Dit zijn mijn notities van alle lessen van BCA (gegeven door professor Thierry Vansweevelt) behalve les 1 aangezien dit inleidend was.
Ik heb aan de hand van deze notities mijn handboek aangevuld want het is een open boek examen.
De arresten zijn uitgebreid uitgelegd en ik heb deze afgedrukt en ...
- Incoherent stelsel: 1804 had men bepalingen. Art. 1382-86. Sindsdien is men nadruk meer
gaan leggen op schade vergoedende functie. Er zijn veel foutloze aansprakelijkheden
ingevoerd door wetgever. Men laat 1382 los. Bewijslast benadeelde is te zwaar en men gaat
begrip fout schrappen. Aansprakelijke partij (die risico in leven riep) wordt aansprakelijk
gesteld en er moet geen fout worden bewezen.
Bv producent gebrekkig goed. Bv: kerncentrales Bv: luchtvaartuigen Bv: olie tankers Bv:
medische experimenten
Dit maakt het aansprakelijkheidsrecht incoherent. Het is niet in WB maar je moet telkens
naar een wet kijken. Als er nu geen coherentie komt, wanneer dan wel?
- Onduidelijk systeem: niet veel wetten en regels. Het geheel is onoverzichtelijk. Depage vaak
aangehaald die citaat van Dante citeert. Het is onduidelijk en chaotisch.
- Discriminatoir en onrechtvaardig systeem: Matheus effect. Wie gaat schade vergoeding
betalen? Het is normaal aansprakelijke partij maar als die verzekert is dan is het de
verzekeraar. Bv: familiale polis is wijdt verspreidt. De lagere sociale klasse zien hier tegen op
en kennen belang niet. Ze kunnen zich beroepen op zo een verzekering. Rijkere burger heeft
een voordeel. Nieuw BCA: familiale verzekering is verplicht. Er is veel verzet op vanuit
verzekeraars.
- Duur systeem: vaak procederen om aansprakelijkheid verzekerde te betwisten
- Traag: advies expert is nodig.
Er is dus wel wat kritiek te geven. Zouden we het niet beter afschaffen en een ongevallen verzekering
van maken. Dit gebeurd in Nieuw-Zeeland. Men krijgt schadevergoeding ongeacht de oorzaak van
schade. Of het nu auto ongeval is of sportongeval. Je hebt recht op vergoeding lichamelijke schade.
Ook als niemand aansprakelijk is. Badkuipargument. Je glijdt uit in bad. In BE recht krijg je geen
schadevergoeding. Daar wel. In BE zijn er geen plannen om het in te voeren.
Hoofdstuk 2 De verhouding buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht en straf(proces)recht
Twee afdelingen: verschilpunten en raakpunten.
Verschilpunten
Strafrecht: vergelding en preventie. Straf kan strafrechter individualiseren. Je kan opschorting
toekennen, werkstraf opleggen,…. Men houdt rekening met subjectieve kenmerken van de dader.
BCA: ander systeem. Houdt zo weinig mogelijk rekening met subjectieve kenmerken (geslacht,
leeftijd, …) en gaat uit van integrale schadevergoeding. Norm: heeft iemand zich gedragen als
zorgvuldig persoon in dezelfde omstandigheden. Betwisting: rekening houden met ervaring bij
foutbeoordeling? Bv stagiaire advocaat maakt fout. Handelde je als normaal zorgvuldig advocaat?
Kan je uw gedrag toetsen aan stagiaire of volwaardig advocaat? Mening prof: ervaring zou niet
mogen meespelen. Want iemand die net rijbewijs heeft gaan we ook niet anders behandelen. Er is
wel mogelijk aansprakelijkheid stage-meester.
,Foutbegrip: rijkere inhoud dan bij strafrecht. Strafrecht zit in een buis. Je kan iemand maar
aansprakelijk stellen bij inbreuk strafwet. Je hebt bepaling nodig. BCA heeft het niet nodig: 1
bepaling. Normaal zorgvuldig persoon = soepeler en ruimer. Alles past er in.
Burgerlijke fout ook strafrechtelijke fout? Nee. Maar strafrechtelijke bepaling schenden is wel een
burgerlijke fout.
