Summary
Samenvatting Biologie Nectar Hoofdstuk 11 VWO 5
- Course
- Level
Samenvatting Biologie Nectar Hoofdstuk 11 VWO 5
[Show more]
Seller
Follow
julianverschoor
Content preview
Samenvatting Biologie Nectar Hoofdstuk 11 VWO 511.1
Door een dag heen probeert je lichaam de lichaamstemperatuur rond de 37 graden te houden. Dat is
de fysiologische waarde, oftewel de norm. Een regelkring voorkomt grote afwijkingen. Het in stand
houden van dit dynamische evenwicht heet homeostase. Regelkringen bestaan uit receptoren en
effectoren. Receptoren zijn de temperatuurzintuigen. Als de temperatuur afwijkt stuurt het
regelcentrum een seintje naar de effectoren die het weer gaan corrigeren. Effectoren kunnen
bijvoorbeeld zweetklieren of haarvaten zijn. Door de negatieve terugkoppeling koel je dan af.
De kerntemperatuur zit in het centrale deel van je lichaam, bij de vitale organen, zodat daar de
enzymen het beste werken. De hypothalamus registreert die temperatuur. Als de kerntemperatuur
te laag wordt is er sprake van onderkoeling. Als het juist te hoog is spreken we van koorts De
hypothalamus heeft de norm namelijk verhoogd, wat gebeurt onder invloed van cytokine. Dit zorgt
er namelijk voor dat er meer afweerstoffen vrij komen. De temperatuur in de buitenste lagen van je
lichaam is de schiltemperatuur. Deze hebben aparte koude- en warmtereceptoren.
Ook de samenstelling van je bloed (interne milieu) mag niet te veel variëren. Deze samenstelling
dreigt namelijk te veranderen als je bijvoorbeeld iets actiefs gaat doen. De hersenen en het
hormoonstelsel nemen maatregelen: je ademt meer en je hart gaat sneller kloppen. Ook zet je lever
onder invloed van glucagon glycogeen om in glucose. Als glycogeen opraakt worden er vetreserves
gebruikt. Vet voorkomt dus een te laag glucosegehalte: gluceogenese. Spieren hebben ook calcium
nodig. Bij een tekort daaraan regelt het parathormoon afgifte van calcium van je skelet naar het
bloed. Ook nemen de darmen meer calcium op uit voedsel en scheiden de nieren minder calcium uit,
totdat je interne milieu weer in evenwicht is.
11.2
De lever houdt de concentratie van stoffen in ons lichaam in evenwicht. Via de leverslagader (O2-rijk)
en de poortader (uit andere organen) wordt het bevoorraad met bloed. De lever is verdeeld in kleine
leverlobjes, waarin sinusoïden zitten. Daarin komt het bloed van de leverslagader en de poortader
samen. Vanaf daar gaat het bloed via de leverader weer naar het hart. Galkanalen vervoeren het
door de lever gemaakte gal naar de galbuis.
Na een maaltijd stijgt de glucoseconcentratie in het bloed. De lever stimuleert insuline, dat glucose
omzet in glycogeen. Dat heet glycogenese. Tijdens het sporten daalt de glucosewaarde juist tot
onder de normwaarde. Je alvleesklier maakt dan glucagon en je lever zet glycogeen weer om in
glucose. Als die voorraden opraken, zet de lever aminozuren en vetten om in glucose:
gluconeogenese.
Ook kun je glycerol en vetzuren binnenkrijgen. Ongeschikte vetzuren worden omgezet tot geschikte.
Essentiële vetzuren moet je dan weer binnenkrijgen via je voedsel. Ook is cholesterol belangrijk. Met
een hydrofiele laag van eiwitten vormen het lipoproteïnen en wordt het door het bloed vervoert.
Daarnaast krijg je veel aminozuren binnen. Hier zijn er ook weer sprake van essentiële aminozuren
die je alleen binnen kunt krijgen via je voeding. Verder kan je lever ze niet opslaan, alleen ombouwen
of afbreken. Bij het ombouwen wordt een NH2-groep ingeruild voor een O. Het afbreken gebeurt in
stappen. Eerst wordt de aminogroep verwijderd (deanimering), vervolgens wordt dat omgezet tot
ammoniak. Dat wordt gekoppeld aan CO2, waarbij ureum ontstaat, wat uitgescheiden wordt door de
nieren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julianverschoor. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76462 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now