Summary
Samenvatting Pathologie& farmacologie
- Course
- Institution
Samenvatting van Pathologie& farmacologie voor de opleiding Hbo-v aan de Loi
[Show more]
Seller
Follow
Firdaus21
Content preview
Ziekte en gezondheidHet mag eerder een wonder heten dat het menselijk lichaam in al zijn complexiteit steeds goed
functioneert. Dat goed functioneren is een gevolg van een goed op elkaar ingespeeld zijn van
talrijke fysiologische regelmechanismen. Dynamisch omdat het evenwicht steeds in beweging
is, zich aanpassend aan de omstandigheden waarin het lichaam verkeert. We kennen niet alleen
een lichamelijke, maar ook een geestelijke homeostase.
Zijn beide aanwezig, dan is de mens gezond. Is er sprake van een ziekelijke verstoring van een
of meer fysiologische of psychische regelmechanismen, dan raakt de homeostase uit balans en
ontstaat ziekte. Soms is er daarbij sprake van een te sterke reactie binnen de
regelmechanismen, hetgeen opnieuw tot ziekten aanleiding kan geven. Dit zal verderop in dit
boek nader worden besproken.
Ziektebeloop
Het patroon aan verschijnselen kan vanaf het begin van de ziekte tot aan herstel variëren in
intensiteit en voorkomen. Het begin kan plotseling zijn, in geval van een acute ziekte, maar
verschijnselen kan ook langzaam maar zeker ontstaan, een chronische ziekte. Een acute ziekte
kan overgaan in een chronische ziekte. Bij een chronische ziekte kunnen weer opflikkeringen
ontstaan in het ziekteproces, zogenoemderechutes of exacerbaties .
Er kan bij een chronische ziekte ook verbetering optreden zonder dat er sprake is van genezing.
Dit zijn onverwachte gebeurtenissen die zich voordoen tijdens het verloop van de ziekte en die
de situatie verergeren. Het optreden van dergelijke complicaties kan wel vanuit het ziektebeeld
worden verklaard. Vangenezing spreken we pas als de ziekteverschijnselen geheel zijn
verdwenen. Het zijn in de regel algemene verschijnselen die vaak bij ziekten horen, zoals
moeheid, malaise .
De oorzaak ligt wel in de ziekte die zich gaat openbaren, maar deze is nog niet herkenbaar. Tot
slot kennen we nog het begrip prognose , dit is de toekomstverwachting ten aanzien van de
ziekte. Zo wordt bij kanker veel gewerkt met een percentage vijfjaarsoverleving.
Factoren die van invloed zijn op het ontstaan van ziekten
Het is daarom zaak op de hoogte te zijn van oorzakelijke factoren. Er bestaan nogal wat
verschillen in de individuele gevoeligheid voor ziek worden. Het is echter ook mogelijk dat de
weerstand vermindert doordat tijdens het leven blijvende beschadigingen zijn opgelopen aan
organen of weefsels, zodat deze niet meer optimaal functioneren en een grotere gevoeligheid
voor ziekten ontstaat. In de geneeskunde is het van groot belang er achter te komen wat de
oorzaak van het ziek-zijn is.
De wetenschap die zich daarmee bezig houdt heet etiologie . In de praktijk blijkt het echter
zelden zo te zijn dat slechts één factor verantwoordelijk is. Meestal is er sprake van een
multicausaal ontstaan van de ziekte, waarbij zowel endogene factoren als exogene factoren een
rol spelen. Nadat etiologische factoren hebben ingewerkt, volgt het proces van ontwikkelen van
de ziekte, depathogenese .
De fysiologie past zich aan de omstandigheden van het ziek-zijn aan .
Een snelle daling van atmosferische druk, zoals bij te snel opstijgen naar het wateroppervlak na
diepzeeduiken, maakt dat de bloedgassen niet langer in oplossing blijven, maar gasbelletjes
,vormen . Deze belletjes blokkeren de kleine bloedvaatjes, wat vooral in de hersenen tot ernstige
gevolgen kan leiden. Gewone talkpoeder of haarspray kan ook beter niet worden
ingeademd, omdat dit in de longen diverse weefselreacties kan geven.
Elektrische energie
Het hangt af van de dikte van de huid en het aan- of afwezig zijn van water en mineralen aan het
oppervlak.