Belangrijk verschil: als iemand sterft vervalt strafvordering. Bij burgerlijke vordering gaat het over op
de rechtsopvolgers. Je kan erfgenamen betrekken.
Raakvlakken
Zijn er omdat slachtoffers niet alleen strafrechtelijke vervolging, ze willen ook een schadevergoeding.
Bij strafrechter voorbrengen = burgerlijke vordering die voortkomt uit strafrechtelijk misdrijf.
- Bv: verkeersongeval met lichamelijke schade. Dit is SV: slagen en verwondingen. Daaruit
volgt burgerlijke vordering voort. We willen ook schadevergoeding. Heeft men keuze om
naar burgerlijke of strafrechter te gaan? Ja die heeft men. Kan je het herzien nadien? Lecta …
principe: eenmaal je hebt gekozen, kan je keuze niet meer herzien.
- Cass: werknemer NMBS slachtoffer ongeval. Die heeft eerst een tijdelijke
arbeidsongeschiktheid gekregen. Nadien evolueerde het blijvende ongeschiktheid. Bij
tijdelijke ongeschiktheid gaat hij naar strafrechter voor schadevergoeding. Nadien is het
blijvend en wil hij vergoeding voor de toekomst. Hij gaat naar de burgerlijke rechter: rechter
zei dat het niet kon. Je moet kiezen. Cass: basis is artikel 4 SV. Je hebt keuze. Nergens in
artikel 4 of voorbereidende werken is er verwezen naar lecta una via. Cass zegt dat het niet
ertoe behoort en bestreden arrest wordt vernietigd. (RS bundel)
- Cass: steenbakkersarrest: twee steenbakkers. Maakt gevlamde stenen. Andere maakt het ook
en zegt dat het inbreuk is op octrooirecht. Deze techniek staat in elk HB voor bakkers en het is
niks nieuw. Het is belachelijk dat je een proces begint. Kun je misbruik maken recht om een
proces te starten? Kan het een fout zijn? Cass: iedereen heeft recht om naar RB te gaan en
kan op zich geen fout uitmaken maar er is maar 1 uitzondering. Je geeft blijk van
lichtzinnigheid waar een normaal persoon zich nooit tot zou beroepen. Dan is er fout. HVB
zegt: het gaat om groot bedrijf. Ze hadden zeker moeten beseffen dat ze geen been hadden
om naar RB te gaan. Rekening houden met grootte van het bedrijf om fout te beoordelen. Is
het niet te subjectief? Steenbakker maakte dus een fout en zegt: zo ernstig is het toch niet
dus houdt er rekening mee bij schadevergoeding. Cass verwerpt: aard fout beïnvloed omvang
schadevergoeding niet. Je moet het integraal vergoeden.
- Cass: rijkdom van burgerrechtelijke fout tegen strafrechtelijke fout. Chauffeur schuin
geparkeerd op onverlichte landweg en had lichten niet aangedaan. Auto botst er tegen. Heeft
die nu een strafrechtelijk misdrijf begaan? chauffeur zegt nee: lichten moeten pas aan bij
bepaalde breedte. Dus ik deed niks fout. HVB: ja maar wel een civielrechtelijke fout. Het is
niet strafrechtelijk maar een zorgvuldig chauffeur zou wel verlichten.
- Schorsing burgerlijk proces: verwoord door le criminel tient le civil en etat. Als iemand
vordering voor SV doet en ook voor BR doet. Dan kunnen beide een andere uitspraak doen.
Burgerlijke rechter is gehouden te wachten op SR. Burgerlijke vordering wordt geschorst.
Uitvloeistel: BR moeten wachten en is er door gebonden. = gezag strafrechtelijk gewijsde.
Burger gebonden door wat SR heeft beslist. Het heeft openbaar karakter.
- Gezag van gewijsde : twee arresten
1. Leidingen worden beschadigd bij werken. Komt voor politie RB Spa en de man bij wegen
van twijfel wordt vrijgesproken. Dan gaan ze naar RB van koophandel en meneer is
aansprakelijk. Cass: partij zegt gezag is erga omnes maar het doet ander soort
, aansprakelijkheid ontstaan dus niet gebonden door wat SR heeft beslist. Cass zegt: nee
als SR dit besliste dan is BR erdoor gebonden. Het is gegrond en BR vernietigd.
