid te vernauwen.
Pancreas
Het exocriene deel geeft spijsverteringsenzymen af via de pancreasbuis. Lipase, trypsine en amylase
bereiken zo het duodenum om vetten, eiwitten en zetmeel te verteren.
Het endocriene deel wordt gevormd door de eilandjes van Langerhans. De bètacellen maken insuline
die nodig is voor glucoseopname.
De alfacellen maken glucagon dat de bloedglucose verhoogt. Het stimuleert de glycogenolyse, de
reserves in lever en spieren worden omgezet in glucose.
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller DNijhof. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.53. You're not tied to anything after your purchase.
