Samenvatting ergotherapie bij atypische ontwikkeling 1
27 views 1 purchase
Course
Ergotherapie Bij Atypische Ontwikkeling 1
Institution
Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen (Artesis)
Deze samenvatting omvat de volledige cursus van 'ergotherapie bij atypische ontwikkeling 1'. Het document is opgedeeld in 2 delen. Het eerste deel is een samenvatting van de cursus met aanvullingen uit de Powerpoints. Het tweede deel omvat de hoorcolleges, die andere onderwerpen behandelden dan de ...
Samenvatting
Ergotherapie bij atypische
ontwikkeling 1
Laura Schellekens
Schooljaar 2022-2023
,INHOUDSOPGAVE
Praktisch .......................................................................................................................................................... 6
1. Visie op ergotherapie en atypische ontwikkeling ......................................................................................... 6
1.1 Kernbegrippen ............................................................................................................................................... 6
1.1.1 Handelen en handelingsgericht werken ................................................................................................. 6
1.1.2 Participatie en contextbased werken ..................................................................................................... 6
1.1.3 Cliëntgericht en empowerend werken .................................................................................................. 7
1.2 Ergotherapie bij ontwikkelingsproblemen .................................................................................................... 7
2. ICF als uniforme taal ..................................................................................................................................... 7
3. Referentiekaders .......................................................................................................................................... 7
3.1 Methodisch handelen ................................................................................................................................... 7
3.2 Methodisch ergotherapeutisch handelen en professioneel redeneren ....................................................... 7
3.2.1 Ergotherapeutisch handelingsprofiel: opstellen – diagnosticeren ........................................................ 8
3.2.2 Ergotherapeutische vraagformulering ................................................................................................... 9
3.2.3 Ergotherapeutische interventies: behandelen – adviseren – begeleiden – coachen – innoveren ........ 9
4. Evidence based practise ............................................................................................................................. 11
4.1 Nood aan EBP .............................................................................................................................................. 11
4.2 EBP in een notendop ................................................................................................................................... 11
4.3 het EBP-proces in 5 stappen ....................................................................................................................... 11
4.3.1 Een beantwoordbare professionele vraag formuleren ........................................................................ 12
4.3.2 ‘Best evidence’ zoeken om de vraag te beantwoorden ....................................................................... 12
4.3.3 De gevonden literatuur beoordelen op validiteit en betrouwbaarheid............................................... 12
4.3.4 De bevindingen in de praktijk toepassen ............................................................................................. 12
4.3.5 De veranderingen in de praktijk evalueren .......................................................................................... 12
5. Basaal leren en toepassen van kennis: spelen ............................................................................................ 12
5.1 Beschrijving ‘spel’ en ‘spelen’ ..................................................................................................................... 12
5.1.1 Ontwikkeling spel: spelstadia ............................................................................................................... 13
5.2 De cliënt in beeld......................................................................................................................................... 14
5.3 (Ergotherapeutische) interventies .............................................................................................................. 15
5.3.1 Spel in ergotherapie ............................................................................................................................. 15
5.3.2 Spelbegeleiding .................................................................................................................................... 15
5.3.3 Methodieken: verbreden, verdiepen, uitbreiden ................................................................................ 16
6. Mobiliteit ................................................................................................................................................... 16
6.1 De ontwikkeling van de grote motoriek ...................................................................................................... 16
6.1.1 Wetmatigheden in de ontwikkeling ..................................................................................................... 16
6.1.2 Babyreacties: vroegkinderlijke motorische ontwikkeling .................................................................... 17
1
, 6.1.3 (De ontwikkeling van) het veranderen en handhaven van de lichaamshouding ................................. 20
6.1.4 (De ontwikkeling van) het lopen en zich verplaatsen .......................................................................... 21
6.1.5 (De ontwikkeling van) zich verplaatsen met een vervoermiddel ......................................................... 22
