Samenvatting Biologie Nectar Hoofdstuk 10 VWO 5
10.1
In je darmkanaal zitten heel veel verschillende soorten bacteriën, die samen je darmflora vormen.
Die is erg belangrijk voor een goede vertering. (Bacteriën waar je gezonder van wordt, noem je
probiotica. Deze bacteriën leven van prebiotica, die je binnenkrijgt via voornamelijk groente. Door
goede hygiëne houd je veel slechte bacteriën buiten de deur.)
Er zijn verschillende soorten voedingsstoffen:
-Koolhydraten, die voornamelijk dienen als brandstof en bouwstof. Koolhydraten die je niet kan
verteren noem je voedingsvezels, deze nemen water op zodat de doorstroming goed blijft.
-Vetten, ook voornamelijk voor brand- en bouwstof.
-Eiwitten, die dienen als bouwstof en brandstof.
-Water, als bouwstof voor de cellen.
-Mineralen, ook als bouwstof.
-Vitaminen, dat zijn voedingsstoffen waar je maar heel kleine hoeveelheden voor nodig hebt om
bijvoorbeeld je afweer op pijl te houden.
Je aanbevolen dagelijkse hoeveelheid eten heet je ADH. Hoeveel dat precies is, hangt af van het
persoon en activiteit. Eet je veel meer, dan heb je dikke kans op obesitas. Dit wordt ook beïnvloedt
door DNA.
Je eten bestaat ook uit additieven: stoffen die zijn toegevoegd om het voedingsmiddel lekkerder of
langer houdbaar te maken. Je ADI (aanvaardbare dagelijkse inname) bepaald hoeveel je daarvan op
een dag kan eten.
10.2
Het voedsel maakt een hele reis door je lichaam om verteert te worden. Het begint in je mond, waar
het door kauwen alvast kleiner wordt gemaakt. Met deze mechanische verkleining wordt het
oppervlak groter, waardoor enzymen je voedsel makkelijker kunnen afbreken. Speeksel bevat onder
andere: amylase, voor afbraak, slijm, om gemakkelijk te kunnen slikken en eiwitten om bacteriën te
doden.
Spieren in de wand van de slokdarm duwen het voedsel dan naar beneden met peristaltische
bewegingen. Daarna komt het in de maag, waar het wordt gemengd met maagsap afkomstig uit de
maagsapklieren. Die bestaat uit drie producten: zoutzuur, wat eiwitten opzwelt en bacteriën doodt,
pepsinogeen, wat samen met zoutzuur wordt gevormd tot peptase om eiwitten af te breken tot
polypeptiden en slijm wat de maagwand beschermd tegen het zoutzuur en pepsinogeen. De
voedselbrij gaat nu door de maagportier de twaalfvingerige darm in.
De twaalfvingerige darm is het eerste deel van de dunne darm, waar de lever, galblaas en alvleesklier
uitmonden. Door het alvleessap wordt de pH in de darm veel hoger dan in de maag. Het bevat ook
verteringsenzymen die koolhydraten, eiwitten en vetten (hierbij is ook gal nodig) afbreken. De rest
verteert in de dunne darm, waar de darmsapklieren enzymen afgeven om het voedsel zo klein te
krijgen dat het door celmembranen kan.
In de dunne darm vindt ook het opnemen van voedingsstoffen plaats. Dit komt door de darmplooien
die uit villi (darmvlokken) bestaan. Om het oppervlak nog groter te maken, bestaat de darmwand ook
nog uit microvilli. Het bloed brengt de opgenomen stoffen via de poortader naar de lever. De meest
vette stoffen gaan eerst naar de lymfevaten, om daarna in het bloed te komen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julianverschoor. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.