Stralingsenergie
Beenmerg, lymfoïd weefsel, stamcellen en kiemcellen zijn het gevoeligst. Het voert te ver hier in
te gaan op de stralingsziekte die zich na bedrijfsongevallen manifesteert en zich met name ook
in Hiroshima jaren na het vallen van de atoombom openbaarde. Kleine kinderen kunnen na het
drinken ervan zeer ernstige slokdarmbeschadigingen overhouden, die helaas slechts met flinke
littekenvorming genezen zodat ze hier hun hele leven problemen mee houden. Ook het inhaleren
van weefselbeschadigende stoffen kan ernstige gevolgen in de longen hebben en zelfs de
noodzaak van tijdelijk beademen met zich meebrengen.
Het eten van giftige stoffen kan ook later, als van deze stoffen bij de uitscheiding ervan in de
nieren hoge concentraties worden bereikt, ernstige nierbeschadigingen tot gevolg hebben. De
lever kan ernstig beschadigd raken door giften en enzymen kunnen worden geblokkeerd in hun
werking, hetgeen ook kan gebeuren met neurogene transmittoren . Een belangrijke groep
biologische ziekteoorzaken zijn de micro-organismen. Deze worden, omdat ze van alle
ziekteoorzaken verreweg de belangrijkste zijn, apart besproken in hoofdstuk 3.
Ook huisstofmijten, verantwoordelijk voor de meest voorkomende allergie, wormen en
bijvoorbeeld luizen moeten gerekend worden tot de biologische oorzaken. Behalve dat voeding
schadelijke componenten kan bevatten, kan ook een tekort of een teveel aan voedingsstoffen
aanleiding geven tot ziek worden. In onze westerse maatschappij is een verkeerde samenstelling
van de voeding er mede de oorzaak van dat welvaartsziekten zich kunnen ontwikkelen.
Psyche en ziek zijn
Uit het leven kennen we het blozen door emoties en het misselijk worden van afkeer.
de eerste plaats zal het lichaam actief worden binnen de dynamiek van de homeostase. Cellen
bezitten het vermogen via een aantal mechanismen te reageren. Beschadigde cellen vertonen
een cellulaire stressreactie. Dat wil zeggen dat de activiteit van genen die coderen voor normale
structurele eiwitten wordt verminderd, genen die coderen voor een aantal eiwitten met
celorganiserende en beschermende functies vertonen een hogere expressie ze worden de heat
shock proteins .
Deze eiwitten zijn van levensbelang voor het blijven leven van een cel. Soms blijven er brokjes
over die zichtbaar zijn onder het microscoop. Apoptose is fundamenteel ingepast in zowel de
normale ontwikkeling als bij ziekten en gebeurt met minimale verstoring van naastgelegen
cellen. Als echter de celbiologische basisreacties ontoereikend blijken en de grenzen van
homeostase in de richting van pathologie worden overschreden, zullen de schadelijke agentia
wel destructie van weefsels veroorzaken.
In dat geval worden in het lichaam reacties georganiseerd die tot doel hebben schade te
beperken en te herstellen.
,Wat dit betreft zijn de invloeden van Descartes, een filosoof uit de 16e eeuw, die rigoureus het
lichaam en de geest van elkaar scheidde en het lichaam zuiver rationeel benaderde, tot vandaag
de dag merkbaar. Deze natuurwetenschappelijke benadering wordt ook wel de benadering
volgens het medische model genoemd. Het heeft zich wel bewezen dat daarop aansluitende
diagnostiek en therapeutische maatregelen naar genezing leiden. Geneeskunst is meer dan
geneeskunde alleen.
Het houdt in feite de wijze van toepassen van de geneeskunde in. Daarbij komen zaken als
intuïtie, het in de vingers hebben van het vak, het gevoel dat iets goed of juist niet goed is, om de
hoek kijken.
Alternatieve geneeswijzen
Een kenmerk van deze geneeswijzen is dat de zieke op een geheel andere wijze wordt
benaderd, overeenkomsten met de denkwijzen van de reguliere geneeskunde zijn er vrijwel
niet. In dit boek wordt alleen over de reguliere geneeskunde gesproken. Wil men zich oriënteren
over alternatieve geneeswijzen, dan is daar uitgebreide literatuur over beschikbaar.
Relatie arts-patiënt
De arts moet de eigen verantwoordelijkheid van de patiënt respecteren en er begrip voor kunnen
opbrengen als die afwijzend tegenover het gegeven advies staat. Bereikbaarheid is een
basisvoorwaarde voor het functioneren van de arts. Het is daarom de taak van de arts te zorgen
voor een goede weekend- of nachtdienstwaarneming en bij ziekte of vakantie voor een
vervanger. De arts moet in principe 24 uur per etmaal bereikbaar zijn.
De twee belangrijkste wetten die de arts-patiëntrelatie reguleren zijn de Wet op de
geneeskundige behandelings overeenkomst en de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek
en hulp bij zelfdoding.