6.1.6 De ontwikkeling van het evenwicht ..................................................................................................... 22
6.1.7 De ontwikkeling van de balvaardigheid ............................................................................................... 23
6.1.8 De ontwikkeling van het lichaamsschema ........................................................................................... 23
6.2 Ontwikkeling van de fijne motoriek ............................................................................................................ 25
6.2.1 De ontwikkeling van het reiken en grijpen........................................................................................... 25
6.2.2 De integratie tussen reiken en grijpen ................................................................................................. 26
6.2.3 Ontwikkeling van lateralisatie .............................................................................................................. 27
6.2.4 Dragen, verplaatsen en manipuleren ................................................................................................... 29
6.3 De cliënt in beeld......................................................................................................................................... 31
6.3.1 Formele observaties ............................................................................................................................. 31
6.3.2 Informele observaties .......................................................................................................................... 32
6.3.3 Functiegerichte meetinstrumenten ..................................................................................................... 32
6.3.4 Activiteiten- en participatiegerichte meetinstrumenten ..................................................................... 34
6.4 (Ergotherapeutische) interventies .............................................................................................................. 35
6.4.1 Vroegbesteding .................................................................................................................................... 35
7. Zelfverzorging............................................................................................................................................. 35
7.1 Ontwikkeling van zelfredzaamheid ............................................................................................................. 35
7.1.1 Zelfverzorging binnen taakgebied van de ergotherapeut .................................................................... 35
7.1.2 Begripsomschrijving ............................................................................................................................. 36
7.2 De cliënt in beeld......................................................................................................................................... 36
7.2.1 Sociale redzaamheidsschaal-Z .............................................................................................................. 36
7.2.2 Andere bruikbare assessments ............................................................................................................ 37
7.3 Ergotherapeutische interventies ................................................................................................................. 37
8. Emotionele ontwikkeling ............................................................................................................................ 37
8.1 De (sociaal) emotionele ontwikkeling ......................................................................................................... 37
8.1.1 Wat is de emotionele ontwikkeling...................................................................................................... 37
8.1.2 Belang van de emotionele ontwikkeling .............................................................................................. 37
8.1.3 Stadia in ontwikkeling van de emotionele ontwikkeling ...................................................................... 38
8.1.3.1 Eerste adaptatiefase (0-6 maanden) ................................................................................................. 38
8.1.3.2 Eerste socialisatiefase (6-18 maanden)............................................................................................. 38
8.1.3.3 Eerste individualisatie (18-36 maanden)........................................................................................... 39
8.1.3.4 Eerste identificatie (3-7 jaar) ............................................................................................................. 39
8.1.3.5 Realiteitsbewustwording (7-12 jaar) ................................................................................................. 39
8.2 Cliënt in beeld ............................................................................................................................................. 39
2
, 8.3 (Ergotherapeutische) interventies .............................................................................................................. 40
8.3.1 Fase 1: eerste adaptatiefase (0-6 maanden) ........................................................................................ 40
8.3.2 Fase 2: eerste socialisatiefase (6-18 maanden) ................................................................................... 40
8.3.3 Fase 3: eerste individualisatie (18-36 maanden) ................................................................................. 40
8.3.4 Fase 4: eerste identificatie (3-7 jaar).................................................................................................... 40
8.3.5 Fase 5: realiteitsbewustwording (7-12 jaar)......................................................................................... 41
9. Basaal leren en toepassen van kennis: visueel en visueel – ruimtelijke vaardigheden en vormgeving ....... 41
9.1 Ontwikkeling van visuele vaardigheden ...................................................................................................... 41
9.1.1 Primair perceptuele vaardigheden: oculomotorische controle, visueel veld, visuele scherpte .......... 41