2. Troesthout arrest: meneer meers rijdt met wagen op landweg. Rijdt tegen meneer
troesthout zijn tractor. Meers wordt correctioneel veroordeeld wegens onopzettelijke
slagen en verwondingen aan mevrouw Meers die naast hem zat. Verzekeraar Meers gaat
naar burgerlijke RB en wil schadevergoeding van Troesthout. Was niet verlicht. HVB
Gent: we kunnen Troesthout niet aansprakelijk stellen want SR heeft al beslist dat Meers
aansprakelijk is en hij niet kon stoppen voor hindernis. Cass: ja maar je moet kijken naar
gezag van gewijsde hun inhoud. SR beslistte niet dat Troeshout geen fout zou hebben
gemaakt. En dat er geen causaal verband is tussen auto verlichten en ongeval. SR sprak
er niet over. Dus je bent niet gebonden.
Einde erga omnes karakter
Als auto bestuurder een verkeersongeval veroorzaakt en iemand is slachtoffer dan heeft deze twee
mogelijkheden. Schadevergoeding aan autobestuurder vragen of schadevergoedingsvordering
instellen tegen auto verzekeraar. Dit is een rechtstreekse vordering. Verzekeringswet maakt het
tweede mogelijk. Dit is handig als de bestuurder insolvabel is.
Stel: autobestuurder was dronken. Dit is een zware fout. Het is van dekking uitgesloten of minstens
heeft verzekeraar een verhaal op de autobestuurder. SO bij dronkenschap: gaat verzekeraar
aanspreken en verzekeraar kan verhaal instellen tegen bestuurder wegens dronkenschap. Er doet zich
een probleem voor: cass 8 maart 1973. Probleem is dat als iemand in dronken toestand als
bestuurder een ongeval maakt doet hij aan twee misdrijven. 1 slagen en verwondingen 2 rijden in
dronken toestand. In Principe kan SR twee straffen opleggen. Art 65 SW: als zelfde feit verschillende
misdrijven oplevert wordt enkel zwaarste straf uitgesproken. Sommige strafrechters vinden het zo
ernstig dat iemand dronken rijdt dat ze toch twee straffen opleggen. Beide feiten staan los van
elkaar. Dronkenschap is geen oorzaak van het verkeersongeval. Als SR twee straffen oplegt wil het
zeggen dat het losstaat en dat als verzekeraar naar BR gaat om verhaal in te stellen, dat hij
gebonden is door SR en geen verhaal kan instellen tegen bestuurder. Bevestigd in cass. arrest maar
omdat SR zich heeft tegengesproken wordt het gezag van gewijsde niet aanvaard. Arrest niet kennen,
enkel weten als strafrechter zichzelf heeft tegengesproken, dan geldt strafrechtelijk gezag van
gewijsde niet.
BELANGRIJK: nadien (klassiek leer) kwam stappersarrest. Stappers is autobestuurder en andere is
bromfietser. Die is op autoweg om links af te slaan. Stappers komt uit andere richting en vind dat de
brommer niet goed staat. Er is ongeval. Er is slachtoffer. Stappers: fout bij bromfiets die verkeerd
stond. Bromfietser vrijgesproken voor onopzettelijke slagen en verwondingen. BP gaan stappers
aanspreken voor BR. Stappers zegt: hij stond wel verkeerd die stond op mijn rijstrook.
HVB: het kan niet want SR heeft gezegd dat bromfietser goed stond = SR gewijsde.
Hij gaat naar cass. beroept zich op art. 6 EVRM. Ik ben gebonden aan zaak waar ik geen partij van
was. Cass: geconfronteerd met twee rechtsregels. Cass: art. 6 EVRM is hogere rechtsnorm. Hoger dan
strafrechtelijk gewijsde. Meneer Stappers moet gelegenheid krijgen om te kunnen bewijzen dat
bromfietser een fout maakte. Dit arrest: principe arrest. Erga omnes principe vaarwel. Kon niet
bewijzen dat er causaal verband is tussen dronkenschap en slagen en verwondingen. Hij kan toch
aanvoeren dat zij een verhaal kunnen instellen. Wetgever kwam tussen. Verzekeraars mogen verhaal
instellen tegen dronken auto bestuurder. Het verhaal is beperkt tot 30 000 euro. Verkeersongevallen
zijn een maatschappelijk risico. Het gebeurd regelmatig. Om te vermijden dat het totaal
, onvermogend wordt en je altijd schadevergoeding moet betalen is verhaal verzekeraar beperkt tot
30 000 euro.
