, KABV
Geografie
Leerderboek
Graad 12
L. Dilley • J. Earle • K. Euston-Brown
G. Keats • A. Nxele • G. Ravenscroft
Dit is onwettig om enige bladsye uit hierdie boek te fotokopieer
sonder skriftelike verlof van die kopiereghouer.
9780636142350_foc_geo_g12_lb_afr_tp.indd 1 2013/05/23 2:54 PM
, Verken Geografie Graad 12 Leederboek
Maskew Miller Longman (Edms.) Bpk.
Forestrylaan, Pinelands, Kaapstad
Kantore in Johannesburg, Durban, King William’s Town, Pietersburg, Bloemfontein, Mbombela, Mahikeng en verteenwoordigers in
maatskappye oral in Suider- en Sentraal-Afrika.
Webwerf: www.mml.co.za
© Maskew Miller Longman (Edms.) Bpk. 2013
Alle regte voorbehou. Geen gedeelte van hierdie boek mag sonder skriftelike verlof van die uitgewer gereproduseer of in enige vorm of
deur enige elektroniese of meganiese middel weergegee word nie, hetsy deur fotokopiëring, plaat- of bandopname, vermikrofilming of
enige ander stelsel vir inligtingsbewaring.
Alle redelike pogings is aangewend om wettige kopiereghouers op te spoor. Die uitgewer verneem graag van kopiereghouers indien
enige regstellings of byvoegings gedoen moet word.
Eerste uitgawe 2013
ISBN 978-0-636-14235-0
Boekontwerp deur MML Studio
Omslagontwerp deur MML Studio
Omslagfoto deur Getty Images/Gallo Images
Vertaal deur Indigo Language Solutions
Illustrasies deur Bennie Kruger, Bev Victor, Brendan Ford, Claudia Eckard, Gabriel Metcalfe, James Whitelaw, Janet Alexander, John
Hall, Justin Ford, Meg Jordi, Peter Bowerman, Robert Hichens, Roland Metcalfe, Sean Strydom, Sue Etberg, William Alves
Setwerk deur Charles Hendricks
Gedruk deur
Foto-erkennings
AAI/Fotostock: 19, 94, 96, 115, 116, 144, 145, 148, 200, 232, 303; AECI: 288; Adele De Witte/istock.com: 261; alistaircotton/Bigstock.
com: 279; Alvyn Jeptha: 256; anamag/Bigstock.com: 223; AP Photo/Themba Hadebe: 83; Artem Merzlenko/Bigstock.com: 292;
Avdveeb/Bigstock.com: 262; Balthasar Thomass/Alamy/Afripics: 230; Barrie Sachse: 20; Bernie Olbrich/Afripics: 284; Brians Photos/
Bigstockphoto.com: 212; Chris Kirchhoff/MediaClubSouthAfrica.com: 265, 278, 281, 309, 310; Daan Prinsloo: 29; Dariusz Paciorek/
istock.com: 177; District Six Museum/Africa Media Online: 234; Dony Norman/Alamy/Afripics: 77; Drum Stories/Baileys African
History Archive: 219; EcoShot/Bigstock.com: 171, 249; EggImages/Alamy/Afripics: 189; EnjoyLife/Bigstock.com: 278; Eric Miller:
228, 245, 254, 270, 274, 290, 291; EyeMark/Bigstock.com: 214; Forgiss/Bigstock.com: 177; Gaertner/Alamy: 156; Gallo Images: 123,
296; Gallo Images/AFP: 312; Gallo Images/Die Burger/Yunus Mohammed: 69; Gallo Images/Getty Images: 116; Gerhard Visser/
NGI RDL: 27; Glennis Ravenscroft: 138, 152, 161; Gmcoop/istock.com: 87; Geophotos/Alamy/Afripics: 209; Graeme Williams/
MediaClubSouthAfrica.com: 177, 268; Graham Keats: 171, 198, 211, 212, 213, 218, 221, 226, 235, 245, 328; Graphic Design Resources/
Bigstock.com: 230; Greatstock/Afrika Collection: 299; Greatstock/Corbis: 69, 287; Greatstock/EPA: 94; Greatstock/Hobberman
Collection: 204; Greatstock/Masterfile: 43; Guy Stubbs/Independent Contributors/Africa Media Online: 237; Hank Shiffman/Bigstock.