9.1.2 Visuele aandacht .................................................................................................................................. 42
9.1.3 Visueel scannen .................................................................................................................................... 42
9.1.4 Patroonherkenning .............................................................................................................................. 42
9.1.5 Visueel geheugen ................................................................................................................................. 42
9.1.6 Visuele cognitie .................................................................................................................................... 42
9.2 Ontwikkeling van de vormgeving ................................................................................................................ 43
9.3 Ontwikkeling van ruimtelijke oriëntatie en structuratie ............................................................................. 44
9.3.1 Het eigen lichaam ................................................................................................................................. 44
9.3.2 Het kind oriënteert zich in de ruimte ................................................................................................... 44
9.3.3 Relaties in de ruimte: voorwerpen oriënteren tov elkaar .................................................................... 45
9.3.4 Oriëntatie op het platte vlak ................................................................................................................ 45
9.4 Cliënt in beeld ............................................................................................................................................. 45
9.4.1 Beery-Buktenica Developmental test of Visual-Motor Integration (VMI- 6th) .................................... 45
9.4.2 Observatie ruimtelijk oriëntatieprogramma ........................................................................................ 45
9.4.3 Observatie van de vormgeving en de menstekening ........................................................................... 46
9.5 Ergotherapeutische interventies ................................................................................................................. 46
9.5.1 Interventies gericht naar visuele en visueel ruimtelijke vaardigheden ............................................... 46
9.5.2 Interventies gericht naar vormgeving .................................................................................................. 47
9.5.3 Interventies gericht naar ruimtelijke oriëntatie en structuratie .......................................................... 47
10. Basaal leren en toepassen van kennis: schrijven ...................................................................................... 48
10.1 Begripsomschrijving .................................................................................................................................. 48
10.2 De ontwikkeling van het schrijven ............................................................................................................ 49
10.2.1 Intrinsieke factoren bij het kind ......................................................................................................... 49
10.2.2 Extrinsieke factoren bij het kind......................................................................................................... 49
10.3 Cliënt in beeld ........................................................................................................................................... 49
10.3.1 Writing readiness inventory tool in context (WRITIC) ....................................................................... 49
10.3.2 Systematische opsporing van schrijfmotorische problemen (SOS).................................................... 50
10.4 Ergotherapeutische interventies ............................................................................................................... 50
3
, 10.4.1 Voorbereidend schrijven .................................................................................................................... 50
10.4.2 Aanvankelijk en gevorderd schrijven ................................................................................................. 53
10.4.3 Compensatoir handelen ..................................................................................................................... 54
11. Basaal leren en toepassen van kennis: rekenen ........................................................................................ 54
11.1 Begripsomschrijving .................................................................................................................................. 54
11.2 De ontwikkeling van het rekenen ............................................................................................................. 54
11.2.1 Cognitieve ontwikkeling volgens Piaget ............................................................................................. 54
11.2.2 Prenumerische vaardigheden ............................................................................................................ 55
11.3 Cliënt in beeld ........................................................................................................................................... 57
11.3.1 Testen (informatief) ........................................................................................................................... 57
11.4 Ergotherapeutische interventie ................................................................................................................ 57
Hoorcollege 1: visie Ergotherapie en ontwikkelingsproblemen ...................................................................... 59
Hoorcollege 2: therapeutische relatie, levensdomeinen: wonen, werken, vrije tijd ....................................... 59
2.1 Therapeutische houding ............................................................................................................................. 59
