Deze samenvatting bevat alle informatie die je nodig hebt om te slagen voor dit vak. Het is een compleet document dat bestaat uit de informatie uit de PowerPoint, notities uit de les en de cursus. Alle hoofdstukken zijn verwerkt ;)
Psychopathologie = beschrijven van psychische stoornissen, oorzaken ervan en de behandeling ervan
o Psyché (= ziel) + pathos (= lijden)
o Houdt zich bezig met afwijkende emoties, gedragingen en gedachten
(+ de oorzaken en de behandelmogelijkheden)
o Weten wat er aan de hand is en waarom men doet wat men doet
Psychische problemen/ stoornissen hebben direct en indirect een invloed op de maatschappij!
♥ Kennis psychische problemen niet enkel afkomstig van wetenschappers
♥ Kennis ook uit persoonlijke verhalen (= personen die het zelf meemaken)
Persoonlijk leiden heeft niet altijd meteen een invloed op de persoon zelf maar wel op de
omgeving!
Symptomen = Het beschrijven van psychische problemen/ stoornissen bevatten specifieke
eigenschappen/ kenmerken
Psychiatrie = Medisch specialisme gericht op diagnostiek en behandeling van psychische stoornissen
Klinische psychologie = Beschrijving, oorzaken en behandeling van psychische stoornissen en
bevordering van psychische welbevinden
Psychische stoornis = Geheel van afwijkende emoties, gedachten of gedragspatronen dat wordt
gekenmerkt met een storing in het functioneren en (persoonlijk) lijden
HET STIGMA:
o Personen met psychische stoornis ervaren bevooroordeling, afwijzend gedrag van omgeving
en stigmatisering
o Nochtans iemand met ‘psychische problemen’ is niet per definitie afwijkend
→ belang van destigmatisering!
♥ Voorbeeld: te gek campagne, rode neuzen dag, getuigenissen van BV’s, Samen Sterk
Tegen Stigma, …
o Religieuze, morele, maatschappelijke oordelen
♥ Omgeving speelt belangrijke invloed in mate dat iets als afwijkends/ abnormaal wordt
gezien!
▪ Tijd, plaats en de persoon (sociaal – culturele omgeving)
“Eigen gevoelens, observaties en gedachten spelen ook rol in hoe je met mensen omgaat, hoe
je hen gaat behandelen en begeleiden”
Pagina 1 van 130
,1.2 HOE NOEMEN EN DEFINIËREN WE AFWIJKEND GEDRAG?
o Volgens medisch model heeft afwijkend gedrag een biologische/ genetische oorzaak
♥ Mentale, psychiatrische, stoornis en ziekte
o Breder kijken: ‘psychische stoornis’ = Bio Psycho Sociaal
o Wanneer spreken we van een stoornis?
♥ Diagnostisch criterium = bepaalde symptomen, kenmerken moeten voldoen aan
voorwaarden alvorens beschouwd als afwijkend en horend bij bepaalde stoornis
o Afwijkend gedrag = uitzonderlijk of sociaal afwijkt van bepaalde norm
♥ Voorbeeld: “als iemand gevaar vormt voor zichzelf of omgeving”
1.2.1 DE 6 CRITERIA VOOR AFWIJKEND GEDRAG
1. Uitzonderlijk (prevalentie, cultuur, record)
o Maatstaf bij beoordelen of gedrag afwijkend is
o Niet voldoende om gedrag afwijkend te noemen
♥ Voorbeeld: stemmen horen die er in werkelijkheid niet zijn
3. Foute perceptie/ interpretatie van de realiteit (religie)
♥ Voorbeeld: Wanen
4. Emotioneel lijden (afwezig of aanwezig?)
o Als gevolg van depressie of angst
Afwijkend of niet?
o Tijdsbepaling (nog aanwezig lange tijd na aanleiding)
5. Ongepast of contraproductief gedrag
o Ondanks negatieve gevolgen
♥ Voorbeeld: alcoholmisbruik
Afwijkend gedrag = op meerdere
6. Gevaar (sociale context, religie)
manieren definieerbaar
♥ Voorbeeld: voor zichzelf of een ander
Combinatie van deze criteria
In bepaald opzicht afwijkend zijn ≠
geheel afwijkend zijn!