Er is onderscheid: alcohol intoxicatie. Je hebt meer alcohol dan het maximum van de wetgever (BE
0,5 promille). Dronkenschap: geen controle over gedrag en daden. Het valt niet noodzakelijk samen.
Verzekeraar heeft maar verhaal bij dronkenschap. Belangrijk juridisch verschil.
Hoofdstuk 3 De verhouding contractueel en buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht:
samenloop en coëxistentie
Sommige studenten vinden dit moeilijk.
Vraag: Tussen A en B is er een overeenkomst. Dus aansprakelijkheid die er uit voort vloeit is
contractueel. De vraag is: niet tegenstaande ze een contract hebben, kunnen ze elkaar ook
aansprakelijk stelen met 1382 oud BW (BCA).
Aansprakelijkheidsregels verschillen + je kan enkel BCA of CA aansprakelijk worden gesteld. Summa
divisio. Uitgangspunt: er moet een contract bestaan. Pre contractueel of post contractueel: er is geen
contract. Dat is geen probleem voor de samenloop.
Ontstaat er een contract? Je moet je dit altijd eerst afvragen, pas dan kan de samenloop
plaatsvinden. Bv: rijden naar Gent. Iemand lift. Je neemt die mee. Sluit je een contract met lifter? Heb
je verbintenis opgenomen om die tot Gent te vervoeren? Stel persoon staat u niet aan, kan je die
persoon dan in SN afzetten of is het een contract? Nee maar het is niet zo duidelijk.
Trein halen: zonder vervoerbewijs. Heb je een contract geschonden als je wordt gepakt? Als je geen
contract sloot, dan speelt het geen rol en is enkel 1382 van toepassing. = randgevallen.
HVJ: uitspraak: reizigers en NMBS wil schadevergoeding en beroept zich op algemene voorwaarden.
Vrederechter vraagt hulp HVJ. Is het wel een contract? HVJ: ja er is een contract op grond con
sensualisme.
Contract moet geldig zijn + besloten tussen aansprakelijke partij en vragende partij. Stel je zit in een
lift vast als gast en je neemt uw vriend mee die geen gast is. Stel dat de lift vast zit is het dan CA of
BCA? Gast bestelde het online. Hij heeft contract. De vriend was een derde. Had geen contract.
Vriend moet zich beroepen op 1382 en u kan het met samenloop doen. Er is merkwaardige situatie:
mensen in dezelfde situatie worden anders behandeld naargelang ze een contract hebben.
Vierde VW: schade moet voortvloeien uit niet nakomen overeenkomst.
Wat is belang samenloop probleem?
Belang CA en BCA regels verschillen op sommige punten. We kijken nu naar verschilpunten:
- Aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken: is in BCA een foutloze aansprakelijkheid. In CA is
het een inspanningsverbintenis: fout moet worden aangetoond. In nieuw boek 5 heeft men
een specifieke bepaling ingevoerd voor CA aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken.
- Aansprakelijkheid veroorzaakt door hulppersonen: B heet voor uitvoering verbintenis een
hulppersoon bv aannemer en onderaannemer. BCA is aansprakelijk er enkel als er band is
tussen A en B ondergeschiktheid. Bij CA moet er geen ondergeschiktheid zijn.
- Verjaring is ook verschillend. BCA is 5 jaar en 20 jaar. CA is 10 jaar.
- Internationaal privaatrecht: internationale geschilpunten. BV Belg ongeval tegen Spanje.
Welke rechter is bevoegd en welk recht toepassen? Bevoegd als beheerder woonplaats in BE
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller antjedemot. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.11. You're not tied to anything after your purchase.
