Er is geen wettelijk definitie voor belastingen, maar wel via de rechtspraak:
“De belasting is een bijdrage die volgens bepaalde rechtsregels door de overheid wordt opgelegd met het oog
op het verzamelen van financiële middelen die nodig zijn om uitgaven te doen in het algemeen belang en voor
zover die bijdrage bij wet of decreet als belasting wordt erkend”
Belasting = belastbare basis x tarief
Kenmerken:
1. Financieel doel
a. Dekken van overheidsuitgaven
b. Geen rechtstreekse en individuele tegenprestatie
i. We weten niet precies wat er met “ons” geld gebeurt
2. Dwingend karakter
a. Eenzijdig opgelegd
b. Sancties mogelijk: administratieve en strafrechtelijke
i. Una via-principe = je mag maar 1 weg kiezen de overheid mag maar 1 weg kiezen
voor een sanctie, administratieve of strafrechtelijke sanctie. Een combinatie van
beide is NOOIT mogelijk.
Geen belasting:
Retributie
o Vergoeding voor een individuele tegenprestatie
Je weet onmiddellijk waarom je dit moet betalen
o Vrijwillig
Niet verplicht om de dienst af te nemen
o Persoonlijk voordeel
Bv. Je mag een zaal gebruiken, betalende parking
Parafiscale bijdragen
o Bv. Sociale bijdragen
1
Fiscaal recht 2022-2023
,NOODZAKELIJK KARAKTER VAN BELASTINGEN IN EEN MODERNE SAMENLEVING
Noodzakelijk karakter
De overheid heeft belastingen nodig om haar taak te kunnen vervullen. Want zonder geld kan de overheid niks
doen. Ongeveer 94% van de inkomsten van de overheid komen voort uit belastingen. (België heeft een zeer
hoge belastingdruk)
FUNCTIES VAN DE BELASTING
1. De financiële functie
a. Jaarlijkse begroting
b. Dekken van de overheidsuitgaven
2. De economische functie
a. Invloed op prijsvorming
b. Invloed op het spaarwezen
c. Invloed op de belasting op investeringen
d. Invloed op de tewerkstelling
3. De sociale functie
a. Hoe hoger je inkomen, hoe meer belastingen je betaalt
i. Schijven personenbelasting
ii. Registratiebelasting
WIE MAG BELASTING HEFFEN?
Federale overheid
Lokale besturen
Regionale besturen (eigenlijke en oneigenlijke bevoegdheden)
Publiekrechtelijke instellingen
Supranationale overheid
Iedereen mag belastingen heffen op voorwaarde dat ze dit binnen hun eigen bevoegdheid doen.
GRONDWETTELIJKE BEGINSELEN VAN DE BELASTINGHEFFING
Om een nieuwe belasting in te voeren is een steeds een wet, decreet of besluit nodig.
Principiële belastingvrijdom
o Vermoeden niet-belastbaarheid
Gebonden bevoegdheid van de administratie
o Geen kwijtschelding of vermindering aan BP
Uitzondering mogelijk
2
Fiscaal recht 2022-2023
, o Administratieve commentaren geen bindende kracht voor BP
Voorzienbaarheidsbeginsel
o Duidelijke wetten + consistente toepassing
Eenjarigheidsbeginsel
Belastingwetten worden voor onbepaalde duur ingevoerd maar de uitvoerende macht moet elk jaar opnieuw
machtiging krijgen om belastingen te heffen op basis van de bestaande wetgeving. (Via de begroting)
Gelijkheidsbeginsel
= iedere burger moet gelijk behandeld worden.
Relatief karakter
Objectieve en redelijke verantwoording nodig
Redelijke verhouding tussen de aangewende middelen en het beoogde doel
Controle door het Grondwettelijk Hof
o Prejudiciële vraag
o Schorsing/ vernietiging: binnen 6 maanden na uitvaardiging
Feitelijke benadering: komt weinig voor omdat precies dezelfde situatie amper voorkomt.
Juridische benadering: kijken naar het onderscheidt zelf (als het kan verantwoord worden dan is het oké)
De rechter gaat het marginaal toetsen, ze gaan rekening houden met het feit dat de overheid een bepaalde
marge heeft.
Raad van State kan ook met terugwerkende kracht vernietigen of schorsen.
BEGINSELEN EN KENMERKEN DIE VOORTVLOEIEN UIT DE AARD VAN DE BELASTINGEN EN
UIT HET RECHT IN HET ALGEMEEN
Geen volstrekte autonome rechtstak
Geen fiscaal wetboek, gemeen recht van toepassing
Openbare orde
Het raakt de belangen van de maatschappij.
De belastingwet bepaalt zelf wie de schuldenaar is van de belastingen, de schuldenaar is niet hetzelfde als de
belastingdrager.
Bv. De schuldenaar is een ondernemer die belasting moet betalen, maar de belastingdrager de consument is
degene die uiteindelijk de belasting zal betalen. (Btw, onroerende voorheffing)
Overeenkomsten met als doel belastingontduiking nietig
Verschil belastingontduiking en belastingvermijding
Belastingontduiking = VERBODEN, je gaat doelbewust de belasting ontduiken
Belastingvermijding = TOEGELATEN, het recht om de minst belastbare weg te kiezen
3
Fiscaal recht 2022-2023
, Brepolsdoctrine = huur en onderverhuur (zelfstandigen die meer huur in de zaak stoppen om zo de
belastingen op het beroepsinkomen te ontwijken, nu kun je voor een bepaald bedrag verhuren en de rest
wordt omgezet naar beroepsinkomen)
Voorwaarden:
Je moet alle gevolgen dragen
Het mag niet ingaan tegen de wetgeving
Bedrijfseconomische werkelijkheid vs. juridische werkelijkheid
Anti-misbruikbepaling: als de fiscus kan aantonen dat de juridisch en economische werkelijkheid niet
overeenkomen dan kan hij erdoor kijken en dan mag hij kijken naar de economische werkelijkheid.
Bv. Fusie en splitsing gebeuren meestal voor fiscale redenen
Geen overeenkomst mogelijk tussen fiscus en belastingplichtige ivm rechtskwesties:
Wel feitelijke kwesties
Akkoorden
Rulling = iets sluiten voor een handeling die je in de toekomst gaat stellen
o Geldt maar voor 5 jaar
Strikte interpretatie van de belastingwet
Als de wet duidelijk geschreven is, geen interpretatie mogelijk
Niet duidelijk: stappenplan
Tekstuele interpretatie: kijken hoe het in een andere tekst gebruikt wordt.
Bedoeling van de wetgever: historische interpretatiemethode voorbereidende stukken
Niet-heldere tekst: in dubio contra fiscum bij twijfel in het voordeel van belastingplichtige.
Niet-retroactiviteit van de belastingwet
Wetten en decreten
o Soms met terugwerkende kracht ingevoerd om te anticiperen
KB’s en MB’s
o Geen terugwerkende kracht, tenzij afwijking in wet bepaald
Verordeningen en besluiten
o Geen terugwerkende kracht
Beginselen van behoorlijk bestuur
De fiscus moet zich houden aan bepaalde gedragsnormen.
Vertrouwensbeginsel moeten kunnen vertrouwen op een vaste gedragsregel
Voorbeelden:
Redelijkheidsbeginsel: verbod op willekeur, bv. Als de fiscus je boekhouding wilt, maar geeft geen
inventaris en aantal maanden later ontbreken een aantal stukken, willekeur want beide partijen
kunnen dit niet bewijzen.
4
Fiscaal recht 2022-2023
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller idsm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.59. You're not tied to anything after your purchase.