2.1.1 Mediëren .............................................................................................................................................. 59
2.1.2 4Q-model voor faciliterend leren ......................................................................................................... 59
2.1.3 Sociaal-emotionele ontwikkeling ......................................................................................................... 60
2.2 Belangrijke levensgebieden: wonen en vrije tijd ........................................................................................ 60
2.2.1 Handelen en handelingsgericht werken ............................................................................................... 60
2.2.2 Participatie en contextbased werken ................................................................................................... 60
2.2.3 Wonen: persoonsvolgende financiering van PVF en VAPH .................................................................. 61
2.2.4 Vrije tijd ................................................................................................................................................ 63
2.2.2 Vlaams agentschap voor zorg & gezondheid ....................................................................................... 63
Hoorcollege 3: school en leren ....................................................................................................................... 64
3.1 Ontstaan ...................................................................................................................................................... 64
3.1.1 Levensgebied leren .............................................................................................................................. 64
3.1.2 Tijdlijn ................................................................................................................................................... 64
3.2 Zorgcontinuüm ............................................................................................................................................ 67
3.2.1 Fase 0: brede basiszorg ........................................................................................................................ 67
3.2.2 Fase 1: verhoogde zorg ........................................................................................................................ 67
3.2.3 Fase 2: uitbreiding van de zorg ............................................................................................................ 67
3.2.4 Fase 3: individueel aangepast curriculum ............................................................................................ 68
3.3 Partnering for change (P4C) ........................................................................................................................ 68
3.4 Buitengewoon onderwijs ............................................................................................................................ 68
3.4.1 Buitengewoon basisonderwijs ............................................................................................................. 68
3.4.2 Buitengewoon secundair onderwijs ..................................................................................................... 68
3.5 Eindtermen – ontwikkelingsdoelen – leerplannen ..................................................................................... 70
4
, 3.6 Werken ........................................................................................................................................................ 70
Hoorcollege 4: evidence based practise ......................................................................................................... 70
Hoorcollege 5: basaal leren en toepassen van kennis: rekenen ...................................................................... 71
5
,ERGOTHERAPIE BIJ ATYPISCHE ONTWIKKELING 1
PRAKTISCH
• Schriftelijk examen (75%)
• 3 PEME’s (25%)
o PEME 1 (inventariseren en behandelen)
o PEME 2 (evidence based handelen)
o PEME 3 (ergotherapeutisch handelingstraject)
DEEL 1: THEORIE CURSUS
1. VISIE OP ERGOTHERAPIE EN ATYPISCHE ONTWIKKELING
1.1 KERNBEGRIPPEN
1.1.1 HANDELEN EN HANDELINGSGERICHT WERKEN
• Zorgen/wonen
o Zorgen voor zichzelf
o Zelfredzaamheid
o Zorgen voor anderen
• Vrije tijd/spel
o Recreatie
o Ontspanning
o Sociale contacten
• Werken/leren
o Maatschappelijke participatie door:
▪ Onderwijs
▪ Arbeid
▪ Vrijwilligerswerk
1.1.2 PARTICIPATIE EN CONTEXTBASED WERKEN
• Leren en toepassen van kennis
o Spelen
o Visueel- en visueel-ruimtelijke vaardigheden en vormgeving
o Schrijven
o Rekenen
• Algemene taken en eisen
• Communicatie
• Mobiliteit
• Zelfverzorging
• Huishouden
• Tussenmenselijke interacties en relaties: sociaal emotionele ontwikkeling
• Belangrijke levensgebieden
• Maatschappelijk, sociaal en burgerlijk leven
6
,1.1.3 CLIËNTGERICHT EN EMPOWEREND WERKEN
= streven naar zo zelfstandig mogelijk werken
• Cliënt en cliëntsysteem, maar ook:
o Kind/cliëntgericht werken
o Oudergericht werken
o Familiegericht werken
1.2 ERGOTHERAPIE BIJ ONTWIKKELINGSPROBLEMEN
• Diagnosticeren
• Behandelen, begeleiden, adviseren
• Communiceren en samenwerken
• Onderzoeken en werken aan kwaliteit
• Innoveren
2. ICF ALS UNIFORME TAAL
• ICF
o Classificatie-instrument
o Bio-psychosociaal
o ICF-CY (International Classification of Functioning, Disability and Health for Children and
Youth)
▪ Aanvulling van ICF voor kinderen en jongeren
▪ Uitbreiding van de aspecten leren en spelen en
ontwikkelingsproces
▪ Zelfde structuur en categorieën
o Toepassingen ATO:
▪ Verslag CLB (zie zorgcontinuüm)
▪ Centra voor ambulante revalidatie, MFC
3. REFERENTIEKADERS
3.1 METHODISCH HANDELEN
• Proces:
o Kennismaking
o Inventarisatie
o Doelbepaling en plan van aanpak
o Uitvoering plan van aanpak
o Evaluatie
o Nazorg
3.2 METHODISCH ERGOTHERAPEUTISCH HANDELEN EN P ROFESSIONEEL REDENEREN
• 4 stappen:
o Ergotherapeutisch handelingsprofiel opstellen
o Ergotherapeutische handelingsdiagnose opstellen
o Ergotherapeutische interventies op lange en korte termijn
o Evaluatie
7
,3.2.1 ERGOTHERAPEUTISCH HANDELINGSPROFIEL : OPSTELLEN – DIAGNOSTICEREN
• Wie is de cliënt?
