,STRAFPROCESRECHT
HOOFDSTUK 1: INLEIDING
1 DEFINITIE EN SITUERING VAN HET STRAFPROCESRECHT
Strafrecht in enge zin of materieel strafrecht = welke daden of onthoudingen een misdrijf uitmaken, welke straf
de wet voorziet voor die feiten en welke omstandigheden een invloed kunnen hebben op de toepassing van de
straffen en maatregelen.
Strafprocesrecht of strafrechtspleging: formele strafrecht = het beschrijft de manier waarop de overheid het
strafrecht correct moet toepassen.
De theorie van het strafrecht wordt omgezet in actie in het strafprocesrecht.
Het strafprocesrecht, het geheel van rechtsregels:
De vaststelling of een misdrijf werd gepleegd
Door wie het werd gepleegd
Op welke manier men de schuldige de door de wet voorgeschreven straffen en maatregelen kan
opleggen
De werking en bevoegdheden van de instellingen en organen die hiermee belast zijn
Indelen in 4 fases:
1. Het onderzoek
2. De vordering
3. De berechting
4. De strafuitvoering.
Wat betreft de strafuitvoering zijn sommigen die menig toegedaan dat dit niet thuishoort onder het
strafprocesrecht, maar wel onder het penitentiair recht.
De doelstelling van het strafprocesrecht is dubbel:
Het strafprocesrecht moet efficiënt zijn, zodat zoveel mogelijk schuldigen gevat en berecht kunnen
worden.
Men kan aan de openbare instellingen geen ongelimiteerde macht toekennen. Men moet zoveel
mogelijk vermijden dat onschuldige mensen vervolgd of gestraft worden. Er moeten dus een aantal
waarborgen in het strafprocesrecht ingebouwd worden, om het individu te beschermen tegen
onrechtvaardig ingrijpen van de overheid. (Bv. Huiszoeking, telefoontap)
2 ACCESATOIRE EN INQUISITOIRE RECHTSPLEGING
Accusatoire rechtspleging kenmerken:
Mondeling
Openbaar
Tegensprekelijk
2
Strafprocesrecht 2022-2023
,De nadruk lag hier op de bescherming van het individu: de aanklager en de aangeklaagde staan op gelijke voet.
Inquisitoire rechtspleging:
Schriftelijk
Geheim
Niet-tegensprekelijk
Dit alles gebeurt niet ten overstaan van de gemeenschap, maar door afgevaardigden van de maatschappij die
de vervolging en berechting van de beklaagden op zich nemen. Het geheel heeft een geheim karakter.
Ons strafprocesrecht gemengd systeem
Het is inquisitoir in het stadium van het onderzoek en accusatoir in het stadium van de berechting.
3 VOORNAAMSTE BRONNEN VAN HET STRAFPROCESRECHT
Wetboek van Strafvordering
HOOFDSTUK 2: VORDERINGEN DIE UIT
EEN MISDAAD ONTSTAAN
Uit een misdrijf ontstaat in de regel de strafvordering doordat het misdrijf gepleegd werd, het Openbaar
Ministerie een vordering kan instellen in naam van de maatschappij om de pleger van dit misdrijf te
sanctioneren door middel van een straf of een maatregel.
Schade een burgerlijke vordering door de benadeelde of het slachtoffer
Burgerlijke vordering niet ingesteld door OM, maar door de effectief benadeelde.
Om zijn schade vergoed te zien, of tot teruggave van wat hem ontnomen is.
Niet elk misdrijf heeft schade tot gevolg enkel aanleiding tot strafvordering
1 DE STRAFVORDERING
1.1 DE UITOEFENING VAN DE STRAFVORDERING
1.1.1 HET OPENBAAR MINISTERIE
Artikel 28quater, tweede lid Sv.
1.1.1.1 WIE IS HET OPENBAAR MINISTERIE?
Rechtbank van eerste aanleg:
Procureur des Konings
Substituten een aantal hiervan zijn aangeduid als eerste substituut
o Kunnen verschillende specialisaties hebben zoals fiscale, economische…
3
Strafprocesrecht 2022-2023
, Gerechtelijk stagiairs: statuut van officier van gerechtelijk politie, hulpofficier van de procureur des Konings
Geen hoedanigheid van magistraat, maar kunnen na 6 maanden aangesteld worden om het ambt van OM
uit te oefenen.
Arbeidsrechtbank met arbeidsauditoraat:
Arbeidsauditeur
Substituten arbeidsauditeur
Die de vorderingen doen voor de strafrechtbanken in sociale zaken.
Treden op als OM voor de politierechtbank, de correctionele rechtbank, hof van beroep en hof van assisen
Strafvordering instellen “de zaak aanhangig maken bij een rechter”
Het OM oordeelt over de vervolging op basis van het opportuniteitsbeginsel: de procureur des Konings kan zelf
oordelen of het opportuun is om een zaak aanhangig te maken voor een rechtbank, dan wel te seponeren.
1.1.1.2 KENMERKEN VAN HET OPENBAAR MINISTERIE
A. Het Openbaar Ministerie is hiërarchisch opgebouwd
De leden van een bepaald parket staan onder het gezag van het hoofd van dat parket, de procureur des
Konings of procureur-generaal, die de gepaste en nodig onderrichtingen geeft. Het hoofd van het parket is
onderworpen aan het toezicht van zijn hiërarchische meerdere.
De procureur-generaal bij het hof van beroep heeft gezag, leiding en toezicht over alle parketmagistraten in zijn
rechtsgebied. Hij volgt de belangrijke zaken en staat in voor de strafvordering in zijn rechtsgebied.
De procureur-generaal bij het Hof van Cassatie heet geen toezicht over de strafvordering in de onderscheiden
rechtsgebieden: hij heeft enkel een disciplinair toezicht over de procureurs-generaal bij de hoven van beroep.
De minister van Justitie maakt geen deel uit van het OM. Hij oefent het tuchtrecht uit: de leden van het OM zijn
magistraat van de rechterlijke orden, maar ze zijn niet onafzetbaar zoals de rechters.
4
Strafprocesrecht 2022-2023
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller idsm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.23. You're not tied to anything after your purchase.