Samenvatting van het vak persoonlijkheidspsychologie. Gebaseerd op de slides en uitleg van de leerkracht. Aangevuld met voorbeelden, uitgelegde theorieën, experimenten, ... .
Persoonlijkheid is de verzameling van psychologische trekken en mechanismen binnen een individu, die
georganiseerd en relatief stabiel zijn, en die de interacties met en de aanpassingen aan de intrapsychische,
fysieke en sociale omgeving beïnvloeden.
Verzameling van psychologische trekken:
Trekken (traits): eigenschappen die verschillen/gelijkenissen tussen mensen beschrijven.
bv. “Hij is heel verlegen.” Wordt vergeleken met anderen die wel veel praten en met anderen die ook
heel verlegen zijn en weinig praten.
Average tendencies: gemiddelde neigingen.
Vragen die we stellen over persoonlijkheidstrekken:
Hoeveel trekken hebben we nodig?
Structuur van de trekken?
Correlaties/gevolgen?
Beschrijven, verklaren en voorspellen van (toekomstig) gedrag.
Mechanismen:
Cognitieve processen van informatieverwerking: afhankelijk van het bezit van bepaalde traits,
gaan we informatie anders benaderen.
Als er een bepaalde trait aanwezig is bij iemand, zal deze in bepaalde (niet in alle) situaties tot
uiting komen.
Binnen een individu, die georganiseerd en relatief stabiel zijn:
Persoonlijkheid = intern
Georganiseerd: geen willekeurige verzameling van elementen, maar een coherent,
samenhangend geheel bepaalde trekken komen vaker samen voor dan anderen.
Relatief stabiel doorheen de tijd en consistent overeen situaties (state ≠ trait!).
State = tijdelijk
Trait = eigenschap
Interacties met en de aanpassingen aan:
Interactie tussen persoon en omgeving = complex!:
Perceptie
Selectie
Uitlokking
Manipulatie
Adaptief functioneren: flexibel omgaan met de stress, uitdagingen en problemen ie we
tegenkomen terwijl we onze levensdoelen trachten te realiseren.
Tak van de psychologie die zich bezighoudt met het bestuderen van persoonlijkheid.
Het begrijpen van individuele verschillen tussen mensen.
Impliciete persoonlijkheidstheorieën (~ stereotypen):
Intuïtief
Selectieve waarneming
Vaak evaluatief
Wetenschappelijke persoonlijkheidstheorieën:
Beschrijven van menselijke kenmerken
Persoonlijkheid als psychologisch construct:
Niet direct observeerbaar
Determinant van gedrag
1.3.1 DRIE ANALYSENIVEAUS.
Iedereen is op een bepaalde manier…
Zoals alle anderen.
Zoals sommige anderen.
Zoals niemand anders.
Analyseniveau Voorbeelden
… zoals alle anderen. ‘Human nature’ (universeel) De behoefte om ergens bij te
horen.
3
, … zoals sommige anderen. Individuele en groepsverschillen Variaties in de behoefte ergens bij
te horen, de dimensie
introversie/extraversie.
Verschillen geslacht.
… zoals niemand anders. Individuele uniciteit Iemands unieke, typerende
manier van boos worden.
SOORTEN ONDERZOEK:
Nomothetisch onderzoek Idiografisch onderzoek
Definitie Bestuderen van groepen/ steekproeven. Bestuderen van 1 enkel individu
Focus Gelijkenissen tussen groepen Uniciteit van het individu
Doel Universele wetmatigheden ontdekken voer ‘de mens’; Diepgaand begrip van het individu
basisstructuur van persoonlijkheid identificeren.
Methode Zelfrapportage, statistische analyses (kwantitatief) Case study, psychobiografie,
dagboek, interview (kwalitatief)
Nadeel Weinig kennis over complexiteit en dynamiek binnen Moeilijk generaliseerbaar
individu.
1.3.2 THEORIE VS ONDERZOEK.
Persoonlijkheidstheorieën:
Een goede theorie:
Voorziet richtlijnen voor verder onderzoek.
Verklaart en organiseert reeds bestaande bevindingen.
Maakt voorspellingen over gedrag en psychologische fenomenen.
Wetenschappelijke evaluatiecriteria:
Volledigheid
Heuristische waarde: de theorie helpt om systematisch, methodisch tot nieuwe
ontdekkingen te komen.
Toetsbaarheid: moet tot concrete voorspellingen leiden, die je kan weerleggen of
aanvaarden.
Spaarzaamheid: een eenvoudige verklaring wordt verkozen boven een moeilijkere verklaring
als ze allebei een even goede verklaring bieden.
Compatibiliteit en integratie: overheen verschillende kennisdomeinen, mogen elkaar niet
tegenspreken.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emma8tp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.12. You're not tied to anything after your purchase.