• Handelingsvraagstuk (participatieprobleem)?
• Huidig functioneren met sterktes én zwaktes?
• Omgeving: faciliterend of beperkend ?
• Prioriteiten?
• Hoe?
o Interview/gesprekken
o Observaties
o Assessments
3.2.1.1 INTERVIEW
• Anamnese: voorgeschiedenis van cliënt in kaart brengen
• Mijlpalen: op bepaalde leeftijd zijn er bepaalde verwachtingen bv. stappen, eerste woordjes, zindelijk,
kruipen,… → waren problemen er toen ook al of achterstand?
• Huidig functioneren: wat gaat er goed of niet goed?
• Vragenlijsten
o VMVK: vragenlijst motorische vaardigheden kleuters
o CVO: coördinatievragenlijst voor ouders
o Foto-interview
3.2.1.2 OBSERVATIES
• Informeel
o Wat zie je? Wat doet de cliënt?
• Formeel
o Observatielijst bv. Movement ABC
o Tandemlijst
o Observatielijst kleine stapjes
o …
3.2.1.3 ASSESSMENTS
• Functiegerichte assessments
o Bayley scales of Infant and toddler Development-Third Edition (Bayley-III-NL)
o Peabody Developmental Motor Scales (PDMS-2)
o Bruininks Oseretsky test of Motor Proficiency, Second Edition (BOT-2)
o Movement Assessment Battery for Children (Movement ABC-2-NL)
• Activiteiten en participatiegerichte assessments
o Pediatric Evaluation of disability instrument (PEDI-NL)
o DCD-daily
3.2.1.4 TESTRESULTATEN INTERPRETEREN
• Ruwe score
• Percentielen: niet hetzelfde als procenten, testresultaten vergelijken met standaardgroep
8
, • Normaalverdeling:
3.2.2 ERGOTHERAPEUTISCHE VRAAGFORMULERING
= conclusie bekomen: heeft het kind ergotherapie nodig of niet?
• Analyseren en interpreteren van de gegevens
• Overleg multidisciplinair team
• Verbanden en prioriteiten
• Kalenderleeftijd vs ontwikkelingsleeftijd
o Kalenderleeftijd: bv. 24 maanden
o Ontwikkelingsleeftijd: bv. 15 maanden
• Hulpmiddelen
o ICF: zie eerder
▪ Status praesens: participatie, activiteiten, functies, externe en persoonlijke factoren
o PEO
3.2.3 ERGOTHERAPEUTISCHE INTERVENTIES : BEHANDELEN – ADVISEREN – BEGELEIDEN –
COACHEN – INNOVEREN
• Outcome: te bepalen met het team
• Doelen op lange termijn: gericht op participatie
o Zelfredzaamheid/zelfstandigheid
o Leren/productiviteit/werk
o Vrije tijd/ontspanning/spelen (vooral bij kinderen)
o Zelfmanagement, empowerment, zelfbeeld, autonomie, betrokkenheid, competentie (vooral
bij volwassenen)
• Doelen op korte termijn
o Onderwijs: trimester/semester
o VB: enkele maanden
• Geoperationaliseerde doelen
o 1 sessie
9
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laura-schellekens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.62. You're not tied to anything after your purchase.