com: 292, 293; Hannalie Coetzee/MediaClubSouthAfrica.com: 258, 302; hannu/Bigstockphoto.com: 212; Hazlan Abdul Hakim/istock.
com: 177; Hechtenberg/Alamy/Afripics: 283; Ilonde van Hoolwerff/Africa Media Online: 100; Impala Platinum Holdings Limited:
274; Ina Paarman Kitchen: 278; IS2/Bigtsock.com: 173; Jean & Hugo Dedekind: 217; Jeffrey Barbee/MediaClubSouthAfrica.com: 311;
John Earle: 27, 42, 257; Karoo Handgemaak: 190; Kent Weakley/Bigstock.com: 214; laurentiu iordache/Bigstock.com: 278; Lex Hes/
Afripics: 146; Margaret Jean Viljoen/istock.com: 282; Mary Alexander/MediaClubSouthAfrica.com: 144; michealjung/Bigstock.com:
204, 286; monkeybusinessimages/Bigstock.com: 249; Morag Pearson: 123, 130, 158; NASA/Goddard Space Flight Center/Science
Photo Library: 85, 91, 289; Neil Austen/Art Publishers/Africa Media Online: 229; NICA_531/UN Photo: 297; Onepony/Bigstock.com:
214; Paarl Vintners/MediaClubSouthAfrica.com: 292; Panos Pictures: 303; Paul Alberts/South Photographs/Africa Media Online: 235;
Peter Titmuss/Alamy/Afripics: 203; phototrekker/Bigstock.com: 214; Planetobserver/Science Photo Library: 121, 202; Rodger Bosch/
MediaClubSouthAfrica.com: 171, 254, 276, 279, 294, 305; Rodger Shagham: 304, 307; ruivalesousa/Bigstock.com: 138; Sarie van Rooyen/
istock.com: 261; Sasol/MedialubSouthAfrica.com: 213, 249, 283; Science Museum/Science & Society Picture Library: 272; Shawn
Benjamin photography/Ark Images: 210; Sheila Terry/Science Photo Library: 304; Snehit design/Bigstock.com: 111; Stellenbsoch Wine
Routes/MediaClubSouthAfrica.com: 264; Steven McCurrach/Independent Contributors: 286; Stocktrek Images/Alamy/Afripics: 91;
sylken/Bigstock.com: 142; Swartland Wine Routes/MediaClubSouthAfrica.com: 292; The Impumelelo Social Innovations Centre: 267;
timbrk/Bigstock.com: 273; Tracey Adams: 233; trekandshoot/istock.com: 216; VladKyryl/Bigstock.com: 223; Volkswagen South Africa/
MediaClubSouthAfrica.com: 284; Yenwen Lu/istock.com: 113
Teks-erkennings
Chief Directorate: National Geo-spatial Information: 7, 8, 9, 10, 13, 15, 17, 23, 25, 26, 27, 35, 39, 67, 136, 137, 168, 169, 176, 178, 183, 189,
205, 274, 275, 316; Elsevier Ltd/Dr Randall E. Brummett, Jérôme Lazard, John Moehl: 45; F. Mancini, C. Ceppi, G. Ritrovato/Technical
University of Bari: 54; IP SYSCON GmbH: 44; Jim McKean/US Forest Service: 57; Kobus Botha Weather: 105; Marine Remote Sensing
Unit: 45; NASA: 44, 55, 81, 115, 147, 148, 320; Natal Museum: 7; National Library of South Africa: 7; Netherlands WaterWatch eLEAF: 43,
264; NGI: 47; Onno Schaap/AquaAgriAce: Services and Equipment for Water Management: 264; PRISM Climate Group: 56; Professor
Bethany Bradley: 58; South African Weather Service: 82, 90, 104, 105, 119, 120; Thandiswe Nsimbi: 26; Trustees of Columbia University
New York (CEISIN) Centre for International Earth Science Information Network and Centro Internacional de Agricultura Tropical (CIAT):
59; US Naval Research Laboratory: 92; World Resources Institute/www.wri.org: 57
9780636142350_foc_geo_g12_lb_afr_zaf.indb 2 2013/06/10 3:37 PM