1.2.2 CULTURELE ASPECTEN VAN AFWIJKEND GEDRAG
o Gezondheid en ziekte verschilt van cultuur tot cultuur
♥ Indianen: ‘ziekten van blanke man’ (alcohol, drugs) VS ‘Indiaanse ziekten’ (problemen
in stam)
o Afwijkend gedrag verschilt van cultuur tot cultuur
♥ Angst in Westen (financieel) VS Afrikaanse landen (voortplanting)
o Terminologie verschilt van cultuur tot cultuur
♥ Depressie: schuld/ verdriet in Westen VS hoofdpijn, vermoeidheid, zwakte in Oosten
Pagina 2 van 130
,1.3 HISTORISCHE VISIES OP AFWIJKEND GEDRAG
o Overheersend geloof in bovennatu. krachten, demonen, boze geesten + ziekte is straf van God
o Wereldbeeld langzaam verschoven naar geloof in wetenschap en rede
1.3.1 GRIEKSE OUDHEID: HIPPOCRATES
o HIPPOCRATES
♥ Ziekten van lichaam & geest → gevolg van natuurlijke oorzaken, niet van bezetenheid
♥ Naturalistische verklaring → evenwicht vs onevenwicht in humores / lichaamssappen
♥ Verstoring in humores → afwijkend gedrag
❖ ++ Flegma (slijm) ~ flegmatiek / traag, lethargisch
❖ ++ Zwarte gal ~ melancholie / depressief
❖ ++ Bloed ~ sanguinisch / opgewekt, zelfverzekerd
❖ ++ Gele gal ~ cholerisch / driftig
o 3 categorieën abnormale gedragspatronen:
♥ Melancholie – Manie – Bezetenheid
1.3.2 VANAF 700 NA CHRISTUS: ARABISCHE PSYCHIATRIE
o Ontwikkeling eigen psychiatrie: aandacht voor behandelingen, theorieën, diagnostiek
o Typisch: mensgerichte benadering van geestesziekten
o Vermoedelijk gevolg van Koran: adviseert humane en fatsoenlijke behandeling van
geestziekten want psychische stoornis is een praktisch probleem
o Psychiaters observeerden, registreerden & bestudeerden de symptomen
o Voorloper van goed ontwikkelde behandelingen en gespecialiseerde hulp (vanaf 1900!)
1.3.3 MIDDELEEUWEN: EXORCISME EN HEKSENVERVOLGINGEN IN EUROPA
o Heropleving geloof in bovennatuurlijke oorzaken
♥ Afwijkend gedrag = teken van bezetenheid
♥ Behandeling = uitdrijving / exorcisme
❖ Aframmeling, geseling, gebed, uithongering, …
o Heksenvervolging eind 15E eeuw
♥ Door inquisiteurs aangesteld door K.K.
♥ Via ‘diagnostische tests’
❖ Voorbeeld: drijftest = pure metalen zinken - onzuivere metalen
stijgen naar oppervlakte – hoofd boven water = samenspannen duivel
o Geloof in natuurlijke oorzaken NOOIT helemaal verdwenen
Trepanatie = procedure waarbij men een gat in de schedel maakt om het slachtoffer
te bevrijden van demonen die verantwoordelijk waren voor het abnormale gedrag
Pagina 3 van 130
, 1.3.4 GEKKENHUIZEN (CA 1600)
o Overal in Europa krankzinnigengestichten
o Bedelaars + geestelijk gestoorden
o Erbarmelijke levensomstandigheden
♥ Vastgeketend aan bed
♥ Geen hygiëne
♥ Rondzwerven op terrein
Dolhuizen = Tegen betaling naar fratsen van bewoners gaan kijken
1.3.5 VANAF 1800: HERVORMINGEN
o Artsen PUSSIN & PINEL (Fr)
♥ Mensen met afwijkend gedrag zijn ziek
♥ Dus, recht op menselijke behandeling
o Behandelfilosofie = morele therapie
• Respectvolle & ontspannen omgeving & behandeling => normaliteit
o GUISLAIN (B) & VAN DER KOLK (Ndl)
♥ Guislain instituut Gent - ‘moderne gestichten’
♥ Wet: kwaliteit behandeling patiënten: kwaliteitseisen aan behandeling en verpleging
van psychiatrische patiënten
P. F. J.S. VAN DER
PINEL GUISLAIN KOLK
o 1850 Apathie: ‘afwijking is ongeneeslijk’ - idee van succesvolle behandeling raakt in ongenade
♥ Wel psychiatrische ziekenhuizen
♥ Psychiatrie = angstaanjagende plekken
♥ Mensonwaardige behandelingen (dwangbuizen, riemen, handboeien,…)
o In 20ste eeuw: terug aandacht voor wijze waarop men behandelt maar nog steeds
‘weggestopt’ in psychiatrische ziekenhuizen
o 1950: Sociaal gerichte psychiatrische principes
♥ Men gaat naar patiënt toe i.p.v. wachten tot patiënt komt
♥ Nieuwe therapeutische behandelingen gericht op re-integratie
♥ Patiënten niet langer ‘weggestopt’ in psychiatrische ziekenhuizen die ver weg liggen
Pagina 4 van 130
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller davinalauwereys1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.48. You're not tied to anything after your purchase.