Het werkterrein van de arts
Een belangrijk deel van de tijd van de arts wordt ingenomen met het stellen van de diagnose en
het behandelen van de patiënt. Het stellen van de diagnose en het behandelen van de patiënt
zal in de toekomst ook gebeuren door de verpleegkundig specialist en dephysician
assistant . Vaak is het zo dat het contact met de patiënt er pas is op het moment dat
ziekteverschijnselen zich voordoen. De maatregelen die de arts neemt zijn vanaf dat moment
gericht op genezing en/of het verminderen van de klachten door symptomatisch te benaderen.
Ook in de maatschappij is veel meer aandacht voor ‘gezonder leven’, men is zich er in
toenemende mate van bewust dat levenswijzen invloed hebben op het ontstaan van
ziekten. Soms is het moeilijk of onmogelijk curatief te handelen en zijn de maatregelen gericht op
het verlichten van lijden en het zo veel mogelijk bevorderen van de kwaliteit vanhet leven.
Anamnese
De anamnese houdt een gesprek in tussen de arts en de patiënt over de klachten waarmee de
patiënt zich bij de arts presenteert. Het doel van de anamnese is een indruk te krijgen van wat
zich in het lichaam van de patiënt afspeelt om uiteindelijk een medische diagnose te
stellen. Sommigen zijn zelfs van mening dat zonder een goede anamnese geen diagnose
, mogelijk is.
Bij de anamnese vraagt de arts allereerst naar de klachten die voor de patiënt aanleiding waren
de arts te bezoeken . Daarna vraagt de arts in algemene zin naar het functioneren van de
belangrijkste orgaanstelsels, zoals ademhaling, bloedsomloop, spijsvertering en dergelijke . Ook
wordt geïnformeerd naar reeds doorgemaakte ziekten, allergieën, medische onderzoeken en
behandelingen , en welke ziekten in de familie voorkomen . Het is daar meer op zijn plaats en
wordt dus hier buiten beschouwing gelaten.
Lichamelijk onderzoek
Na het afnemen van de anamnese heeft de arts meestal al een indruk van wat er aan de hand
zou kunnen zijn.
Ook een alcohollucht laat zich niet miskennen. Soms wordt meer gericht gekeken zoals bij
inspectie van de keel of de oren. Bij auscultatie wordt met behulp van de stethoscoop geluisterd
naar geluiden afkomstig van organen in het lichaam, zoals de longen, het hart of de
ingewanden. Deze geluiden zijn bij iedereen ongeveer gelijk.
De meting van de bloeddruk wordt nog steeds betrouwbaar gevonden als ze auscultatoir wordt
uitgevoerd met behulp van een rond de bovenarm aangelegde band. Tegenwoordig wordt door
leken nogal eens de methode waarbij om de pols de band wordt gelegd en de bloeddruk- en
polsfrequentiewaarden in de display verschijnen, gebruikt. Soms ook op advies van de arts in het
kader van zelfcontrole.
3 Percussie
Als er een longontsteking is, zal door de dichtheid van het ontstekingsweefsel ter plekke een
matte toon ontstaan. Zowel de drukpijnlijkheid als afwijkingen in de beweeglijkheid worden
vastgesteld. Voorbeelden zijn het waarnemen van oedemen aan de huid en het palperen van de
lever . Bij het rectaal toucher wordt met een gehandschoende vinger omhooggegaan in de
anus, waarbij afwijkingen aan anus, rectum en aangrenzende organen kunnen worden gevoeld.
Het voelen van de pols moet eveneens tot het palpatore onderzoek worden gerekend. Met de
gegevens verkregen tijdens de anamnese en het lichamelijk onderzoek kan een differentiële
diagnose worden gemaakt. Het aanvullend onderzoek is bedoeld om hieromtrent zekerheid te
verkrijgen.
Aanvullend specifiek onderzoek
Op basis van de uitkomst van de anamnese en het lichamelijke onderzoek kan aanvullend
onderzoek worden gedaan om tot een definitieve diagnose te komen. In het hematologisch
laboratorium vinden onder andere onderzoek van de bloedcellen, de bepaling van het
hemoglobinegehalte en de hematocrietwaarde , een differentiatie van het bloedbeeld , en de
bepaling van de bezinkingssnelheid erytrocyten plaats. Het aantal witte bloedcellen en
bloedplaatjes wordt bepaald en het stollingsmechanisme wordt gecontroleerd. Met de Hb-
bepaling wordt de hoeveel hemoglobine in het bloed bepaald.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Firdaus21. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now