, Inhoud
Onderwerp 1: Geografiese Onderwerp 2: Klimaat en weer 68
vaardighede en tegnieke 6
Hoofstuk 1: Middelbreedtesiklone 70
Hoofstuk 1: Kaartwerktegnieke 8 Eenheid 1: Algemene kenmerke van
Eenheid 1: Skale, kontoere en dwarsprofiele 8 middelbreedtesiklone 70
Eenheid 2: Rigting – magnetiese noord, ware Eenheid 2: Gebiede waar middelbreedtesiklone
noord en magnetiese afwyking 12 vorm 72
Eenheid 3: Ruitverwysing 15 Eenheid 3: Toestande waaronder
Eenheid 4: Kaart- en foto-interpretasie 18 middelbreedtesiklone vorm 73
Eenheid 5: Gebruik kaarte en ander grafiese Eenheid 4: Ontwikkelingstadiums en
voorstellings 21 gepaardgaande weerstoestande 74
Eenheid 5: Weerpatrone wat gepaardgaan met
Hoofstuk 2: Topografiese kaarte 23 koue, warm en okklusiefronte 76
Eenheid 6: 1:50 000 kaarte – konvensionele Eenheid 6: Lees en vertolking van
tekens en simbole 23 satellietbeelde en sinoptiese
Eenheid 7: Kontoere en landvorms 26 weerkaarte 80
Eenheid 8: Dwarsprofiele op 1:50 000 kaarte 30
Eenheid 9: Vertikale vergroting 32 Hoofstuk 2: Tropiese siklone 83
Eenheid 10: Tussensigbaarheid 33 Eenheid 7: Algemene kenmerke van tropiese
Eenheid 11: Gradiënt 34 siklone 83
Eenheid 8: Gebiede waar tropiese siklone
Hoofstuk 3: Lugfoto’s en ortofotokaarte 35 vorm 84
Eenheid 12: Interpreteer vertikale lugfoto’s 35 Eenheid 9: Vereistes vir die vorming van
Eenheid 13: Identifiseer kenmerke op tropiese siklone 85
ortofotokaarte 38 Eenheid 10: Ontwikkelingstadiums 86
Eenheid 14: Vergelyk ’n ortofotokaart met ’n Eenheid 11: Verwante weerpatrone 88
topografiese kaart 40 Eenheid 12: Lees en vertolking van
satellietbeelde en sinoptiese
Hoofstuk 4: Geografiese inligtingstelsels weerkaarte 90
(GIS) 43 Eenheid 13: Gevallestudie van ’n onlangse
Eenheid 15: Ondersoek ’n verskeidenheid tropiese sikloon wat suidelike
satellietbeelde 43 Afrika beïnvloed het 92
Eenheid 16: GIS-konsepte 46 Eenheid 14: Impak van tropiese siklone op
Eenheid 17: Ruimtelike en attribuutdata 48 menslike bedrywighede en die
Eenheid 18: Standaardisering van data, omgewing 93
datadeling en datasekuriteit 50 Eenheid 15: Strategieë wat help met die
Eenheid 19: Data-manipulasie 52 voorbereiding vir tropiese siklone
Eenheid 20: Pas GIS-tegnieke toe op Graad 12 en om die gevolge te bestuur 95
Geografie-onderwerpe 56
Eenheid 21: Ontwikkel ’n “papier-GIS” 59 Hoofstuk 3: Subtropiese antisiklone en
verwante weerstoestande 97
Hoofstuk 5: Die gebruik van atlasse 60 Eenheid 16: Ligging en algemene kenmerke
Eenheid 22: Ondersoek tematiese kaarte 60 van hoogdrukselle wat Suid-Afrika
Eenheid 23: Vergelyk inligting van verskillende beïnvloed 97
kaarte 63 Eenheid 17: Antisikloniese lugsirkulasie rondom
Opsomming van inhoud 65 Suid-Afrika en die invloed daarvan
Eksamenoefening 66 op weer en klimaat 98
Eenheid 18: Bewegende versteurings wat
met antisikloniese sirkulasie
gepaardgaan 101
Eenheid 19: Lees en vertolking van
satellietbeelde en sinoptiese
weerkaarte 103
9780636142350_foc_geo_g12_lb_afr_zaf.indb 3 2013/06/10 3:37 PM